Bookbox

Утописката заедница се викала Онејда. Нејзиниот основач верувал во лично усовршување преку отворена критика на членовите и во „сложен брак“, во кој сите мажи и жени во заедницата биле во меѓусебни брачни односи. Идејата била да се елиминираат љубомората, сопственоста и ексклузивните врски, а љубовта да биде слободна, но доброволна. Токму во ваква секта членувал идниот атентатор на 20-тиот американски претседател, кој завршил на бесилка.

Она што ни недостига е „ситуациона еротика“ – чувство што не е нужно поврзано со траума, категорија, фетиш или сексуална ориентација. За да дојдеме до таму, мора да го „убиеме паноптиконот“ во нашите глави – тој внатрешен глас што секогаш нè набљудува. А за да го направиме тоа, треба да престанеме да ги набљудуваме и другите, да ги експонираме, да ги влечеме низ интернет за „казна“. Не секоја порака е за објава. Не секоја лична приказна е за анализа. Мора да престанеме да ги мешаме осудата со правда, и „постирањето“ со политика.

Пол Кругман: „Еншитификацијата“ не е нов феномен

Уништувањето или постепеното распаѓање е појава кај дигиталните платформи и онлајн сервиси кои со текот на времето значително го влошуваат квалитетот. Терминот воведен во 2022 навидум опишува нов феномен, карактеристичен исклучиво за современите технологии. Не баш - вели нобеловецот Кругман.

„Нескршливиот“ - американскиот Олимпиец кој издржал 47 денови на отворено море а потоа завршил како воен заробеник

Во 2010 излегува биографија на ветеранот од Втората светска војна, Луис Замперини. Четири години подоцна според неа е направен филм во режија на Анџелина Џоли и по сценарио на браќата Коен. По падот на неговиот авион, тој преживеал 47 дена во чамец среде океан, а потоа завршил како воен заробеник во Јапонија.

11 зборови за луѓе што мразат нешто

Психолозите велат да се одбегнуваат реченици кои почнуваат со „мразам“ (што и да е, на пример Штрумфови), затоа што тоа го запечатува чувството кое потоа тешко се искоренува. А некои работи па и не мора да се мразат. До толку за да има посебен збор за нив.

Зулу кралот не се погребува, туку - се сади

72-годишниот крал на народот Зулу во Јужна Африка беше погребан оваа недела, во приватна церемонија обвиена во тајност. Но веста не се однесува на ваквиот „селебрити“ протокол туку на еден детал, кој кажува многу и за тој народ и за начинот на кој се сфаќа авторитетот на владетелот.

„Пропаганда-кондом“: водич за дезинформациски сленг

Методите на ширење дезинформации не се нови, но како што тие се развиваат, и како што стануваат пософистицирани, така станува поширок и опсегот на термини за означување и на оние кои вршат манипулација, и на нивните тактики.

Жената чии вешти раце помогнале да полетаат првите авиони

Во 1910, браќата Орвил и Вилбур Рајт вработиле шивачка од Охајо, која дури сега го добива заслуженото признание, како прва жена - работничка во американската авиоиндустрија.

Како се губи еден јазик?

Станува збор за црцор на птици. Но тоа за нив е еден цел јазик, па оттаму секоја паралела со човечки јазици кои изумираат затоа што на нив едноставно не се (или сè помалку се) зборува, не се ни малку случајни.

„Тајниот агент“ (документарен, 2020)

Помеѓу номинациите за овогодинешните Оскари се наоѓа и чилеански документарец, кој додуша не е баш јасно колку е „местен“ а колку автентичен. Но без оглед на ова, приказната е многу топла и хумана.

Добитниците на Прицкеровата награда за 2021: „Никогаш не руши“

Највисокото светско признание за архитектура некогаш се доделуваше за екстравагантни и револуционерни креации. Оваа година отиде кај француско дуо чие мото е - понекогаш е најдобро да не правиш ништо.

Богатството како клетва: романот од 16 век кој го портретира современиот милијардер

Oд 2010 наваму темата на корпоративната психопатологија е прилично актуелна, а истражувањата покажуваат дека најмалку 1 од 5 бизнис лидери можат да имаат вакви тенденции. Ова може да звучи како последица на современите зла на капитализмот. Но предупредувачки знаци за тоа како богатството може да влијае врз карактерот имало многу порано.

Нобеловецот навлечен на кисело млеко

Денес пробиотските јогурти и кисели млека се вообичаени за превенција или третман на „разбуричкан“ стомак. Заслужен за оваа мода е човек кој живеел во 19 век и бил опседнат со животинскиот и со човечкиот имунолошки систем. 

„Мавританецот“ (2021)

Вистинска приказна, заснована на 14-годишен притвор без конкретно обвинување на Мохамеду Улд Салахи во озлогласениот затвор Гвантанамо. 

„Ту формации“: еуфемизми во медицината

Да речеме дека сте го виделе изразот од насловот во медицински извештај. И да речеме дека сте биле и доволно љубопитни и крајно наивни да помислите дека тоа е некоја специјална формација, која ќе ви се отвори веднаш штом ќе ја изгуглате. Ама „ту“ да не ти било латински, туку „таен“ медицински јазик.

Која е Чечилија Галерани, жената на славната слика на Да Винчи?

Сме ја гледале на гоблени и на oние старите бонбоњери. Сликата „Дамата со ласица“ е портрет на Да Винчи од крајот на 15 век, на жена која делува како симбол на спокојство и чистота. Нејзината приказна е сепак малку покомплицирана, исто како и обичаите во времето во коешто живеела.

Олеснува ако си дозволиш да смениш мислење

Луѓето се програмирани да мислат дека се во право по секоја цена. Борбата против тој инстинкт ослободува.

Телото по 50-тата: фотографско претставување на женското зреење

Во тек на една година, Понч Хокс фотографиралa повеќе од 400 голи жени на возраст од над 50 години, како обид за решавање на еден проблем - тoa што генерално не знаеме како изгледаат телата на постарите жени, кои поп културата и рекламите често ги претставуваат како само малку по „изабена“ верзија на оние младите.

Почина Лу Отенс, пронаоѓачот на касетата

Имаше Ба-ес-еф. Те-де-ка. Скоч. Хромки и металки. На нив снимавме песни од радио, па музика од едни на други. Се уште чуваме некои од нив, иако веќе немаме на што да ги слушаме. Изумителот на касетите почина на 94 години, а тие станаа колекционерска скапоценост.

Дали интервјуто сè уште може да биде уметност?

Разговорот на Опра со војводата и војвотката од Сасекс денес е главна тема во светските медиуми. Интервјуто се анализира од сите можни аспекти, а славни станаа дури и столиците од ратан на кои седеа гостите. Но ова сепак е далеку од оние ТВ интервјуа кои менуваат траекторија на настани или обезбедуваат цитати кои со години подоцна влегуваат во популарната култура. Такви, иако се ретки, сепак имало.

Ќорсокакот од поделбата на светот по линија на идентитети

Аманда Горман блесна на инаугурацијата на Бајден, кога настапи со својата поезија. Мариеке Лукас Ријневелд, најмладата добитничка на Букер, требаше да ја преведува нејзината поезија на холандски. Но Горман е црна, Ријневелд бела. Ова беше доволно за втората на крај да мора да се повлече од проектот.

Запознајте го Карл Харт: доктор на науки, професор и хероински зависник

Во нова контроверзна книга под наслов „Употреба на дроги за возрасни“, истакнат професор од Универзитетот Колумбија во Њујорк тврди дека опасностите од рекреативната употреба на дроги се напумпани. Човекот е невронаучник кој на себе ги тестирал ефектите на хероинот.

Славно дело на Мештровиќ во Чикаго може да биде отстрането поради наводен расизам

По бран реакции во однос на голем број споменици на територија на Чикаго, градот формирал комитет за нивна ревизија. На списокот од 40 дела, кои наводно промовираат расизам и геноцид, се најде и споменик на Мештровиќ.

Дали Оскарите би можеле да ги спојат наградите за најдобар актер и актерка?

На неодамна завршениот виртуелен Берлински фестивал прв пат беше доделена родово неутрална актерска награда. Дали овој пример би можеле да го следат и други филмски награди, и какви би можеле да бидат последиците?

Како велосипедот го забрзал движењето за права на жените

На преминот од 19 во 20 век точаците станале полесни и поевтини. Но револуцијата на ова транспортно средство не била само технолошка - тоа овозможило поголема независност на жените, кои на две тркала почнале да зујат низ градот. На ужас на конзервативците, носејќи пантолони.

„Сликање со Џон“ (2021)

Мини-серија за сликање за која можеби не знаевте ни дека постои, ни дека ви е потребна. Откако ќе ја изгледате ќе ви дојде како таков мелем на пандемиска рана, што веднаш ќе почнете да ја гледате по втор пат.

Дали би можеле да функционираме без мејлови?

Нова книга под наслов „Свет без електронска пошта“ од Кал Њупорт, тврди дека мејловите и пораките ја уништуваат продуктивноста на работните места. Не дека не го знаевме ова, ама убаво е да си повториме. И по неколку минути пак да си го провериме телефонот.

Ник Кејв во нова онлајн верзија на „Сон на летната ноќ“

Претставата „Сон“ комбинира виртуелна реалност и настапи во живо, а Кејв ќе биде вклучен со глас, во улога на - шума.

Прв пат објавена песна на Набоков за Супермен од 1942

Во „Тажаленката на човекот од утрешнината“, одбиена од Њујоркер во 1942, авторот на „Лолита“ го замислува суперхеројот како некој кој има голема, иако не баш човечка мака.