Вести

Како Европа ја изгуби контролата врз сопствената безбедносна архитектура

Фотографијата на Стив Виткоф со Владимир Путин во Москва е симбол на дефинитивната ерозија на евроатлантската безбедносна архитектура закотвена од 1945 година. Трагедијата на Европа не е во тоа што е исклучена од преговорите во кои се обликува нејзината иднина, туку во тоа што сè уште не ја разбира целосно длабочината на нејзиното исклучување.

Бавната смрт на СМС во Британија

Слично како што мобилните телефони ги истиснаа пејџерите од пазарот, така денес алатките за комуникација ги уништуваат навиките за испраќање кратки текстуални пораки, кои своевремено и се наплаќаа. Бројот на испратени СМС во Британија за една година се намалил за 20%, а мобилните телефони сè поретко се користат и за разговори.

Кина поврза 97% од градовите со супербрзи возови

Како вчера да беше кога пишувавме дека Кинезите за само десет години изградиле повеќе железнички линии за брзи возови отколку целиот свет заедно. По пет години тие веќе ја дуплирале километражата на над 50.000. И не планираат да запрат да ја шират мрежата, иако во земјата со повеќе од милијарда луѓе им снема градови за поврзување со воз.

Речник

Бети Буп и Мики Маус стануваат јавно добро

Во наредната 2026-та година од копирајт заштита на авторски и сродни права излегуваат илјадници дела од 1930-та година. Кој сака ќе може слободно да си игра, да копира или на друг начин користи одредени цртани со Мики Маус и Бети Буп а во јавен домеин влегуваат и дела на Агата Кристи и Вилијам Фокнер. Ама, само оригиналите. 

Банкротираат „револуционерните“ фарми за инсекти

Со огромни загуби пропаднаа иницијативите за изградба на огромни фарми за инсекти, за да ги сервираат како протеинска замена за месо во храната за риби, добиток и домашните миленици. Не е проблемот тоа што одвратните инсекти буквално не би ги јадело ни куче, туку строгите регулативи и високите трошоци за одржување на фармите и обработка на инсектите.

Полска мора да ја брани и границата со Германија

Додека Варшава најгласно во Европа предупредува на можен напад од Русија, масовно купува оружје и поставува мински полиња на источната граница, претседателот Навроцки порача дека Полска мора да биде спремна да ја брани и својата граница со Германија. Соседите сега се партнери во ЕУ и НАТО, но Навроцки предупредува дека историјата може да се повтори.

Стејт департменот ги прекрои критериумите за човекови права

Администрацијата на Доналд Трамп ги прилагодува критериумите за човековите права врз основа на економските и политичките односи со земјите низ светот. Во извештаите за сојузниците и за трговските партнери ги брише критиките, а ги заострува за довчерашните први другари. Заклучоците губат секаква смисла кога во извештајот за Израел не е спомнато страдањето во Газа.

Дојде распуст, ЧетГПТ може да олабави

Интеракциите на корисниците со ЧетГПТ и другите јазични модели со вештачка интелигенција го достигнало максимумот при крајот на мај, а потоа во јуни нагло се намалиле. Трендот е јасен и се поклопува со завршните испити и крајот на школската година. Ботовите ќе можат да одморат од решавање задачи и пишување есеи додека децата и студентите одмараат од препишување домашни.

Африка се дави во донирана облека од развиениот свет

Со изговор дека тоа се добротворни донации, богатите си најдоа ѓубриште за нивната стара облека. Планини од носени парталчиња на кои им поминала модата ги задушуваат депониите, ги затнуваат водните патишта и ги загадуваат заедниците низ Африка. Горењето на синтетиката испушта хемиски отрови. Организацијата Гринпис ова го нарекува „колонијализам на отпад“. 

Лото - игра на среќа со семејна традиција

Играта лото не е само игра на среќа – тaа е дел од семејни традиции, лични приказни, но и симболички ритуали преку коишто на датумите од родендените и позначајните семејни настани им даваме дополнителна вредност, впишувајќи ги како среќни броеви што, можеби, ќе ни донесат и добивка. Најчесто комбинациите се состојат од значајни датуми, родендени на најблиските, годишнини, броеви што носат лична и семејна симболика.

Комета збришала древна цивилизација пред 12.800 години

Во кратер во Луизијана се откриени нови докази што ја поткрепуваат оспорената хипотеза за исчезнувањето на древна цивилизација, која имала напредни познавања за астрономија и навигација. Била збришана од комета што пролетала покрај Земјата и со парчиња од опашката како со сачми ја прострелала во Северна Америка, Белгија, Сирија, Чиле, дури и во Антарктикот. 

Зеленски се спрема да отпише територии

Украинскиот претседател упорно бара столче на преговарачката маса во Алјаска на која ќе бидат Трамп и Путин, но знае дека нема да го примат на самитот ни како нем посматрач. Затоа Зеленски тивко ги разгледува реалните опции за мир – како да ја изведе очекуваната „размена на територии“ и да ѝ остави на Русија да преземе што е можно помалку од окупираната украинска земја.

Вашингтон Д.Т.

Доналд Трамп ја испрати Националната гарда на улиците на Вашингтон за да го исчисти главниот град на САД од „малолетни дивјаци, манијаци и бездомници“. Окружната полиција првпат во историјата ќе биде под контрола од федералните власти, барем 30 дена. Предупреди дека слични мерки ги очекуваат и најголемите градови - Њујорк, Лос Анџелес и Чикаго, ако не ја средат безбедноста.

ЕУ дала пари за ковид, владата на Туск ги трошела на јахти и свингерај

Пари што ЕУ ѝ ги испратила Полска за да го закрепне угостителскиот сектор по пандемијата за ковид завршиле во сомнителни проекти, како клуб за свингери, пицерија со солариум, вотка-барови, дури и за јахти. Брисел не ги даваше милијардите додека на власт беше партијата Право и правда, и ги чуваше за Туск кога ќе стане премиер. Сега Брисел е соучесник во скандалот.

Кина со ум се бори за студенти, а ние со мрза

Кинеските универзитети не штедат на пари и вијуги за да остават што е можно посилен прв впечаток кај студентите. Поканите за студирање одамна не се формално парче хартија. Тие сега се престиж. Во нив се вложени илјадници часови експериментирање и креативен труд, за да бидат симбол на високото научно ниво на Универзитетите и на технолошката доминација на Кина во 21 век.

Нвидиа ќе му плаќа екстра арач на Трамп за да извезува чипови во Кина

Доналд Трамп се пазари и со националната безбедност на САД, само за да ги молзе техонолошките гиганти. Прво забрани извоз на напредни чипови на Кина, а сега на избрани компании им дозволува да ја кршат забраната и тоа дебело ќе го наплати. Пекинг ја разгледува можноста да забрани увоз на американски чипови, ако оцени дека оние на Нвидиа и АМД имаат „шпионски“ задни порти.

Израел со бомби ја замолкнува вистината за геноцидот во Газа

Израелските сили го ликвидираа најистакнатиот репортер на Ал Џезира во Газа. Шаторот во кој престојувала екипата на Анас ал Шариф бил разнесен со проектил. Го обвинуваа дека бил член на военото крило на Хамас. Ал Џезира тврди дека обвинувањата немаат врска со вистината и дека убиството е дел од кампањата за истребување на сите што известуваат за геноцидот во Газа. 

Шпанско гратче обвинето за исламофобија

Одлуката на властите во Хумиља, гратче со околу 27.000 жители, да забрани верски свечености во спортски објекти, ја разбранува и ја подели шпанската јавност. Причината нема врска со спортот: муслиманите традиционално ги славеле своите празници во спортски сали. Владата обвинува за исламофобија. Популистичката партија Вокс ја поздравува одбраната на традиционалните вредности. 

Луѓето за 60% се отуѓиле од природата

Бетонирајќи се во градови, луѓето изгубиле 60% од поврзаноста со природата од 1800 година па наваму. За толку од секојдневниот говор и од книгите биле искоренети зборовите за природата - како река, мов или цвет. За да може човекот некако да ѝ се врати на природата, мора радикално да го врати зеленилото во урбаните средини и да ги воспитува децата од најрана возраст.

Грок ќе соблече било која жена, не и маж

Новата „зачинета“ верзија на Грок не се колеба да генерира видеа со мека порнографска содржина од реални личности, дури и кога тоа не се бара експлицитно од него. Ги соблекува до појас Тејлор Свифт, Меланија Трамп, некои жени дури и угул голи, но не и мажите. Тоа се толкува како намерно вградена мизогинија во алатката со вештачка интелигенција на Илон Маск. 

Трамп бара воена интервенција против наркокартели во странство

Трамп наредил да биде активирана војската на територија на други суверени земји за да ги запре наркокартелите што товарат фентанил и други дроги во САД. Пентагон и Стејт департментот прават оперативни планови, а правниците бараат начин како без согласност од Конгресот да го претстават како „самоодбрана“ ликвидирање на шверцер на дрога во џунгла во Венецуела или Мексико.

„Демократијата“ е новиот колонијализам

Демократијата доаѓа како евангелие, спакувана и со баркод. Освојува како паразит: се гнезди во срцето, се храни со вера и го убива домаќинот со лажни ветувања. Убедува, заведува, инфицира. Костумосани мажи се спуштаат како мисионери, со PowerPoint презентации и модули за родова обука. Носат добри вести: суверенитетот е надминат, локалните богови се застарени.

Пунктови за отстрел во Газа

Локациите на кои израелско-американската Хуманитарната фондација доставуваат храна во Газа се полигони за оркестрирани убиства, тврди организацијата Лекари без граници, која им укажала помош на илјадници ранети Палестинци. Раните сведочат дека намерно се нишани и се пука во луѓето, па и децата, што се грабаат за храна. Израел не дозволува ОН да доставува хуманитарна помош.

Литиумот му е душман на Алцхајмер

Литиумот, кој вообичаено го има во батериите, мошне веројатно е многу важен за работата на мозокот. Забележано е дека го нема доволно во мозочните ткива на пациентите од Алцхајмерова болест. Кога на болни глувци им додавале од металот, значително им ја подобрил состојбата. Тоа дава надеж дека би можело да се развијат третмани за превенција и лекување на деменцијата.

Уставниот суд ги спаси Французите од опасни инсектициди

Највисокиот суд на Франција мораше да интервенира за да ги спаси граѓаните од опасен инсектицид што го нарекуваат „убиец на пчелите“. Владата го одобри, под притисок од моќното земјоделско лоби, кое лесно знае да паркира трактори низ Париз. Макрон им даде приоритет на цвекларите во однос на милиони Французи, кои во редок израз на единство протестираа против отровот.

Нема потреба од боцкање, ќе се клукаме со ново апче за слабеење

Откако се збогатија со инјекциите оземпик, вегови и мунџаро, фармацевтските гиганти почнаа трка со апчиња за слабеење, кои се помалку ефикасни, но се поедноставни за употреба и веројатно ќе бидат поевтини. Новото апче на Илај Лили топи 12% од тежината. Конкурентското на Ново Нордиск топи 15%. Спуштаат и холестерол и притисок. Сè уште не се одобрени. Трката ќе почне во 2026 година. 

Трговската војна помеѓу САД и Индија може да ја офајди Кина

Што ти е глобална политика... Америка воведува царини за Индија за да ја казни и да ја принуди повеќе да не купува нафта од Русија. Така индиректно ќе ја казни Русија и ќе ја принуди да ја запре војната во Украина. Од овој сложен трговско-миротворен синџир што го смисли Доналд Трамп најмногу може да ја офајди откачената алка – Кина, на која ќе ѝ сервира уште поевтина нафта.

Како се калеше кинескиот челик

Им биле потребни десетина години, но кинеските металурзи успеаја да создадат челик доволно цврст да ги издржи екстремните магнетни и температурни оптоварувања на фузиските реактори, оние од кои очекуваме да испорачуваат гигавати струја од кофа вода. Суперчеликот ќе биде вграден во кинескиот токамак БЕСТ, кој ќе проработи во 2027 година како подготовка за фузиски реактор.

Британците ни го украдоа СВОЗ

Едно време низ Македонија секоја година имаше СВОЗ. „Сите во одбрана и заштита“, за да им биде појасно на помладите, кои не ги паметат масовните вежби за преврзувања ѓоа-ранети и чистење скривници ниту виењето на сирените за да се држи во форма системот на тревожење при непогоди. Дојде време Англичаните да вежбаат СВОЗ, а ние да не знаеме како да укажеме прва помош на човек.

Полска го достигна животниот стандард на Јапонија

Со неверојатна стапка на раст на реалниот животен стандард од над 300% во изминатите 30 години, двојно повеќе од која било друга европска земја во тој период, Полска веќе го надмина европскиот просек, се изедначи со многу побогати европски земји, а на пат е да ја надмине и Јапонија. Корените биле пуштени уште во социјализмот, кога малите бизниси полнеле 20% од буџетот.