Вести

Како Европа ја изгуби контролата врз сопствената безбедносна архитектура

Фотографијата на Стив Виткоф со Владимир Путин во Москва е симбол на дефинитивната ерозија на евроатлантската безбедносна архитектура закотвена од 1945 година. Трагедијата на Европа не е во тоа што е исклучена од преговорите во кои се обликува нејзината иднина, туку во тоа што сè уште не ја разбира целосно длабочината на нејзиното исклучување.

Бавната смрт на СМС во Британија

Слично како што мобилните телефони ги истиснаа пејџерите од пазарот, така денес алатките за комуникација ги уништуваат навиките за испраќање кратки текстуални пораки, кои своевремено и се наплаќаа. Бројот на испратени СМС во Британија за една година се намалил за 20%, а мобилните телефони сè поретко се користат и за разговори.

Кина поврза 97% од градовите со супербрзи возови

Како вчера да беше кога пишувавме дека Кинезите за само десет години изградиле повеќе железнички линии за брзи возови отколку целиот свет заедно. По пет години тие веќе ја дуплирале километражата на над 50.000. И не планираат да запрат да ја шират мрежата, иако во земјата со повеќе од милијарда луѓе им снема градови за поврзување со воз.

Речник

Бети Буп и Мики Маус стануваат јавно добро

Во наредната 2026-та година од копирајт заштита на авторски и сродни права излегуваат илјадници дела од 1930-та година. Кој сака ќе може слободно да си игра, да копира или на друг начин користи одредени цртани со Мики Маус и Бети Буп а во јавен домеин влегуваат и дела на Агата Кристи и Вилијам Фокнер. Ама, само оригиналите. 

Банкротираат „револуционерните“ фарми за инсекти

Со огромни загуби пропаднаа иницијативите за изградба на огромни фарми за инсекти, за да ги сервираат како протеинска замена за месо во храната за риби, добиток и домашните миленици. Не е проблемот тоа што одвратните инсекти буквално не би ги јадело ни куче, туку строгите регулативи и високите трошоци за одржување на фармите и обработка на инсектите.

Полска мора да ја брани и границата со Германија

Додека Варшава најгласно во Европа предупредува на можен напад од Русија, масовно купува оружје и поставува мински полиња на источната граница, претседателот Навроцки порача дека Полска мора да биде спремна да ја брани и својата граница со Германија. Соседите сега се партнери во ЕУ и НАТО, но Навроцки предупредува дека историјата може да се повтори.

Газа нема храна, но има плати за Хамас

Двете години уништувачка војна го десеткуваа воениот капацитет на Хамас, но групата сè уште има доволно пари за да ги плаќа јавните службеници. Платите се сведени до минимум, а кога нема кеш се исплаќаат во брашно. Се доставуваат по тајни канали, а се црпат од трезор во кој пред терористичкиот напад врз Израел биле скриени стотици милиони долари во кеш.

Премиер со вештачка интелигенција

Искреното признание на шведскиот премиер дека се консултира со ЧетГПТ за некои прашања ја разбранува јавноста. Го напаѓаат дека споделува чувствителни информации со апликација на приватна фирма, дека бара совети од машина што лесно може да халуцинира. Кога малку стивна бурата, Швеѓаните бараат одговор на друго прашање: Зарем некој денес воопшто може да не користи ВИ?

На 79% од израелските Евреи не им пречи Газа да умира од глад

Огромно мнозинство од израелските Евреи не се загрижени од извештаите дека десетици палестински деца секојдневно умираат од глад во Газа поради израелската блокада на хуманитарната помош. Речиси исто толку веруваат во објаснувањата дека Хамас ги изгладнува луѓето во Газа, а Израел „прави сè што може за да ги нахрани Палестинците“. Сосема спротивен е ставот на израелските Арапи.

Мелони забранува поигрувања со полот на децата

Италија ќе ги заостри контролите врз медицинските третмани за потврдување на полот за малолетници. Законот ќе ги регулира лековите како што се блокатори на пубертетот и хормони за феминизирање или мажественост за лица под 18 години кај кои е регистрирана родова дисфорија. На владиниот предлог веднаш се кренаа застапниците за правата на трансродовите лица.

ОпенАИ го предаде човештвото

Џефри Хинтон, Лоренс Лесиг, Стивен Фрај се меѓу стотиците водечки експерти за вештачка интелигенција и јавни личности што во отворено писмо ја обвинуваат ОпенАИ дека го предала човештвото. Тие бараат од компанијата на Сем Алтман да се откаже од желбата за профит и да се придржува до својот основен принцип да ја развива новата технологија за доброто на човештвото.

САД се префрлаат од мРНК на традиционални вакцини

Американските власти повеќе нема да финансираат развој на вакцини што користат мРНК технологија. Средствата и фокусот ќе бидат префрлени кон традиционалните вакцини, кои се произведуваат побавно, но важат за побезбедни. Министерот за здравство Кенеди најави дека приоритет е производство на универзална вакцина, која ќе штити и од коронавируси и од грип.

Израелците убиваат во Газа со српска муниција

Србија во првите шест месеци од оваа година му продала на Израел повеќе муниција отколку во целата 2024 година, која била рекордна. Претседателот Вучиќ прво се пофали со тоа, па потоа се обиде да го скрие од јавноста. Во меѓувреме полни авиони летаат од „Никола Тесла“ за израелските бази. Поддршката за геноцидот во Газа ја наплаќа со напредно оружје и уреди за шпионирање.

„Печатници“ масовно штанцаат лажни научни трудови

Издавачите на реномирани научни списанија се преплавени со лажни научни трудови, нарачани од очајни професори на кои им е загрозена кариерата. Тоа егзистенцијално ги загрозува списанијата, но трпи и науката воопшто, бидејќи алатките со ВИ што се користат за нови студии се повикуваат на научната литература без да прават разлика помеѓу легитимни и лажни истражувања.

Поглед на болен човек веќе го активира имунолошкиот систем

Вообичаена реакција е човек да се оддалечи од некој што кашла. Но, уште пред таа свесна постапка, мозокот рефлексно реагирал и превентивно го вклучил имунолошкиот систем, спремајќи го за можна инфекција. Тревогата за одбрана се активира автоматски дури и кога свесно се знае дека заканата не е реална, што укажува дека процесот може да се поттикне и вештачки.

Боледувањата ќе ја банкротираат Европа

Дарежливите бенефиции од 100% плата стимулираат сè повеќе работници низ Европа да земаат боледување, често пати и кога воопшто не се болни. Трендот зачести поради пандемијата, кога се охрабруваше отсуство од работните места за да не се шири зараза. Сега боледувањата се голем товар за компаниите, за државните економии и секако за оние на кои им останува дупло повеќе работа.

Вистинската причина зошто Западот поттикнува војна против Кина

Ставот на САД кон Кина во изминатите две децении еволуираше од економска соработка до отворен антагонизам. Медиумите и политичарите денес шират антикинеска реторика, а владата воведува трговски бариери и санкции. Тврдењата дека Кина претставува закана се чиста пропаганда. Нејзиниот подем навистина ги загрозува интересите на САД, но на сосема друг начин. 

Создаден вештачки мозок со 2 милијарди неврони

Кинески истражувачи претставија суперкомпјутер од нова генерација, со архитектура слична на човековиот мозок. Вуконг, или „Мајмунот на Дарвин“, содржи милијарди вештачки неврони, кои создаваат стотици милијарди синапси. Капацитетот може да му се спореди со мозок на макаки. Способен е за најсложени пресметки и управување модели со ВИ, а притоа троши 100 пати помалку струја.

Русите ќе се вакцинираат против рак

Од творците на Спутник V, првата вакцина против ковид во светот, доаѓа ново револуционерно откритие – вакцина против меланома. Во експерименталната фаза првите пациенти ќе ја примат веќе во септември. Ја користи технологијата мРНК и специјално ќе биде прилагодена за потребите на секој пациент, врз основа на генетскиот профил на туморот. Една доза чини околу 2.800 долари.

Нетанјаху оди на „сè или ништо“ во Газа

Израелските сили се спремаат за завршна офанзива за ослободување на преостанатите заложници во Газа. Премиерот Нетанјаху и американскиот мисионер Виткоф заклучиле дека преговорите се изгубено време. Снимката со прегладнетиот заложник само ги забрзала воените планови, за да се најде барем некој жив. Последната понуда ќе биде ултиматум за кој се знае дека Хамас ќе го одбие.

Пластиката е глобален проблем од 1.500 милијарди долари

Пластиката е сериозно потценет проблем за здравјето на луѓето и за општо за планетата. Ги загадува воздухот, земјата и морињата и се таложи во сите можни органи. Пластичниот отпад се мери со милијарди тони, а штетата со илјадници милијарди долари годишно. Но петродржавите и моќната индустрија ги блокираат сите глобални обиди за ограничување на производството и инсистираат на рециклирање.

Пивскиот рекорд на фановите на Оезис

Фановите на Оезис го растурија рекордот за испиено пиво на стадионот Вембли на кој повторно собраната група на браќата Галагер закажа седум - полни ко око - концерти. Вембли го имаат полнето и други, на пример Тејлор Свифт. Нејзините "свифтис“ пиеле по 40.000 пива на концерт. Овие на Оезис - 6, 2 пати повеќе! 

Германскиот пензиски систем е пред колапс

Актуелната германска министерка за економија предупредува дека на долг рок, ситуацијата со пензискиот фонд е неодржлива. Населението старее, сè помалку работоспособни луѓе мора да алиментираат еден пензионер, фондот голта сè повеќе милијарди евра. Решението ѝ звучи скроз германски: да работиме подолго! Само што, лесно е тоа да се каже додека се седи во фотеља во Берлин.

Алка со QR код ги испразни грчките болнички чекални

Со едноставен и евтин систем Грција најде решение како да ја смири нервозата во болничките чекални и да им овозможи побрза услуга на пациентите. Им дава алки на кои е втиснат дигитален QR код со информации за сериозноста на медицинскиот проблем. Лекарите имаат увид кој има приоритет, а пациентите знаат колку време и каде треба да чекаат. Ете како за два месеци можело да се воведе ред.

Калифорнискиот куршум-воз испадна ќор-фишек

Ништо во историјата на политички глупости во Калифорнија не е близу до проектот за експресна железница од Лос Анџелес до Сан Франциско. Планиран за 33 милијарди долари, може да достигне 250, а сè уште нема пруга. „Возот-куршум“ на Њусом може да послужи како пример дека економските закони постојат со причина и дека оние што ќе ги извртат ќе мора да ги трпат последиците.

Коронавирус и грип будат заспани клетки на рак на дојка

Респираторни инфекции лесно може да разбудат заспани клетки на рак на дојка и да активираат метастази. Веднаш по инфекцијата клетките на ракот се размножуваат со драматична брзина, а потоа повторно се смируваат. Новото истражување го објаснува и феноменот зошто само во краток период од раната фаза на пандемијата на ковид двојно се зголемил бројот на смртни случаи од рак.

Европа е зависна од даноците за пороци

Оданочувањето на пороците им овозможува на европските политичари да ги задоволат своите големи страсти: да се мешаат во животите на другите луѓе и да ги полнат државните каси. За жал, овие две работи се во конфликт, бидејќи високиот данок на пороци ги десеткуваше пушачите и пијаниците. Затоа се воведуваат нови, за возила на дизел и бензин, за зашеќерени сокови, можеби и за говедско.

Човечкиот ум има фора да царува уште некоја година

Кумовите на вештачката интелигенција долго време се расправаат кога машините ќе го достигнат нивото на човековиот ум. Една од ретките анализи базирани врз конкретни показатели - мерење на способноста на вештачката интелигенција да го владее јазикот подобро од човекот, покажува дека технолошката сингуларност ќе настапи до крајот на оваа деценија, ако не и порано.

За Израел сега закана е и Северен Кипар?

Не се во право оние кои тврдат дека Израел нема кого нема нападнато во поблизок или подалечен комшилук: Египет, Сирија, Јордан, Либан, Судан, Тунис, Ирак, Иран... Сепак - има. Северен Кипар. За осомничениот воен злосторник Нетанјаху и злотворите во неговиот кабинет, Смотрич и Бен-Гвир, израелски аналитичари сега почнуваат да ја динстаат и темата за опасноста од Северен Кипар.

Живот цвета во најголемите морски длабочини

Експедиција што се спушти десетина километри под површината на морето откри богат и разигран екосистем на место каде што се сметаше дека не постојат услови за живот. Се знаеше за едноклеточни организми на морското дно, но не и за посложени разновидни животни - морски црви, школки, краставици и лилјани, кои се хранат со метан што извира од пукнатините.