Bookbox

Историјата на џубоксот е вистинска приказна за тоа како технологијата и забавата се испреплетуваат и го менуваат секојдневниот живот. Сè започнало кон крајот на 19 век, кога во американските барови се појавиле првите Едисонови фонографи на паричка, кои со текот на времето се развиле во познатите шарени апарати, што станаа симбол на младинската култура во педесеттите години.

„Култури на собирање“ е разновидна збирка есеи што се занимаваат со човечката страст за собирање. Самата се опишува како „чавкино гнездо“, во кое се испреплетуваат примери – од ренесансни принцови со нивните кабинети на реткости, па сè до денешни собирачи на вреќички за повраќање од авиони или сувенири од Елвис. Покрај тоа, книгата содржи и теоретски текстови што се обидуваат да ги откријат корените на оваа опсесија.

Секс, Сталин и Шостакович: приказната за една советска опера од 1934

Овој септември во Алберт Хол во Лондон ќе се одржи концертна изведба на операта на Дмитриј Шостакович од 1934 година – „Леди Магбет од Мценската област“. Повод за потсетување на контроверзите поврзани со неа.

„Будалаштини од почеток до крај“ - критиката за новата книга на Ден Браун

Херојот Робер Ленгдон се враќа за уште еден конспирациски трилер на Браун, прв негов роман по речиси една деценија, со подземни лаборатории и нови идеи за природата на свесноста. 

Тажната судбина на „најубавото момче на светот“

Документарец од 2021 ја раскажува потресната приказна на шведскиот актер Бјорн Андресен, кој на петнаесет години бил избран од италијанскиот режисер Лучино Висконти за улогата на Таџо во филмот кој денес се смета за класик, „Смрт во Венеција“. Ова му го променило животот, ама на полошо.

Зошто развод со адвокати и социјално, кога може двобој на живот или смрт?

Во она што се нарекува „мрачен“ среден век немало семејни терапии и прирачници за самопомош за брачни парови. Но затоа имало нешто поефикасно - дуели кои ако не завршувале со смрт на едниот партнер, тогаш барем им овозможувале да се издуваат и да се истресат еден на друг. 

Како ќе изгледаше светот да не се случеше настанот од 29 октомври 1969-та? Како мислите кој настан?

Во нова колумна Борис Дежуловиќ се прашува: што ако општото место во популарната култура - враќање во минатото и убивање на Хитлер - се преиначи во една поинаква „ликвидација“? Како би изгледал светот денес да можела да биде сопрена мисијата на Чарли Клајн и неговиот професор? Како мислите, кој Чарли Клајн?

Зошто подобро помниме кога читаме на хартија?

Можеби сте го почувствувале тоа - прочитана книга на таблет или е-читач се заборава побрзо. Како нешто да недостасува што прави прочитаното да „испари“ многу побрзо отколку кога книгата се чита во асли издание на хартија, со сета нејзина тактилност.

Вилијам Фридкин: режисерот со најимпресивен каталог неснимени филмови

Не е грешка во насловот. Вилијам Фридкин, режисерот на славните „Егзорцист“ и „Француска врска“, кој почина вчера (7.8.) на 87-годишна возраст, веројатно ќе бил уште пославен да му успееле проекти кои поради различни причини не доживеале финализација.

Кога мразот бил луксуз и милионски бизнис

„Жнеачите“ на мраз добро заработувале сечејќи цели блокови од езера и други слатки води, а меѓународната индустрија за преработка на мраз била бизнис кој ветува. Сè до појавата на фрижидерите.

Букбокс друштвени игри: „Калико“ или мачиња на ќебенца

Ги знаете оние разгледници од море, на кои локални мачки позираат (или се сликани без знаење и без да бидат прашани за авторски права) како дремат во сенка, невознемирувани од туристичката гужва и цените на гирото. Епа ова е идеална игра за лето, затоа што сместувајќи ги мачињата на прекрасно дизајнираните плочки, и вие малку ќе здивнете и запредете.

Дали доаѓа времето на топлотни бункери?

Како што светот забрзано оди кон предвидувањето дека до 2030 ќе го достигне просекот на зголемување на температурата од просечни 1.5 степени Целзиусови годишно, така почнуваат муабети за тоа дека треба да размислуваме за живот под земја, или барем во сутерен. Еден град во централна Австралија веќе живее така - сè е под земја, од цркви до кампови. 

Писмо на Никола Тесла до 12-годишно девојче: природата е eдна огромна мачка

Можеби последното нешто што би го помислиле за генијот и чудак Тесла е дека би сакал животни, па уште и мачки. Во текот на неговите 86 години тој изумил куп електрични апарати и до моментот на својата смрт имал околу 300 патенти на свое име. Но неговата доживотна фасцинација со електричната струја е поврзано со нешто кое до сега не сме го препоставувале.

Лунар Кодекс - дигитализирани дела на 30.000 уметници ќе бидат архивирани на Месечината

Збирката ќе содржи слики, предмети, списанија, книги, подкасти, филмови и музика од 157 земји. Ова не е прв пат на Месечината да се испраќаат уметнички дела од земјаните, но она што е ново е употребената технологија која овозможува многу поголем обем на податоци од претходно.

Како да се запише звукот на бакнеж?

Прашањето малку личи на она „како звучи плесок со една рака?“, затоа што на крај краишта зошто некој би запишувал како звучи бакнеж кога би можел да ја опише сцената со многу повеќе зборови, и да продолжи и со други детали? Но запишувањето на звуци открива интересни културолошки разлики.

Поштарот кој изградил цел замок од камења што ги собирал по пат

Не можеме да се воздржиме од споредба - во центарот на Скопје еден голем реон е оставен повеќе од една година без достава на пошта (за пратки од Али експрес да не зборуваме) затоа што претходниот поштар починал, а нов не може да се најде. Просто никој не сака да биде поштар. Приказната е за еден од Франција, кој секој ден по патот по којшто одел разнесувајќи пратки си собирал камчиња. И од нив направил палата.

Различно поинакви - нова изложба на уметници со мозочни повреди

Во галеријата The Curve во Барбикан, Лондон, е отворена изложба на уметници на кои им е потребна помош за секојдневни активности, па и за сликање или вајање. Таа го поставува прашањето: кому му е овозможено да се „брои“ како уметник?

Бегство или соочување: две читања на старогрчкиот мит за сирените

Веројатно сте слушнале за митот за трите сирени кои пееле толку убаво што ги хипнотизирале морнарите. Губејќи контрола, тие се насукувале на карпестиот брег. Одисеј им одолеал со финта. Но во друга верзија на истиот мит, победата е однесена не на тој начин што сирените се одбегнуваат, туку така што тие се навјасуваат, со убавина.

Папагалите кои заразно се смеат

Се викаат кеа и се претставници на големо семејство папагали кое живее на Нов Зеланд. Познати се по својата интелигенција и љубопитност, одлики кои се од животно значење во суровата планинска околина во која живеат. Знаат и тимски да работат за да постигнат одредена цел. Истовремено, oва е една од ретките птици чиј повик звучи како смеење, и тоа заразно.

Букбокс гледаше: „Харакири“ (1962)

Секоја чест на „Опенхајмер“ и сличните епски приказни за човечки трагедии, за чија убедливост придонесуваат брзата монтажа, драматичните визуелни ефекти и тресењето на столицата во кино салата поради прегласниот звук (кој веројатно треба да симулира експлозија на атомска бомба некаде кај Драчево, додека вие сте во Карпош). Во овој филм нема ништо од сето ова. Плус е за период и за земја за која малку знаеме. Па сепак, ефектот е неверојатно силен, а филмот еден од најдобрите кои некогаш сме ги гледале.

Виртуозот на француска хорна кој свири со својата лева нога

Koга Феликс Клисер наполнил 4 години донел одлука: дека ќе свири на дувачки инструмент. Никој не се сеќава како слушнал конкретно за француската хорна. Иако тоа е тежок инструмент кој бара голем физички ангажман сега, на возраст oд 32 години, Феликс е еден од најдобрите светски хорнисти. Еден „детал“ дополнително го издвојува од колегите - тоа што тој нема раце.

Кога јогата ја сметале за антихристијанска „филозофија на склопчената змија“

Во раните денови на јогата во САД скептиците предупредувале дека таа може да ги поттикне луѓето (пред сè жените) да преминат во паганизам, односно да застранат во своето однесување и убедувања.

Материјал за иден филм: „видовитиот“ што цели 20 години цедел пари од повозрасни Американци

Во периодот од 1994-2014 Канаѓанецот Патрис Ранер испраќал писма на милиони Американци и се потпишувал како европска видовита госпоѓа. Белешките, напишани со ракописни букви, содржеле генерални предвидувања и вклучувале список „среќни“ броеви. Но визијата не била бесплатна, туку чинела 50-тина долари, и тоа само за почеток.

„Снус“ или што научивме од една данско-шведска серија

„Мостот“ (Bron/Broen) е одличен скандинавски трилер кој би можел да се коментира од социо-политички, психолошки и други агли. Но во моментов нè интересира нешто друго - што е она што го става под горната усна главната инспекторка?

Што е тоа „солидарност“?

На 60 годишнината од катастрофалниот скопски земјотрес се потсетуваме на зборот кој ја означи судбината на овој град, но на кого во секојдневието забораваме, како да е некаков реликт од други времиња.

Што играле и како се забавувале луѓето во средниот век?

Во Музејот Џ. Пол Гети во Лос Анѓелес до 6 август е отворена изложба која ја открива посветлата страна на она што вообичаено го нарекуваме „мрачна епоха“ - средниот век, во кој исто како и денес луѓето имале потреба да се дружат, да играат и да не мислат на тоа дека живеат баш во тој, среден век.

Тиндерот на раниот 20 век, или кога во берлинските ноќни клубови флертувале преку - пневматски цевки

Вообичаеното мислење е дека денешното среќавање на потенцијален партнер преку интернет и апликации ја има убиено романтиката и целиот тој ритуал на спарување. Но процесот на проценување и испраќање вербални и невербални пораки на потенцијалните партнери од далечина не е нов.

Нова сликовница за Адолф Сакс - изумителот на саксофонот

„Приказна за саксофонот“ е нова детска книга на брачен пар кој споделува голема љубов за џезот. Сликовницата е резултат на едно едноставно прашање - кој го измислил овој инструмент?

„Јади олово!“: кога активистите ја хакирале Барби што зборува

Во 1993, отворањето божикни подароци за голем број родители и деца во САД станало трауматично искуство. Затоа што популарните кукли почнале да зборуваат, и тоа чудни нешта.