Пред точно еден месец битолчанецот Златко Симовски издаде книга за своите искуства како работник на крузер. Откако беше одбиен да ја промовира во локалната книжарница, тоа го стори во продавница за алкохол и го постигна посакуваниот ефект - го привлече нашето внимание. Ја прочитавме книгата, оттиснувајќи се заедно со него на далечно патување, но поштедени од морска болест и дрски шефови-земјаци. 

Детективски роман напишан од еден од најпознатите автори на овој жанр во Јапонија, чии дела се преточени и во филмови и серии. Еден од оние во кои на крај и не е толку важно кој е убиецот, туку како низ насилната смрт на еден човек се расветлуваат често мрачни и затскриени катчиња од социјалната реалност на една земја - во случајов стереотипно совршеното јапонско општество.

Oва со „шубе“ во насловот е ставено за сите оние кои дури и кога гледаат влекач на телевизија ги поткреваат нозете или внимателно ги отвораат сличињата од „Животинско царство“, во случај на нив да видат змија. Марко со оваа книга ми го разби стравот, убедувајќи ме дека шансите да сретнам отровница во мојот градски двор е речиси нула. Откако истото ми го потврди и авторот на овој осврт, успеав да ја прочитам книгата без да слушнам ш’шкање низ тревата. 

Тоа 18 години да си вработен на половина работно време како продавачка во маркет, плус да си немажена и без деца, во јапонската (и не само јапонската) култура се смета за комплетен неуспех за една жена. Но што ако тоа е единственото во коешто се пронаоѓаш и се чувствуваш како човек?

Ретко се случува да сме толку воодушевени од некоја книга што го одложуваме пишувањето за неа за да не си го расипеме чувството, кое во процесот на прераскажување и интерпретирање се рационализира и разводнува. Оваа е една од нив. 

Дебитантски роман закитен со Пулицер во 2016 што шокира на повеќе начини, истовремено ш'шти гласно како ракета, но и подмолно и тивко, како библиотекари кои опоменуваат. Наскоро на ХБО ќе се појави серија направена по него. 

Топла приказна за самохрана мајка која чува стари лица и нејзиното необично пријателство со возрасен математичар чие помнење трае само осумдесет минути. Според неа во 2006 е снимен и истоимен филм.

Неодамна во издание на Театар Комедија излезе книгата „Етика: уметноста на глумецот и на режисерот“ од Константин Сергеевич Станиславски, „таткото“ на модерното актерство, кој промовирал живеење, а не изведување на улогата. Неговиот систем сепак не се сведува на некаква техника, туку претставува цела филозофија, особено фокусирана на етиката на занимавањето со уметност.

Мемоар на млад Јапонец, кој нуди необична услуга - да ве придружува при некаква активност без да прави ништо особено. За ова не бара пари, само патни трошоци, а прифаќа и оброк. Ова не го прави затоа што е бездомник или сиромашен, туку за да докаже - дека и оние кои се навидум „бескорисни“ според суровите стандарди на современото општество и тоа како можат да бидат потребни некому.

Три кратки, меѓусебно поврзани новели од овогодинешниот добитник на Нобеловата за литература, со истовремено мрачна и топла приказна која се одвива во студена земја. Патем, единственото дело од овој автор преведено на македонски, објавено во 2018. 

Денот на независноста на Македонија го одбележуваме соодветно, со македонски автор, и книга која во времето во која е излезена (1980-тите) го нема добиено заслуженото внимание. Комбинација на историска граѓа и фикција, таа во некои други средини веднаш би била преточена во филм. 

Kaко мала, Јукико Мотоја (1979) читала раскази од Агата Кристи, Артур Конан Дојл и хорор манги. Подоца студирала глума, го позајмувала гласот за аниме серии и формирала своја театарска трупа. Нејзиниот влез во светот на книжевноста резултирал со добивање на сите најзначајни книжевни награди во Јапонија кои ги носат имињата на нивните великани - признанијата Кензабуро Ое, Мишима и Акутагава. Читајќи ја оваа збирка раскази, сфаќаме и зошто.

Воочи обновеното издание на Фестивалот на јадење книги (сабота, 20.05, од 12 во Цреша) на тема „Јапонија во моето срце“, посветено на книги од и за Јапонија, роман од крајно необичен лик во европската книжевност, баронесата Фабиен Клер Нотомб, попозната по нејзиното книжевно име Амели.

Да се чита овој роман е како да се гледа филм. Всушност, можеби филмскиот јазик уште подобро би му одговарал. Годината е 2035-та, а луѓето се се уште опседнати со она што ги мачи со милениуми - сопствената среќа.

Еден од историски најзначајните јапонски романи носи тешко преводлив наслов кој истовремено може да значи „срце“, „дух“, храброст“, „суштина на нештата“. Во голем број преводи, па и во македонскиот, тој е коректно оставен во оригинал.

Мисловен, „што би било кога би било“ експеримент, кој се состои од замислување на светот без само еден елемент во него - овој пат една цела земја, народ и јазик. Не, не е Македонија, иако лесно би можела да биде.

Штом нешто во насловот поврзан со производ на популарната култура содржи термини како „усна историја“ однапред се знае дека е наменето само за иницирани и фанови. Во случајов, ако не сте ја гледале „Сопранови“, ова веројатно не е за вас. Но може да стане ако ве поттикне за празниците на екс ги изгледате шесте сезони на антологиската серија.

Ако, како што вели Педро Калдерон де ла Барка, животот е навистина сон, тогаш тој - животосонот - во својот најраскошен облик, како ужасен кошмар или како најнежна љубовна приказна, се одвива во мракот на кино салите. Таа изолираност од она надвор и втопеност во она внатре може да се доживее и во најскромното селско кино со клупи наместо седишта, и во оние со најсовремени технолошки перформанси. Оваа книга е за тоа како при крајот на 19 век филмот пристигнал во Македонија, како бизнис, забава и како начин да се мечтае.

„Писмото е сопатник на човештвото веќе приближно пет илјади години....Не мислам дека би застраниле предалеку од вистината кога би кажале дека писмото е тукуречи синонимно со цивилизацијата“. 

Од насилниот распад на поранешна Југославија излегоа такви книжевни дела кои траумата ја преточија во уметност, каква што инаку немаше да се случи. Музата не е на кето туку се храни калорично, со крв, пот и солзи, на оние кои останале да раскажат. Оваа книга е една од нив, наградена со највисоката книжевна награда во Германија.

Со канадскиот автор со потекло од Тринидад и Тобаго, Андре Алексис, на македонски прв пат се запознавме преку неговата „Петнаесет кучиња“. Овој нов превод е дел од истиот циклус од пет романи, а во него се обработуваат темите на љубовта, светото наспроти световното и саможртвата.

Во 1980-тите и 1990-тите холандскиот доктор Јан Карбат раководел со најголемата клиника за плодност во Холандија. Кога неговото име се прочуло во светските медиуми тоа сепак не било поради некаков нов успешен метод на зачнување, туку поради куп скандали. Токму за оваа вистинска приказна зборува дебитантска книга на млад полски автор базирана на неговите долгогодишни истражувања на случајот.

Делумно автобиографски, овој роман, иако краток, е толку набиен со емоции, сурова искреност и песимизам, што - иронично - може да служи како мотивациска литература. За споредба на некои наши замислено тешки состојби со оние на човек со реални психички проблеми, жртва на секојдневни неправди но и обременет со сопствена вина, кој завршува во лудница. Најава за она што ќе му се случи на авторот во реалниот живот.