Вести

Западот ја заборави уметноста на стратегијата. Кина и Русија се новите велемајстори

Западот е цел во тактики. Истокот е претежно стратегија. Само погледнете ја историјата на американските воени интервенции после Втората светска војна. Секоја од нив имаше своја краткорочна логика, дури и Ирак. Но, дали тоа ги направи САД побезбедни? Дали го направи светот побезбеден? Дали донесе демократија? Дали некој стана поцивилизиран како резултат на тоа?

Преку југ е побрзо

FlightRadar24 деновиве следеше интересна „трка“ на авиони кога, сосема случајно, два патнички авиона се упатија кон истата дестинација речиси истовремено, но по различни рути. Од Хелсинки до Токио. Едниот имал одбрано траекторија која била 457 километри подолга од оној другиот. Сепак, стигнал саат време порано. 

Америка еднаш веќе сруши иранска власт. Научија ли нешто?

Откако демократски избран ирански премиер најави дека ќе ги национализира богатите нафтени полиња, САД и Британија решија тоа да не го дозволат и организираа пуч со кој го срушија. Го oктоираа Реза Пахлави но подоцна, токму корумпираноста на американскиот избор за лидер на Иран, доведе до Исламската револуција и воспоставување на денешната теократска власт. 

Речник

Трамп вака сака да му се зборува

Откако им се насра на Тулси Габарт („Не ми е гајле што таа мисли") и „чудниот“ Такер Карлсон, Трамп сподели порака која ја добил од американскиот амбасадор во Израел, про-интервенционистот Мајк Хакаби. Многу, многу бљак. Амбасадорот му вика на својот шеф дека е одбран од Бога и го споредува со ситуацијата во која се наоѓаше Хари Труман пред да ги фрли атомските бомби во Хирошима и Нагасаки.

Фицо: За Словачка ќе беше подобро да е неутрална отколку во НАТО

Членката на НАТО, Словачка, би имала корист од неутралноста, изјави словачкиот премиер Роберт Фицо, доведувајќи го за прв пат во прашање членството на оваа централноевропска земја во Алијансата, која во последно време многу брза да билда мускули заради Русија. Фицо смета дека посакуваните таргети за одвојување за НАТО се апсурдни и дека ќар од тоа само ќе има воената индустрија.

Ова е Германија во 2025 година

Катја Адлер, до неодамна пратеничка во Бундестагот и една од најистакнатите членови на германската либерална партија ФДП, неодамна на платформата Икс ја објави својата дијагноза за денешното германско општество. Нејзиниот текст предизвика многу реакции, и позитивни и негативни, но интересен е бидејќи бидејќи не ја опишува само Германија, туку и ситуацијата во која се наоѓа цела Западна Европа.

Јутјуб ќе сече со реклами „на најинтересното“

Рекламите на Јутјуб сè почесто нервираат корисници но затоа на компанијата ѝ носат сè поголеми пари кои се мерат со десетици милијарди долари. Во меѓувреме, смислуваат и нови начини како рекламите да носат уште поголеми пари од маркетинг. Со помош на вештачката интелигенција ќе идентификуваат кој дел од видеото е највозбудлив и најнапнат за баш таму да уфрлат реклама.  

Објавена снимката со дупките во меморијата на Бајден

Аудио-снимката на сведочењето на Џо Бајден во 2023 година покажува зошто Белата куќа повеќе од една година строго забранувала да биде објавена. На транскриптот сè изгледа фино, но не може да се добие претстава за блокадите во говорот и шепкањата од адвокатот што му ја освежувал меморијата. Човек во таква состојба цела година ги водел САД, а можеше да добие уште еден мандат.

Голема разлика во смртноста меѓу вакцинираните со Фајзер и Модерна?

Нова студија за стапката на смртност од ковид во САД повторно ја засили дебатата за безбедноста на вакцините. Истражување спроведено кај повеќе од 1,4 милион луѓе на Флорида покажало пониска стапка на смртност од сите видови причини кај возрасни што ја примиле вакцината од Модерна во споредба со истите категории луѓе што примиле дози од Фајзер.

Прв спасен живот со генетската техника КРИСПР

Деветмесечено бебе родено со ретко генетско нарушување е првиот човек што е излекуван со терапија за модификација на гени со техниката КРИСПР, која пред пет години заслужи Нобелова награда. Успехот на лекарите од Филаделфија се смета за историски во медицината, бидејќи им дава уште една шанса на луѓето со ретки болести, за кои нема други третмани што би им го спасиле животот.

Европа ѝ се смирува на нуклеарната енергија

Иако со децении добар дел европски земји се колнеа дека никогаш нема да ѝ се вратат на струјата од нуклеарен погон, некогашните нуклеарни скептици денеска се тркаат кој побрзо и повеќе ќе гради атомски реактори за да имаат доволно евтина струја која нема да ја загадува природата. Последна е Данска, на ред се Шпанија и Шведска, а Италија и Белгија веќе го сторија тоа. Се чека на Германија.

Стармер може да тропне на наша врата за мигрантите

Британија бара нова земја на Балканот во која би ги префрлала имигрантите што не добиле азил, откако Рама го одби предлогот на Стармер. Коментирајќи го „фијаското“ на Стармер во Тирана, британски весници ја спомнуваат Македонија меѓу новите потенцијалните партнери за зделката. Лондон веќе најави дека во Македонија ќе ја прошири својата работна група за миграција.

Смртна закана за Трамп од поранешниот шеф на ФБИ

Тајната служба на САД истражува дали енигматичната порака од поранешниот директор на ФБИ всушност е повик за убиство на претседателот Доналд Трамп, кој лани два пати беше цел на атентати. Тивката војна помеѓу Џејмс Коми и Трамп почна во 2016 година, кога ФБИ отвори истрага за „руските врски“ на републиканците во кампањата, а ја затвори истрагата за мејловите на Хилари Клинтон.

Скршеното срце почесто ги убива мажите

Стресот и емоционалната болка по раскинување на врска е тема на безброј песни, книги и филмови. Но, синдромот на скршено срце е медицински потврден како сериозна состојба по емоционален и физички стрес, со висока стапка на смртност од 6,5 % и од која страдаат се повеќе луѓе. Од синдромот почесто страдаат жените, но двојно повеќе е фатален за мажите.

Пуританците се враќаат

Многумина сметаат дека соочувањето со смртноста може да се спречи на неодредено време со правилна комбинација на параноја и санитарни средства. Мени со QR код, средства за дезинфекција и маски на отворено повеќе се одраз на колективна претпазливост. Пуританците тешко се откажуваат од навиката да го контролираат туѓиот избор. Сега нивната цел е алкохолот.

САД запнале да развијат генетски модификувани супервојници

Комисија на Сенатот во САД побара милитаризирање на биотехнологијата, наведувајќи шпекулативни податоци дека Кина веќе прави „супервојници“. Во име на националната безбедност се повикува на дерегулација и генетски експерименти на луѓе. Критичари предупредуваат: Се враќа паранојата од Студената војна и се бришат етичките граници на војувањето.

Како градовите ги убедуваат луѓето да ги остават колите дома

Што сè не пробале разни инженери за да ги ослободат градовите од сообраќајните гужви. Порано решението се гледаше во отворање нови коловозни ленти, а сега во затворање улици и бришење паркинг-места. Главната цел е да се обезбеди ефикасен јавен превоз, но тешко е на луѓето да им се одземе навиката да користат автомобили. Тие се поудобни, побезбедни и статусен симбол.

Берлин со регрутации ќе ги пополнува дупките во стројот

Канцеларот Фридрих Мерц најави дека Германија ќе ја изгради најмоќната конвенционална армија во Европа. Зголеменото задолжување може да ѝ помогне да го обнови арсеналот, но главниот проблем е да ги убеди младите Германци да ѝ служат на земјата со оружје во рака. Ако обидите „со убаво“ не привлечат доволно доброволци, строевите ќе бидат пополнети со регрутација.

Русија ќе гради нуклеарeн реактор за кинеската база на Месечината

Новиот сојуз на Москва и Пекинг насочен против глобалната американска доминација добива вселенски димензии. Русија ќе ѝ гради на Кина нуклеарна централа на Месечината за да ја напојува идната лунарна станица која не толку далеку во иднината ќе ја населат кинески астронаути. Реакторот и базата ќе ги градат роботи. НАСА не доби пари за својата лунарна станица Гејтвеј.

Иднината според Маск: Секој човек ќе има личен робот и ќе се луксузира

Поради стравувањата дека вештачката интелигенција масовно ќе им ги грабне работните места на луѓето, веќе се спроведуваат експерименти со „универзален основен приход“ – роботи да работат, а луѓето да имаат доволно пари за да безделничат. Илон Маск има фантастична визија за „универзален висок приход“ - секој човек ќе може да се луксузира додека неговиот личен робот работи.

Зашто Ердоган не може да ги скрши Курдите

Гласините за „смртта“ на ПКК се претерани. Софистицираното, распространето курдско револуционерно движење е хидра со многу глави. Дали ПКК навистина ќе го отфрли оружјето останува отворено прашање. Што и да се случи следно, Курдистан останува геополитичко бојно поле, а движењето ќе продолжи да игра клучна улога во конфликтот од Газа до Техеран и пошироко.

И да нè снема, октоподите ќе нè наследат

Многу одамна, со планетата царувале диносаурусите. Во изминатите стотици илјади години доминантна сорта е човекот. Ако некој нов астероид реши да ја ресетира Земјата, планетата можеби ќе остане во посигурни раце. Шанса за доминација имаат интелигентните, приспособливи и телесно флексибилни октоподи. Главна маана им е тоа што се вкусни и не сакаат да се дружат.

Британски командоси убивале по свои правила во Ирак и Авганистан

Повеќе од 30 британски ветерани го прекинаа долгогодишниот молк и се охрабрија за ББЦ да сведочат за воените злосторства на нивните единици во операциите во Авганистан и во Ирак. Говорат за убиства на невооружени луѓе на спиење и егзекутирање врзани или ранети заробеници. Злосторствата рутински биле прикривани со подметнато оружје и фалсификувани извештаи.

Замина скромниот политички херој Хозе Мухика

Светот остана посиромашен за Хозе „Пепе“ Мухика. Левичарски герилец, измачуван затвореник, сенатор и некорумпиран претседател на Уругвај што со прогресивни реформи ја крена земјата од економска криза до благосостојба. Упорно ја отфрлаше етикетата „најсиромашен претседател на светот“ што му ја залепија медиумите: „Сиромашни се тие што сакаат повеќе, бидејќи се во бескрајна трка“.

Папата кој Ватикан не го признава

Додека во фокусот на целиот свет беше изборот на нов папа во Ватикан, постои друга црква во Европа која не го признава авторитетот на Лав 14-ти. За „вистински и единствен“ водач на католичкиот свет го смета својот папа Петар Трети. Палмарската црква се појавила по смртта на папата Павле Шести, за кој тврди дека бил систематски труен од масони во Римската курија.

Начинот на кој го користите ЧетГПТ покажува колку сте стари

Извршниот директор на ОпенАИ изнесе интересни забелешки околу генерациските разлики во пристапот кон ЧетГПТ и начинот на кој се користи нивниот бот. Некои генерации амбициозно го користат како оперативен систем, некои како замена за Гугл а трети како советник за животни прашања и ситуации. Овие последниве, не чуле за тетки-комшивки?

Германска „жешка линија“ за кодошење теории на заговор

Луѓето што веруваат дека светот го управуваат гуштери или дека ги шпионираат гулаби веројатно имаат потреба од советување во стручни институции. Но, кога Министерството за внатрешни на Германија отвора специјален центар за помош на „жртви“ на теории на заговор, тоа личи на орвеловска параноја и обид да се репрограмираат граѓаните да ги кодошат своите најблиски.

Ледената покривка на Антарктикот почна да расте

Научниците се изненадени од позитивниот климатски пресверт на „дното“ на планетата. Мразот на Антарктикот, кој со децении забрзано се топеше, ненадејно почна да се обновува. Климатските експерти предупредуваа дека ако се стопат само четири големи глечери, нивото на морето ќе се крене за 7 метри. Новиот тренд го стабилизира кревањето на морето на 0,3 милиметри годишно.

Кина победи во трговската војна со САД

„Не сакаме да ѝ наштетиме на Кина... Тие затвораа фабрики“, објави со победнички тон Доналд Трамп откако ги укина високите царини што ѝ ги наметна на Кина. Свесен за последиците за американската економија, тој всушност беше првиот што трепна во соочувањето. Кина е јасен победник во трговската војна. Пекинг не направи никакви отстапки за да му угоди на Трамп.

За да се одбранат од руски напад, си ја минираат сопствената иднина

Пет европски соседи на Русија решија да се откажат од светската забрана за нагазни мини. Учеле од искуството на Украина дека минските полиња ефикасно може да запрат офанзива. Наместо да учат од поранешните фронтови, каде што заборавени мини убиваат и осакатуваат цивили и децении откако ќе заврши војната. Мините не прават разлика дали ги стапнал војник или дете.