Вести

Бети Буп и Мики Маус стануваат јавно добро

Во наредната 2026-та година од копирајт заштита на авторски и сродни права излегуваат илјадници дела од 1930-та година. Кој сака ќе може слободно да си игра, да копира или на друг начин користи одредени цртани со Мики Маус и Бети Буп а во јавен домеин влегуваат и дела на Агата Кристи и Вилијам Фокнер. Ама, само оригиналите. 

Банкротираат „револуционерните“ фарми за инсекти

Со огромни загуби пропаднаа иницијативите за изградба на огромни фарми за инсекти, за да ги сервираат како протеинска замена за месо во храната за риби, добиток и домашните миленици. Не е проблемот тоа што одвратните инсекти буквално не би ги јадело ни куче, туку строгите регулативи и високите трошоци за одржување на фармите и обработка на инсектите.

Претседателот предупредува:

Полска мора да ја брани и границата со Германија

Додека Варшава најгласно во Европа предупредува на можен напад од Русија, масовно купува оружје и поставува мински полиња на источната граница, претседателот Навроцки порача дека Полска мора да биде спремна да ја брани и својата граница со Германија. Соседите сега се партнери во ЕУ и НАТО, но Навроцки предупредува дека историјата може да се повтори.

Речник

Меѓу светските лидери со највисок рејтинг нема ниту еден од Европа

Светските лидери ќе ја паметат 2025 како година во која ја изгубиле довербата од граѓаните. Оние во Азија и во Америка некако и се држат, но европските поминаа низ катастрофа. Францускиот претседател Емануел Макрон можеби немаше да биде убедливо на последното место ако со истражувањето беше опфатена и шефицата на ЕУ, Урсула фон дер Лејен.

Алцхајмеровата болест целосно излечена кај глувци

Успешен експеримент кај лабораториски глувци охрабрува американски научници дека се поблизу до третман за лечење на Алцхајмерова болест и кај луѓето. Планираат наскоро да почнат клинички испитувања. Со подобро разбирање на причините на болеста, идните пациенти би можеле да добијат персонализиран коктел лекови прилагоден на специфични услови.

Како функционира машинеријата за наративи на Брисел

За да контролира сè што секој зборува онлајн, Брисел користи стандардни државни алатки „за одбрана на демократијата и слободата на говорот“ - регулаторен притисок, санкции и визни забрани. Малкумина ја виделе вистинската мрежа на Брисел што стои зад етикетирањето на содржини како „дезинформации“, „хибридни закани“ и „дигитален суверенитет“.

ЕУ дебело им плаќа на медиумите за да ѝ ја промовираат агендата

Јавно декларирајќи борба против корупцијата, ЕУ тивко и обилно им плаќа на агенции и медиуми за да ги промовираат агендите на политичката елита во Брисел. Со близу 1 милијарда евра создала финансиска зависност кај медиумите, кои од егзистенцијален страв сами ги шират наративите. Дел од оваа мрежа се и проектите за „поддршка за слободата и плурализмот на медиумите“ во Западен Балкан.

Убиството на Чарли Кирк: кансел културата станува смртоносна

Кирк не беше политичар ниту олигарх. Тој немаше никаква моќ над никого. Тој изнесуваше аргументи и ставови. Дебатираше. Ги изнесуваше своите идеи. Неговиот слоган беше „Докажи ми дека грешам“. Потоа, куршум му го проби грлото додека ја завршуваше реченицата. Неговото убиство е мрачна кулминација на хистеријата маскирана како „грижа“, „љубезност“ и „социјална правда“.

ОН го обвини Израел за геноцид во Газа

Независна комисија на Обединетите нации прв пат заклучи дека Израел спроведува геноцид врз Палестинците во Газа, по повик од државните лидери. Како докази, во обемниот извештај на 72 страници се наведени бомбардирања цивили, снајперски истрели во деца, атентати, колективно изгладнување, силувања... Геноцидот е поттикнат од израелското раководство, на чело со Нетанјаху.

Полска не ѝ ги простува воените репарации на Германија

Уште на првата официјална посета на соседна Германија, новиот полски претседател Навроцки планира на масата во кабинетот на Фридрих Мерц да му ја испорача старата сметка за воени репарации. Сумата воопшто не е мала, околу 1.300 милијарди евра. Владата на Доналд Туск досега свесно ја чуваше во фиока, за да не ги загрози односите со главниот трговски партнер на Полска.

Заканата на Трамп за санкции за Русија е насочена кон НАТО

Американскиот претседател Доналд Трамп повторно објави план за санкции врз Русија, но овој пат инсистира заедно со САД тоа да го направат и сите членки од НАТО, за да го засилат партнерски притисокот, исто како и трошоците за финансирање на Алијансата. Од европските сојузници бара итно да се префрлат од руска нафта на американски течен гас и да отворат трговска војна со Кина и Индија.

Две години бил болен од ковид

Научници темелно испитуваат маж што повеќе од две години бил болен од ковид-19 за да откријат како вирусот SARS-CoV-2 мутира кога е вгнезден толку долго во исто тело. Пациентот бил специфичен случај – веќе бил имунокомпромитиран кога се заразил со ковид и во крвта имал дваесетина пати помалку имунолошки Т-клетки во споредба со здрав човек.

Високо ко кинески мост

Кинезите спремаат црвени ленти за да го отворат највисокиот мост во светот. Под Хуаџијанг Гранд Кањон може да ги собере сите четири кули Џевахир една врз друга плус центарот МРТ. Не е само гордоста и престижот во инженерската моќ. Пекинг инвестира во инфраструктурата за да го поттикне растот во внатрешните региони, кои долго време заостануваат зад просперитетниот брег.

Капки наместо очила за читање

Специјално изготвени капки за очи би можеле да им помогнат на луѓето што имаат тешкотија да читаат текстови, а не сакаат да користат очила, не трпат леќи или не сакаат операција. Капките два-три пати на ден се покажале како ефикасни во разни концентрации, но се препорачуваат само како привремена помош. Ако се претера со користењето, се зголемува ризик од несакани ефекти.

Украина може да остане во сенка на полските секирации

Полска собори руски дронови на своја територија, пишавме пред некој ден за акцијата на полски Ф-16 и холандски ф-35. Подоцна НАТО реши дека сериозниот инцидент со руските дронови во Полска сепак не ги задоволува условите за покренување на членот 4 за заедничка одбрана. На тој начин, Москва ги утврди контурите до каде може да оди. Воздушни рчкања меѓу Запад и Москва би можеле да станат правило а не исклучок. 

Квантно поврзување на САД и Британија

Договорот за заеднички инвестиции во развојот на квантни компјутери е обид на Вашингтон и Лондон да се спротивстават на агресивните обиди на Кина да доминира со оваа револуционерна технологија. Заедно со Доналд Трамп, во посета на Британија доаѓаат и шефовите на Нвидија и на Опен АИ, а се планираат и заеднички инвестиции за изградба на модуларни нуклеарни реактори.

Чарли Кирк одбил финансирање од Нетанјаху

Инсајдер од внатрешниот круг на Доналд Трамп и истовремено долгогодишен пријател на убиениот Чарли Кирк, на Макс Блументал од Грејзон му открил каков пресврт се случил во односите и расположението откако Кирк почнал го критикува Израел за она што го прави во бруталната опсада на појасот Газа и во свилената опсада на Белата куќа. 

Нов обид на Брисел да црпне од запленетите руски милијарди

Како што на Киев и на ЕУ им снемуваат пари, Брисел разгледува нов „креативен“ начин како да црпне од замрзнатите руски средства за да ги финансира воените напори на Украина. Брисел би ги претворил запленетите средства во еврообврзници. Западот веќе најде правна рамка за да ги заплени каматите генерирани од руските средства, но настојува да зема пари и од капиталните суми.

Европa се колеба за климатските цели

Данска го откажа состанокот за изгласувањето на климатските цели на Европската комисија за 2035 и 2040 година, што е јасен сигнал за несогласување и отпор меѓу членките. За одложувањето на состанокот притиснало „блокирачкото малцинство“ вклучувајќи ги Франција, Германија, Италија и Полска, кои инсистирале да не се гласа сè додека не се изјаснат националните лидери.

Вакцината против ковид поврзана со 25 смртни случаи кај деца

Американските здравствени власти ги поврзуваат вакцините за ковид-19 со смртни случаи на 25 деца. Ова тврдење, врз основа на податоци од јавна база, ќе биде претставено пред советодавниот комитет на Центрите за контрола и превенција на болести идната недела, за да разгледа дали да се ограничи имунизацијата против ковид на потесни групи и дали вакцините треба да останат бесплатни.

Мосад бил против нападот во Катар

Моќната израелска разузнавачка служба се спротивставила на плановите на Нетанјаху за воен напад врз лидерите на Хамас во Доха, за да не се прекинат врските со Катар и да не се загрозат напорите за ослободување на израелските заложници во Газа. Службата предложила алтернативен план за елиминирање на терористичките команданти. Без поддршка од Мосад, нападите во Доха не беа успешни.

Ќе се спаси ли Америка ако ги оданочи своите 800 милијардери?

Левичарски политичари имаат „едноставно“ решение како да се запре галопирањето на буџетскиот дефицит на САД од илјадници милијарди долари: „Оданочете ги богатите“. Математиката вели нешто друго. На Америка нема многу да ѝ помогне дури ни целото богатство на милијардерите. Касата ја полни средната класа, а кревањето даноци за неа би било политичко самоубиство.

Човекот навива за домашните животни

Еволуцијата на животните тргнала во две спротивставени насоки токму во периодот на големата експанзија на земјоделството и урбанизацијата. Домашните животни почнале да набиваат маса и големина, а дивите да оситнуваат. Нова студија потврдува дека човекот е главниот фактор зошто пилињата станале речиси поголеми од лисиците. Последиците од човекот се чувствуваат и во морињата.

Интернетот веќе не е во рацете на луѓето

Некогаш интернетот беше див и хаотичен, но многу човечки. Таквиот жив веб веќе наголемо се повлекува пред таканаерчениот мртов интернет во кој огромен дел од содржините воопшто не е создаден од луѓе туку од ботови а системот го управуваат алгоритми кои одредуваат што треба да се види, слушне и прочита. Интернетот е во рацете на машините а ти се оптимизирани да прават профит.  

Како тоа островските нации растат, нели ќе „потонеа“ во морето?

Малите островски нации, за кои се прогнозираше дека ќе потонат поради климатските промени и кревањето на нивото на морето, всушност се развиваат. Им се зголемува површината, населението, коралните гребени, а со тоа и туризмот и приливот на пари. Признаваат дека климатските промени се проблем, но воопшто не се плашат од исчезнување и вложуваат во долгорочни проекти.

Нето-нулата е грешка, колите на бензин и дизел имаат иднина во Европа

Шест години откако беше исфрлен од трката за претседател на Европската комисија, во корист на Урсула фон дер Лајен, Манфред Вебер сега го предводи нападот против нејзините закони за нето нула емисии и забраната на ЕУ за бензински автомобили. Човекот што денес важи за најмоќниот конзервативец во Европа инсистира дека моторите со внатрешно согорување сè уште имаат иднина.

ББЦ им забранува на своите новинари да го наречат Хамас „терористичка група“

ББЦ ги цензурира своите новинари кои го нарекле Хамас „терористичка група“. Одделението за жалби оценило дека новинарите што во емисија на 15 јуни ја нарекле групата „терористичка“ отстапиле од уредувачките упатства за користење на терминот, кој е дозволен само ако е кажан од трети страни. Поранешен директор реагира дека ББЦ ја штити репутацијата на екстремистите.

Бизарен предизборен молк за мигрантите во Келн

Германските партии од мејнстримот постигнаа бизарен договор целосно да се воздржат од критики за мигрантите во кампањата за изборите во Келн. Тоа практично значи молк за главните проблеми, како невработеноста и криминалот. Изолирана е само десничарската АфД. Самоцензурата всушност е на сила уште од 2017 година. Новото е што ЦДУ не може да го издржи молкот.

ЧетГПТ ќе пријавува млади со самоубиствени мисли

Соочен со тешкиот товар на трагичната смрт на 16-годишно момче што било охрабрено од ЧетГПТ на самоубиство, директорот на ОпенАИ најавува дека четботот би можел да биде програмиран да ги пријавува кај властите лицата со самоубиствени мисли. Со нарушување на слободата на „ранливите“ корисници, според Алтман, би можеле да бидат спасени 1.500 животи неделно. 

Израел за 72 часа нападна шест земји

За само шест дена во јуни 1967 година Израел ги порази Египет, Јордан и Сирија, ги окупираше Синај, Газа, Западниот брег, Источен Ерусалим и Голан. Сега две години не може да го победи Хамас, наспроти геноцидот врз Палестинците во Газа. Премиерот Нетанјаху сепак е охрабрен и Израел за три дена изврши напади врз шест арапски земји - Катар, Либан, Сирија, Тунис, Јемен и Палестина.