Bookbox

Страв во воздухот: хемиски критериум за тоа дали некој филм е „хорор“

Изопренот е соединение што се создава во мускулите и се ослободува преку дишењето и преку кожата, особено кога сме напнати. Оттаму, концентрацијата на изопрен во воздухот може објективно да го покаже која возраст е соодветна за гледање на филм и колку тој е генерално страшен.

Како се разликува новиот филм „Франкенштајн“ од книгата?

Новата адаптација на Гиљермо дел Торо повторно ја оживува приказната за еден од најпознатите митови во светската книжевност — „Франкенштајн, или современиот Прометеј“ на Мери Шели. Тоа е едно од најчесто адаптираните во филмската историја, од Борис Карлоф и Мел Брукс до Џин Вајлдер и Кенет Брана, а наскоро се очекува и нова верзија од „Невестата на Франкештајн“ на Маги Гиленхол. 

Почина Џејмс Вотсон - генијот што ја дешифрираше ДНК, но не и сопствените заблуди

На 97 години почина човекот кој заедно со Френсис Кирк на светот му го открија кодот кој ги гради и ги одржува живите суштества. Но генијалноста во науката понекогаш оди рака под рака со контроверзност на други полиња. Во случајот на Вотсон тоа ќе остане вградено во неговата социјална ДНК уште долго време по смртта. 

Времињата (не) се менуваат: песна на Дилан отстранета од видео на Мамдани

Издавачката куќа Јуниврзал ја отстрани песната на Боб Дилан од промотивното видео на новоизбраниот градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, велејќи дека не сакаат да ги лиценцираат неговите композиции за „проекти поврзани со политички личности“.

Дали живееме во златното доба на глупоста?

Кога машината ќе ви даде одговор, се активира тн. „ефект на сидрото“ - умот автоматски се вкопува во место и престанува да бара други решенија. Токму поради ова, ВИ може да ја подобри свеќата, но никогаш нема да ја измисли сијалицата. 

Вез со крилца од бубачки: сјај, мода и колонијализам

Везењето со крилца од бубачки – познато и како вез со елитри – станало познато во Индија во 18 век, а потоа било преземено од Британците. Во Викторијанска Англија, како и во Америка и Австралија, елитните дами носеле памучни фустани извезени со илјадници сјајни елитри што блескале како смарагди – симбол на богатство, моќ и космополитизам.

Ахиловата тетива на анатомијата

Во човечкото тело се „впишани“ имиња на одамна починати анатоми – најчесто Европејци од пред неколку века – чија работа живее преку зборовите што денес ги користиме за нашите коски, органи и мускули. Овие називи, познати како епоними, не го опишуваат органот или структурата, туку го носат името на личноста што прва ја проучувала или опишала.

Дали носењето маица со Џој дивижн е антисемитски чин?

Кога австралискиот премиер Ентони Албанезе неодамна слезе од авион облечен во маица со логото на Џој Дивижн, предизвика политичка бура — помала, но доволна за да се постави прашањето: дали е контроверзно или антисемитски да се носи маица со името на овој бенд и кое е воопшто неговото потекло?

„Младиот Кардамон“ - новиот градоначалник на Њујорк има хип-хоп кариера и познати родители

Зохран Мамдани, демократскиот кандидат кој во изборите за градоначалник на Њујорк го победи Ендрју Комо, е роден во Кампала, Уганда, но уште како дете се преселил со семејството во Њујорк. Негови родители се познатата филмска режисерка Мира Наир и професорот и политички коментатор Махмуд Мамдани од Универзитетот Колумбија, и двајцата дипломци на Харвард. Нивните ставови сигурно влијаеле врз формирањето на првиот муслимански „татко“ на Големото јаболко. 

Во Битола би ја викале Кате Змивчето

Се викала Кетрин, а се презивала Слотербек (Касаповска), што симболично се врзува со нејзиниот најголем животен подвиг - кога наводно сама искасапила повеќе од сто змии отровници кои се заплеткале околу коњите со кои патувале таа и нејзиниот син.

Нова изложба на која можат да се слушнат сликите на Кандински

Василиј Кандински за свои најважни дела ги сметал десетте големи, колоритни и сложени платна од серијата „Композиции“, завршени во 1939 година. Фактот што ги нарекол со збор што вообичаено се поврзува со музиката не е случаен – токму таа врска меѓу музиката и сликарството станала централна во неговиот уметнички развој.

Водич што ги навредува посетителите е хит во музеј во Германија

„Правам да се чувствуваат колку што е можно понепријатно поради своето незнаење“. Ова е тактиката на еден перформативен уметник, чии садо-мазо тури се - расподадени. 

Најголемиот поет на светот кој никогаш не постоел

Двајца конзервативни поети од Австралија во 1940-тите се обиделе да му се потсмеваат на модернизмот, испраќајќи му на уредник на влијателно книжевнот списание дела од измислен поет. Кога измамата излегла на виделина, Харис бил осуден од јавноста, но лажниот поет станал легенда.

Кога си ги бараш назад двата часа гледање филм поради крајот

„Вратете ми го времето што го потрошив и немој случајно да сте го гледале филмов“ - вака гласат голем број пораки поврзани со „Куќа од динамит“ на Нетфликс, кој зборува за опасноста од нуклеарна катастрофа. Авторите го бранат, демек баш крајот бил поентата. Кога почна одјавната шпица ние се фативме како викаме - „Неее!“.

Мистеријата на жената што го барала закопаното богатство од филмот „Фарго“

Се викала Такако Кониши и имала 28 години кога камионџија ја донел, собрана од пат, во локалната полициска станица во градот Бисмарк во Северна Дакота. Не знаела англиски, само покажувала некаква мапа и повторувала - Фарго, Фарго. Наскоро сите медиуми пишувале за неа, како за жената што го барала закопаното богатство од филмот. Но вистината била сосема поинаква. 

Сите лица на стравот - актерот кој со својата шминка предизвикал револуција во хорор филмот

Со својата извонредна употреба на шминка, ѕвездата од немиот филм Лон Чејни постариот го добил прекарот „Човекот со илјада лица“. Тој умеел да пренесе сочувство кон своите хорор ликови, прикажувајќи ја човечноста на најмаргинализираните луѓе во општеството. Но неговите шминкерски техники и самите биле монструизни бидејќи морал многу да се мачи за да ги поднесе. 

Запознајте го Тутивилус - демонот на печатарските грашки

Од сите можни гревови што би можеле да ја осудат душата на вечна казна, погрешниот изговор, по некоја наша логика, би требало да фигурира прилично ниско на листата. Но, во средновековна Европа имало демон токму за тоа, кој ги броел сите грешки што свештениците ги правеле кога ги пееле химните или ги изговарале псалмите. Со ширењето на писменоста, тој станал и демон на печатарските грашки. Грешки, де!

6-7 е збор на годината. Што не е јасно?

Онлајн речникот на англиски јазик, Dictionary.com, го објави својот збор на годината за 2025, кој всушност воопшто не е збор, туку бројка, то ест две бројки. Како што објаснуваат од сајтот, изборот претставува „јазичен времеплов што ги одразува општествените трендови и глобалните настани кои ја обележаа годината“. Уат?

Нордиските земји каде што нема збор за „ве молам“

Во повеќето јазици постои посебен збор за учтивост - англиското please, шпанското por favor, германското bitte, француското s’il vous plaît. Но, ако патувате во Норвешка, Шведска, Данска, Исланд или Финска, ќе забележите нешто необично: зборот „ве молам“ едноставно не постои во нивните јазици на начинот на кој сме навикнати. Па, како тогаш луѓето таму остануваат културни?

Кога девиците умирале од „зелена болест“

Иако најверојатно се работело за погрешно протолкувана форма на анемија, докторите во минатото дијагностицирале еден посебен вид „заболување“ кое ги зафаќало исклучиво жените и исклучиво девиците, а се лечело со стапување во брак. 

Експеримент за почит: „Моби Дик“ од перспектива на китот

Кога првпат ја отворив книгата „Осум милиони примероци на Моби Дик или Китот“ од Николас Мугаверо во дигитален формат помислив, веројатно како и многумина пред мене, дека документот е „расипан“. 

Чија е таа песна, индиска

Во познатиот бугарски документарец со вакво прашање во насловот беше спорно дали една балканска песна е бугарска, турска, македонска, босанска или српска. Во индискиот случај, не се спори традиционалното потекло, туку буквалната законска сопственост врз архива на снимки на неодамна починат музичар. Ова отвора погенерални прашања за тоа чие е навистина едно дело, во случајов животно. 

Благородно безумие – мрачната страна на колекционерството

Во својата нова книга, историчарот Џејмс Делбурго не пишува само за собирањето предмети, туку за идејата зад ваквата пракса – за тоа зошто луѓето собираат, што ги тера кон таа страст и како општеството ја доживува нивната опсесија. Иако колекционерството долго се сметало за рафинирана уметност и знак на култура, тој потсетува дека низ историјата колекционерите често биле гледани и како чудни, алчни или дури опасни личности – луѓе опседнати со предмети наместо со човечноста.

Со државен погреб испратен грчкиот Боб Дилан

Грчкиот пејач и кантавтор, Дионисис Савопулос, славен по своите алегорични и поетски текстови кои ја коментираа политиката, идентитетот и општеството во Грција, почина на 80-годишна возраст. Низ директен пренос од погребот кој се одржа во саботата, 25.10., од него се простија политичари, колеги и луѓе на кои неговата музика им го осмислила животот.