За време на пандемијата, науката претрпе сериозни последици по својот вековен углед, кога институции кои требаше да ја бранат нејзината слобода и право на сомневање, влегоа во лов на сите кои го преиспитуваа доминантиот наратив за потеклото на вирусот. Тоа не беше единствениот греев на угледен магазин како Сајентифик Американ, ама нервите им ги докина Трамп.

Хемичарката Светлана Мојсов деновиве доби една од најпрестижните научни награди во светот заради нејзините заслуги во истражувањата кои доведоа до хитот за слабеење Оземпик. Долго време во влијателни научни кругови се маргинализираше нејзиниот удел, сè додека таа не реши да проговори и да се бори нејзиното име да биде додадено на основните патенти како ко-пронаоѓач. Ласкер ја исправија неправдата.

Дека станува топло, станува. Дека станува пототопло од што паметиме, тоа го потврдуваат мерењата. Но од што, мајку му? Најчесто се вели дека постои научен консензус околу тоа дека главен виновник за глобалното затоплување е јаглерод диоксидот. Но, кога ќе слушнете научен консензус, сетете се на „научниот консезус“ дека ковидот не е од лабораторија а вакцините спречуваат трансмисија.

Времето на пандемијата беше страшно за научниците кои не се согласуваа со доминантните наративи и официјалните здравствени политики. Во нивното оцрнување не учествуваа само социјалните медиуми туку и нивни колеги научници кои создаваа атмосфера за линч. Подоцна добар дел од укажувањата се покажаа точни, ама тоа стана лански снег. Научниците кои дигаа глас преживеаја, но угледот на науката - не баш.

„Екстремофили“ се организми кои можат да преживеат, па дури и да напредуваат, во најсурови средини, вклучително во вжарените хидротермални отвори, мразот на Антарктикот и огромни притисоци на Земјината кора. Сега се откриени во многу подомаќински амбиент: микробрановите печки.

Социјалните медиуми многу помогнаа во зголемување на видливоста на научните истражувања и резултати но тоа доаѓа со цена која ја плаќа кредибилитетот на авторите. Тие што често се бават или коментираат политички теми (а се бават и коментираат почесто од останатите), на публиката им се чинат како помалку веродостојни научници.

Организацијата на лекари и практичари кои даваат услуги поврзани со родов идентитет на транс лица, вклучувајќи деца и млади, инсистирала тие да имаат завршен збор во научни истражувања кои ги нарачуваат на таа тема. Да не може без нив да се објави кој било податок, што значи да можат да скријат некој резултат ако не им одговара. Истражувачи се побуниле, па сепак, од шест доставени извештаи, досега е објавен само еден.

Мозокот се состои од околу 170 милијарди клетки. Додека ги обавуваат своите секојдневни функции и задачи, тие истовремено создаваат и доста отпад. За да остане здрав, мозокот треба да го исплакне сиот тој отпад. До сега беше мистерија како и каде оди ѓубрето од  мозочната активност. Два научни тима и три трудови го опишуваат канализациониот систем на нашите мозоци чие нарушување води до Алцхајмер и други белји.

Замислете вашиот мртов лаптоп или телефон да може да се наполни за само една минута а електричиот автомобил да биде полн за десет Може да звучи како научна фантастика, но ново истражување од тим научници од Универзитетот во Колорадо сугерира дека такво решение е на повидок. На физиката на помош ѝ притрчала хемијата.

Приказна за еден научен труд објавен во едно од најпрестижните научни магазини на светот. Проблемот настанува кога главниот истражувач призна дека истражувањето намерно било фокусирано на она што има најголеми шанси да им фати око на уредниците: апокалиптичниот наратив дека климатските промени се катастрофални. 

4 милијарди долари вредниот акцелератор има закажано термин на 8 април да биде пуштен во погон за да провери да не случајно може да открие некоја нова честичка за време на целосното затемнување на Сонцето што дента треба да се случи.

За прв пат во историјата, во 2023 научните журнали повлекоа над 10.000 студии што ги имаа објавено истата година, и тоа е на штета и на науката и на медицината и на развојот на лекови.

Научници успешно одгледале „тестиси во тегла“ кои еден ден би можеле да помогнат во решавањето на машката неплодност, која погодува секој 12-ти маж ширум светот. Башка, тие вештачки тестиси би биле драгоцени за луѓе што се занимаваат со македонската политика или пак им се дадени институции на раководење. Ах, како јако ќе изгледа официјалното пречекување на вештачките тестиси на некој наш граничен премин.

Истражувачи во Стенфорд покажале дека машкиот и женскиот мозок сепак функционираат различно, што е сериозен нокдаун за оние кругови кои сакаа да ја потценат биолошката основа на човечкиот идентитет и да го сведат на социјален конструкт. Се разбира, и натаму секој може да се чувствува како сака, само што науката ќе може да утврди дали мозокот му е машки или женски. Ако му го најде.

Затоплувањето на планетата нема да се случи баш така брзо како што се очекуваше. Науката само што откри дека растенијата ќе апсорбираат повеќе јаглерод диоксид отколку што првично се пресметуваше па важечките модели ја преценуваат брзината со која ќе се одвива процесот. 

Работејќи со примероци од глодари собрани само од  јужниот кинески остров Хајнан, кинеските научници успеале да откријат 8 вируси кои до сега не сме ни знаеле дека постојат, од кои еден е од исто семејство со ковид.

Двајца научници решиле да го мапираат целиот универзум и да прикажат како стојат работите. Го направиле тоа а резултатите од нивната табела водат кон прилично зачудувачки прашања за црните дупки. Дали универзумот во кој живееме може да биде една голема црна дупка?

Индискиот Чандрајан-3 минатиот месец стана прво летало кое слетало во близина на крајно посакуваниот Јужен пол на Месечината и со тоа да го сруши кинескиот рекорд за најјужно слетување. Кинезите сега тврдат дека Индијците лажат.

По 47 години нула активност, руската вселенска агенција во петок ќе го лансира своето месечинско возило со мисија да слета на јужниот пол на Месечината каде се верува дека има потенцијален извор на вода.

Ко-добитникот на Нобеловата награда за физика за 2022 година жестоко го нападна наративот за „климатска вонредна состојба“, нарекувајќи го „опасна корупција на науката што ја загрозува светската економија и благосостојбата на милијарди луѓе“. Др. Џон Клаузер забележува дека погрешната климатска наука „метастазирала во огромна шок-новинарска псевдонаука“.

Пред многу, многу години, филозоф и научник се кладеле дали до оваа година науката ќе знае како се формира човечката свест. Научникот бил убеден дека до 2023 година, науката ќе ја реши оваа непознаница, филозофот се сомневал во тоа. Победил филозофот.

Поради незапамтениот интерес за една болест како што беше ковидот, истражувачи штанцаа и им беа објавувани студии кои не задоволуваат ни минимални научни стандарди или пак биле етички спорни. Сега полека се расчистува теренот но штетата ќе трае долго: дури и повлечените студии продолжуваат да бидат цитирани.  

Од чаша вода од поток може да се реконструира генетското потекло на луѓето кои живеат околу потокот. А од воздух во една канцеларија може да се рекоснтруираат целосни ДНК профили на оние кои биле или поминале низ канцеларијата. Весело.

Тренирале модел со податоци од мозочните активности при гледање видеа. Успеале да реконструираат видео со маче, директно од мозочните сигнали на субјект кој гледал видео со маче. Да напоменеме, ова е само почеток на техниката за читање мисли со помош на вештачката интелигенција.