Вести

Украина нема пари за голема армија

Кога војната со Русија конечно ќе заврши, Украина ќе остане со повеќе војници од нејзините европски сојузници. За одржување таква армија нема пари, без оглед дали со мировниот договор ќе биде ограничена на 800.000 војници, како што сака Киев, или на 600.000, како што бара Москва. Новата стратегија ќе мора да се базира на резервисти и домашно оружје.

СЗО бара замолкнување на секој глас против вакцините за грип

Како еден од приоритетите за кампањата за вакцинирање против грип, Светската здравствена организација бара од владите да ги надгледуваат објавите на интернет, да ги откриваат сите што ја оспоруваат легитимноста на вакцините и да преземат „контрамерки“. Се препорачува и вклучување локални лидери во кампањи за зголемување на довербата во вакцинирањето.

Илјадници имигранти добиле лажни работни визи во Полска

Полска откри криминална мрежа која на масовно „легализирала“ имигранти како странски работници. Шемата со објавување лажни огласи за потреба од сезонски работници им овозможила на најмалку 7.000 странци во Полска да добијат работни визи и престој во Европската Унија. Повеќето имигранти не останале долго во Полска и тргнале кон Германија.

Речник

Како Европа ја изгуби контролата врз сопствената безбедносна архитектура

Фотографијата на Стив Виткоф со Владимир Путин во Москва е симбол на дефинитивната ерозија на евроатлантската безбедносна архитектура закотвена од 1945 година. Трагедијата на Европа не е во тоа што е исклучена од преговорите во кои се обликува нејзината иднина, туку во тоа што сè уште не ја разбира целосно длабочината на нејзиното исклучување.

Бавната смрт на СМС во Британија

Слично како што мобилните телефони ги истиснаа пејџерите од пазарот, така денес алатките за комуникација ги уништуваат навиките за испраќање кратки текстуални пораки, кои своевремено и се наплаќаа. Бројот на испратени СМС во Британија за една година се намалил за 20%, а мобилните телефони сè поретко се користат и за разговори.

Кина поврза 97% од градовите со супербрзи возови

Како вчера да беше кога пишувавме дека Кинезите за само десет години изградиле повеќе железнички линии за брзи возови отколку целиот свет заедно. По пет години тие веќе ја дуплирале километражата на над 50.000. И не планираат да запрат да ја шират мрежата, иако во земјата со повеќе од милијарда луѓе им снема градови за поврзување со воз.

Не се множиме како што очекувавме

Со децении ни кажуваа дека најголемиот проблем во светот се премногу луѓе. Од Tомас Малтус во 18 век до „Популациската бомба“ во 1960-тите, предупредувањата беа ужасни: повеќе луѓе би значело повеќе глад, повеќе сиромаштија, повеќе уништување на животната средина. Но, се случи нешто неочекувано. Демографската математика се промени.

Вакцините за грип добија сериозна конкуренција

Една доза од експериментален лек за грип може да ги заштити луѓето во текот на целата сезона, и тоа поефикасно од вакцините. Повеќе од 5.000 невакцинирани лица што го примиле лекот CD388 биле следени од почетокот па до крајот на сезоната на грип. Највисоката доза на лекот обезбедила 76% заштита, што е подобро од вакцината, која знае и да не погоди сојот на сезонскиот грип.

ЕУ ќе прави залихи за преживување

Наведувајќи ранливост од напади и кризи, Брисел планира да создаде големи европски резерви од основни производи и стратегиски материјали за случаи на воен напад, саботажа или природна катастрофа. Ги повикува членките да складираат се, од храна и лекови, па до ретки минерали и алати за поправка кабли. Граѓаните уште во март беа повикани да направат залихи за најмалку три дена.

САД ќе штанцаат милијарди муви против месојадна ларва

За да уништи опасна ларва што се храни со месо од добиток (па и од луѓе) во Тексас и во Мексико, САД ќе градат фабрики во кои ќе бидат одгледани милијарди муви. Ќе ги стерилизираат мажјаците и ќе ги фрлат од авион за да ги истиснат потентните и да ги измамат женките спремни за расплод. Комплицирано е исто како што звучи, но се покажало како најефикасно решение за спас на добитокот.

Нема Холанѓанец без вечни хемикалии во вените

Секој човек во Холандија во својата крв има „вечни хемикалии“, покажа првото национално истражување за контаминацијата со пер- и полифлуороалкили. Највисока била концентрацијата кај оние што живеат близу до хемиските фабрики, но супстанците PFAS што не се разградуваат по природен пат се неизбежни – ги има во почвата, храната и водата низ цела Холандија. 

Воук рецепт за самоуништување

Продажбата на Јагуар нагло падна откако легендарната британска компанија ја исфрли мачката од логото и мускулестите машини ги претвори во барби-аутца, шокирајќи ги своите фанови. Компанијата потврдува дека продажбата паднала речиси до нула, но и објаснува дека тоа е планирана последица од ребрендирањето и од уште поризичниот потег да замине „ол ин“ во воук универзумот.

Израел е решен да ги истреби и новинарите кои го документираат геноцидот

Израелските сили од октомври 2023 година убија близу 60.000 Палестинци во Газа. Уште безброј се заробени под урнатините, умираат од глад или биле застрелани додека чекале храна. Паралелно со крвопролевањето, забранети се меѓународни медиуми и се води системска кампања за истребување на оние што останаа да го документираат и да го разоткријат геноцидот во Газа и Западниот Брег.

Етиопија и Египет се тепаат за Нил

Од Азија преку Европа и Блискиот Исток до Америка се водат спорови, конфликти и војни за пристап до вода. Русите ја разнесоа браната Каховка во Украина. Индија ја запре реката Ченаб како притисок врз Пакистан. Се пречкаа Тексас и Мексико. Израел ја дозира водата за Западниот Брег. Новиот случај е етиопската мегабрана на Нил, која Египет ја смета за егзистенцијална закана.

Мечка страв, псилоцибин не страв

За психоделичното соединение содржано во некои видови печурки, неодамна е откриено дека ветува за третман на некои невропсихијатриски нарушувања, вклучувајќи депресија, анксиозни нарушувања и посттрауматско стресно пореметување. Помага во флексибилноста на однесувањето и го поттикнува исчеснувањето на стравовите. Не џабе ги викаат магични печурки. 

Европската младина губи верба во демократијата

Едвај нешто повеќе од половината млади во Европа се уште веруваат дека демократијата е најдобрата форма на владеење. Една петтина би прифатиле автократска власт. Мнозинството е убедено дека Европската Унија премногу се занимава со тривијални прашања, како климатската агенда, наместо да се посвети на суштинското - да обезбеди поквалитетен живот, безбедност и економски раст.

Мозок навлечен на ВИ лесно затапува

Користењето на вештачка интелигенција ја зголемува ефикасноста, но на долг рок може да ги ослаби меморијата, креативноста и оригиналната мисла. Нова студија од МИТ крева тревога дека прекумерна употреба на генеративни алатки како ChatGPT го затапува умот. Авторите потсетуваат дека и мозоците, како и телата, имаат потреба од редовни тренинзи за да останат во форма. 

Британските менија добиваат берзантски цени

На британската ресторантска сцена се најавува нешто што веќе познато од концертите. Цената да се одредува динамички,  во зависност од побарувачката. Ако ви е јаде кога на сите им се јаде, ќе платите поскапо. За поевтино, ќе дојдете во бош време. Тамошните угостители признаваат дека најголем проблем сепак им се оние кои ќе фатат маса за цело време да прават фотки за Инстаграм. 

Како големата фармација закопа надежен лек

Слично како и ивермектинот, во битката за профит настрада и диметил-сулфоксидот, кој пред половина век беше прогласен за медицинско чудо поради способноста да ја смири хроничната болка и да помага при разни болести. Но, фармацевтските компании не можеле да го патентираат, па тргнаа во војна против евтиното средство што ги загрозува нивните скапи и профитабилни лекови.

Зачнување на нов проблем со ковид вакцините

Проверувале податоци за 1,3 милиони жени од Чешка, кои пред зачнување биле невакцинирани или вакцинирани за ковид. Утврдиле дека стапката на зачнувања кои воделе до успешно родени деца била, на 1.000 лица, далеку помала кај оние кои примиле вакцина против ковид - 19.   

Стаса време за депортирање Сиријци од Европа

Австрија објави дека ќе го депортира во матичната земја првиот сириски мигрант. Тоа со огромен интерес го следат другите европски земји, кои во изминатите години примија речиси 1,7 милион Сиријци, а не можеа да ги депортираат ни криминалците меѓу нив, зашто беа заштитени како бегалци. Сега се смета дека не се под закана, бидејќи е соборен режимот на Асад од кој побегнаа.

Сончев систем, добри гости ти дојдоа

Астрономи открија небесно тело од друг ѕвезден систем што талкајќи низ галаксијата упаднал во Сончевиот систем. Сега е на далечина до Јупитер, ќе протатни близу до Марс, но нема да ја загрози Земјата. Од далеку личи на комета. Поради брзината на „натрапникот“, нема да може да го пресретнеме и потемелно да истражиме дали содржи аминокиселини, кои се основните коцки за создавање живот.

Свеста е квантен процес преку кој сме поврзани со целиот универзум

Нашите умови ги чувствуваме како многу приватни и уникатни за секој од нас. Но, истражувачи се на трага на идејата дека нашата свест можеби е поврзана со нешто многу поголемо. За да не го викаме тоа Господ (пошто звучи многу ненаучно), рамката на оваа идеја е сместена во областа на квантните процеси, поточно феноменот познат како квантно вплеткување. 

Новиот климатски план на ЕУ е општо лудило

И конзервативците и екологистите жестоко го критикуваат новиот климатски план на Европската комисија за 2040 година. Едните тврдат дека преамбициозните и неостварливи цели ќе го зголемат товарот врз економијата и граѓаните, давајќи им предност на САД и Кина. Другите се жалат дека не е доволно строг и дека е разводнета веќе прифатената цел за намалување на емисиите на CO2.

ФДА одобрува лекови без докази дали дејствуваат

Американската администрација за храна и лекови (ФДА) одобрила стотици лекови без докази дека делуваат, дури и некои што предизвикуваат штета, покажува новинарска истрага. Соочена со политички и индустриски притисок, ФДА ги напушта стандардите за да стигнат лековите побрзо во аптеките. Несакани ефекти од лекови издадени на рецепт сега се меѓу трите главни причини за смрт во светот.

Дремката го забавува стареењето на мозокот

Научници од неколку универзитети открија потенцијална врска помеѓу редовното дремнување и здравјето на мозокот. Нивните наоди сугерираат дека оние човечки „само да дремнам на кратко“ помага да се одржи мозокот млад. Разликата воопшто не е за потценување. Виталноста на мозокот на оние кои сакаат да дремнат преку ден е најмалку 6 години подобра од останатите.

За Амазон работат милион роботи

Џеф Безос најде начин како да ги смири протестите од вработените. Наместо да им ја олесни работата, ги заменува со машини. Не оти и досега Амазонците многу се разликуваа од роботи. Немаа право ни на пауза за тоалет, па си носеа шишенца за мочање. Машините работат неуморно, не бараат поголема плата, не губат време по одмори и боледувања, не се организираат синдикално и не се бунат. Сè уште не.

Канабис наместо во вселената заврши во океан

Невообичаен товар од семе од канабис, габи, алги, човечка ДНК и пепел од кремирани тела заврши во Пацификот наместо во орбита околу Земјата. Со тоа пропадна обидот за тестирање на индискиот коноп како растение со голем потенцијал да помогне во вселенски мисии, особено за да им обезбеди материјал, лекови и многу други нешта на астронаути што ќе градат колонии на Марс.

Иран е решен да го минира Персискиот Залив

Иранската морнарица за време на судирот со Израел натоварила подводни мини на бродови за да го блокира транспортот низ Ормуз, протокот до Персискиот Залив низ кој поминува една петтина од глобалната трговија со нафта и гас. Американскиот удар врз нуклеарните капацитети на Иран ја крена цената на нафтата за 10%. Блокадата на Ормускиот теснец би предизвикала светски хаос.