Bookbox

Историјата на џубоксот е вистинска приказна за тоа како технологијата и забавата се испреплетуваат и го менуваат секојдневниот живот. Сè започнало кон крајот на 19 век, кога во американските барови се појавиле првите Едисонови фонографи на паричка, кои со текот на времето се развиле во познатите шарени апарати, што станаа симбол на младинската култура во педесеттите години.

„Култури на собирање“ е разновидна збирка есеи што се занимаваат со човечката страст за собирање. Самата се опишува како „чавкино гнездо“, во кое се испреплетуваат примери – од ренесансни принцови со нивните кабинети на реткости, па сè до денешни собирачи на вреќички за повраќање од авиони или сувенири од Елвис. Покрај тоа, книгата содржи и теоретски текстови што се обидуваат да ги откријат корените на оваа опсесија.

Секс, Сталин и Шостакович: приказната за една советска опера од 1934

Овој септември во Алберт Хол во Лондон ќе се одржи концертна изведба на операта на Дмитриј Шостакович од 1934 година – „Леди Магбет од Мценската област“. Повод за потсетување на контроверзите поврзани со неа.

„Будалаштини од почеток до крај“ - критиката за новата книга на Ден Браун

Херојот Робер Ленгдон се враќа за уште еден конспирациски трилер на Браун, прв негов роман по речиси една деценија, со подземни лаборатории и нови идеи за природата на свесноста. 

Тажната судбина на „најубавото момче на светот“

Документарец од 2021 ја раскажува потресната приказна на шведскиот актер Бјорн Андресен, кој на петнаесет години бил избран од италијанскиот режисер Лучино Висконти за улогата на Таџо во филмот кој денес се смета за класик, „Смрт во Венеција“. Ова му го променило животот, ама на полошо.

Мала лекција по физика (и американска политика oд 1950-тите): кој е кој во „Опенхајмер“?

Во трите часа на интензивната филмска приказна за „таткото на атомската бомба“ се спомнуваат куп имиња за кои е добро да се знаат барем најосновните податоци пред да се влезе во кино салата. Ако веќе не можеме сите да ја сфатиме физиката, барем да го сфатиме општествениот контекст. 

Без гениталии, ама со стил: кратка историја на дечкото на Барби

Прв пат претставена во 1961 од Мател, куклата Кен требаше да биде (и беше) симбол на типичното американско момче од соседството. Атлетски граден, тазе ишишан, „среден“, тој беше совршен партнер на неговата пославна девојка, Барби. Дали кога го гледавте продолжението на Блејд Ранер можевте да замислите дека еден ден ќе го има на филм и ќе го игра Рајан Гослинг?

Птици наспроти луѓе - 1:0

Холандска студија идентификувала неколку примери на неверојатна способност на птици да се адаптираат на урбаната околина. Каква вештачка, ние ќе настрадаме од туѓата, поупорна природна интелигенција!

Островот каде Опенхајмер си го нашол својот мир

Деновиве низ светот (па и кај нас) премиерно се прикажува новиот биографски филм за „таткото на атомската бомба“. Малкумина знаат дека тој пред крајот на животот поминал десетина години на едно изолирано место во Карибите, пишувајќи поезија и пловејќи по заливите.

Најдобриот лош говорник на светот

Тито релативно често држел говори во јавност, но секогаш со одреден повод, држејќи се строго до темата, без импровизации. Дали бил претпазлив или едноставно немал дарба за јавно говорништво?

Сте слушнале за фобија од тешта?

Официјалното име е пентерафобија, и доаѓа од старогрчкото „пентера“ што значи мајка на сопругата, кај нас баба или тешта. Значи не зборуваме за ситуации кога таа е извор на нервоза или е просто несимпатична, туку за екстремен страв од неа.

Пред „Барбенхајмер“ - кога премиери на филмски хитови се паѓаат во ист ден

Комбинацијата на два филма кои немаат ама баш ништо заедничко стана популарна на социјалните мрежи уште пред нивната официјална премиера. А сè почна со еден датум - 21 јули.

Кербер, Харон: зошто жешките бранови имаат митолошки имиња?

Со три глави, грозни заби од кои тече врела крв, запенети вилици и опашка од змии - ова е суштеството според кое е именуван новиот жежок бран, Кербер. Чудовиштето, според Хесиод, не можело ниту да биде победено, ниту опишано. Што ни кажува ваквото име за она што деновиве го живееме, а ќе станува и полошо?

Бразилската секта која вели дека е испратена од вонземјани за да го спаси човештвото (што и не е лоша идеја)

Среде корумпираниот и социјално поделен Бразил, сектата Долина на зората, покрај одреден број откачени идеи, нуди колективен живот и отфрлање на капиталистичките вредности. Нејзините членови одбиваат да работат за пари, а исцелителните ритуали се нудат бесплатно, како израз на безусловна љубов. Во земја во која сиромаштијата спречува голем број деца да го комплетираат нивното образование, Долината на зората има свој образовен систем. Дали станува збор за „култ“ или не, на крај можеби и не е толку важно.

Дали навистина можеме да ја „слушнеме“ тишината?

Експеримент покажува дека нашите уши ги слушаат тивките интервали на истиот начин на кој слушаме музика или врева. Но и дека за да постои отсуство треба да има негов „носител“ - во овој случај за да има тишина прво треба да има не-тишина.

Букбокс читанка: „Осамениот бодибилдер“ од Јукико Мотоја

Kaко мала, Јукико Мотоја (1979) читала раскази од Агата Кристи, Артур Конан Дојл и хорор манги. Подоца студирала глума, го позајмувала гласот за аниме серии и формирала своја театарска трупа. Нејзиниот влез во светот на книжевноста резултирал со добивање на сите најзначајни книжевни награди во Јапонија кои ги носат имињата на нивните великани - признанијата Кензабуро Ое, Мишима и Акутагава. Читајќи ја оваа збирка раскази, сфаќаме и зошто.

Букбокс гледаше на Синедејс: „Еден тон сладолед“ и „Дали си маж?“ 

Има нешто многу привлечно во кратките филмови кои, ако се направени како што треба, успеваат да го „згуснат“ гледачкото искуство на начин на кој 15 минути се доживуваат поинтензивно отколку кога се гледа долгометражен филм од саат и кусур. Иако основната причина за краткоста во наши (и секакви) услови се најчесто финансиите, овој „хендикеп“ всушност може да биде голема предност.

Почнува најголемиот штрајк во Холивуд во последниве 60 години - што ќе значи тоа за индустријата?

Од денес (петок, 14.7), холивудските актери и автори ќе ги здружат силите во борбата за своите права. Ова е прв пат двата синдиката да штрајкуваат истовремено од 1960-тата, кога тогашниот актер и иден претседател на САД, Роналд Реган, ги предводеше протестите.

Милан Кундера: Џинот од Брно и маргиналецот од еден париски стан. И обратно.

Се случува, дури и не толку ретко, Нобеловата награда да ја добијат навистина големи писатели. Но, тоа не можат да бидат какви било писатели, туку такви кои се форматирани за Нобеловата награда да може да ги поднесе.

Како тоа не сте биле на промоција каде писателите и публиката се голи?

Добра идеја за освежување на оние по малку застојани промоции, на кои се оди од пристојност, а не затоа што е интересно. Оваа можеби звучи по малку „непристојно“, но затоа пак би била сигурно настан за паметење.

Колибата за пишување на Џорџ Бернард Шо која можела да се врти накај сонцето

Местото го викал „Лондон“ за неговите вработени да можат, без да излажат, на потенцијалните гости да им велат: „Не е тука, во Лондон е.“ Всушност, славниот драмски автор и добитник на Нобелова награда за книжевност, се криел во колиба во дворот на својата куќа која имала специфичен систем на ротирање кон сонцето.

Музеј им исплати крави на припадници на народот Масаи затоа што изложувал нивни семејни предмети

Музејот Пит Риверс од Оксфорд минатиот викенд им додели „симболичен подарок“ на семејства од Кенија и Танзанија, чии семејни предмети биле изложени во поставката. Ова е дел од проект кој треба да промовира „пропорционални односи“ со домородните народи чие наследство е претставено во музејските збирки. 

Дефиниција на одмазда: уметникот што се наслика себеси среде нарачана слика

Ако летово се одлучите да варосувате по дома, гледајте да бидете фини со молерот - не знаете што ќе ви осамне на ѕидот среде дневна ако не му исплатите како што треба.

Букбокс гледаше: „Атена“ (2022)

Роман Гаврас е познат по неколку работи: по тоа што е син на славниот Коста Гаврас, по режирањето на спотови за М.И.А. и Кање Вест, по бившата Рита Ора и сегашната Дуа Липа. „Атена“ е негов трет игран филм, премиерно прикажан на ланскиот Венецијански филмски фестивал, кој комбинира наратив кој потсетува на старогрчка трагедија со визуелни ефекти на масовни акциони филмови. Важен елемент е и музиката, од која дел е снимен во Скопје.

Слатката приказна за стевијата

Карактеристична за Парагвај, Ка’а хе’е, како што оваа билка се нарекува oд домородното население, има долга историја која може да се следи низ нејзиното користење во традиционалната медицина, јапонската наука за храна и американскиот маркетинг.

„Декоративни испосници“ - чудната мода на богатите земјопоседници

Не станува збор за онакви декоративни гипсени статуи кои се ставаат по дворовите во форма не лебеди, џуџиња и што уште не. Ова се живи луѓе кои требало за одреден надомест да се согласат да живеат изолирано на имотите на богатите. 

Букбокс друштвени игри: „Вингспен“ или како да престанеш да јадеш пилешки прсти

Приказната оди отприлика вака. Во 2018, кога Иван е уште во основно, оди во парк на птичарење организирано од Македонското еколошко друштво, каде повеќето учесници „вооружени“ со двоглед и мапи прв пат во животот учат како да набљудуваат и да препознаваат птици. Напред до 2023-та, кога низ играње „Вингспен“, тој сериозно почнува да размислува за купување теле-објектив, знае што е „циконија циконија“ и „сколопакс минор“ и со други очи да гледа на софрата кога му се принесува пилешки стек.

Како производителите на печки помогнале да се измисли модерниот маркетинг

Во времето пред централното греење и електричната струја, печките биле голем бизнис. Но нивното влијание не се однесува само на затоплувањето и подготвувањето храна.

Писатели тужат вештачка интелигенција затоа што незаконски „голтала“ нивни книги

Насловов звучи како пародија на научно-фантастичен наратив. Но за оние што го следат брзопотезниот развој во областа на вештачката интелигенција ова е сосема логичен след на настаните. Додуша, само почеток. Сега луѓето ја тужат ВИ. Следно - машините ги тужат луѓето што се обидуваат да им украдат идеи, кои некогаш биле човечки?