Bookbox

Среден век е среден век, ама па и луѓе си се луѓе, и тие си имаат некои дневни рутини без оглед дали се кралеви или просјаци. Во случајов станува збор за првите, но нема ништо од пиење и оргии каков што би бил денешниот стереотип за богат и моќен човек.

Погледнете си ги рацете. Левата и десната изгледаат исто, но ако се обидете да ги ставите една врз друга, тие не можат совршено да се поклопат. Тоа е затоа што тие се огледални слики, но не се идентични. Во хемијата, оваа појава се нарекува хиралност, и се јавува кога молекулата има таква структура што не може да се совпаѓа со својата огледална слика. Ако ова не се земе предвид, на пример во фармацијата, можни се фатални последици кои се случиле во 1960-тите во 46 земји во светот.

Мозокот бира безбедност пред други нагони и потреби?

Звучи малку чудно, бидејќи се сеќаваме од ситуации од младоста кадешто многу нешта биле поважни од тоа какви се ризиците од одредено однесување. Па сепак, за генерална популација изгледа е поинаку. Генерална популација глувци.

Стигмергија - ако секој си ја гледа својата работа и ги инспирира останатите да го прават истото

Термитите и мравките немаат некаков Це-ка кој донесува петгодишни планови, издава наредби и координира. Секој работник е комплетно незаинтересиран каква форма ќе има финалната мега-структура. Па сепак работат цело време, и работат добро. Можно ли е да научиме нешто од нив?

Наскоро серија со Стујарт од „Биг бенг тиори“

„Стујарт не успева да ја спаси вселената“ официјално доби зелено светло од ХБО. Едвај чекаме да ја видиме серијата посветена на овој шармантен продавач на стрипови кој никако не успева да продаде доволно за да не спие во сопствената продавница.

Болката и досадата се корисни

Андреас Елпидору е професор по филозофија на Универзитетот Лусвил во Кентаки. Неговата книга која ќе излезе во 2016 се вика „Физикализмот и магијата на свеста", а во неа, меѓу другото, тој се занимава со споредбата на здодевноста и болката. Обете, вели тој, еволутивно ни овозможуваат не само да опстанеме, туку и подобро да живееме.

Maшината што го анализира тонот на напишаното

Уште не ни се верува дека ќе може да ги дофати сите „помеѓу редови" нијанси и повеќекратни значења за кои некои од нас се способни, но IBM тврди дека една нивна програма би можела да ве спаси од тоа да бидете погрешно сфатени, или од тоа да промашите важен подтекст на она што вам ви го порачале.

Политиката на засладениот чај

Роден пред 223 години, славниот романтичарски поет Перси Шели имал спартански навики - не јадел месо, а и генерално бил индиферентен кон храната, јадејќи колку да преживее додека вистински ги „голтал" античките автори. Но едно нешто го мачело - неговата зависност од чај.

Кога „Црните хроники“ биле забавна рубрика

Понекогаш среде сите локални „дна" на интернет, човек ќе наиде и на ризница. На сајтот oldprilep.com, на којшто се објавуваат текстови поврзани со историјата и културата на градот „под Марковите кули", има рубрика „новинарство" и подрубрика „црна хроника". 

Изложба посветена на интернет мачките во Њујорк

Eден од интернет феномените кои ќе останат после нас, како материјал за идните дигитални археолози, се мачките на интернет. Од LOL мачките, преку „мачката-мрчатор" до Caturday, еден музеј од Њујорк сега им посветува ретроспективна изложба.

Нов документарец за Брандо

„Слушај ме, Марлон...Ова е делот од тебе кој му зборува на друг дел од тебе. Слушни го звукот на мојот глас и верувај ми. Знаеш дека ти мислам најдобро."

Чија е песната од „Палп фикшн"?

Пред некој ден во кафана се случи сцена како излезена од бугарскиот филм „Чија е таа песна?". Додека латино бенд во живо изведуваше позната тема од Палп Фикшн на Тарантино, еден Грк со гордост нè извести дека се работи за грчка песна. На тоа веднаш се надоврзаa присутните од други земји, па набргу таа беше наречена еврејска, турска, српска. Навистина, чија е песната од Палп Фикшн?

Сексот во литературата во последните 200 години

Книжевниот секс не еволуирал во права линија од воздржан до пуштен од синџир. И тој си има трендови, кои сега се тема на истражување на еден британски сајт за - здравје.

Мајчински обреди низ фотографија

Во различни светски култури, па и во македонската, прворотката ужива посебна почит, но е подложна и на различни забрани. Еден француски фотограф ги истражува ваквите обреди во Демократска Република Конго.

Зошто ако успееш „на среќа“ не ти се брои?

Улогата на среќата во постигнувањето некаков резултат знае да биде пренагласувана, и оттаму напорната работа на некој којшто постигнал успех да биде потценувана. Но оние воспитани во трудољубив дух одат во спротивниот екстрем - негираат какво и да е нејзино влијание, особено во сопствените успеси. Вистината, како и секогаш, е некаде помеѓу.

Нови документарци за тројца славни музичари

Кит Ричардс, Роџер Вотерс и Френк Запа се музичарите кои наскоро ќе добијат нови документарци, базирани на нивниот живот и дела. Ричардс на истиот ден кога ќе излезе филмот ќе објави и соло албум, прв по повеќе од дваесет години.  

Историја на грижата

Грижењето, или по нашки секирањето, е необична активност за „жанровско" одредување. За оние кои често го прават тоа, работата е сериозна. Но ниту еден психијатар нема да ви каже дека сте патолошки случај само затоа што се грижите, освен ако тоа не преминува во параноја.

Интервју со Лајбах пред нивниот настап во Северна Кореја

Вест којашто го обиколи светот - на 19 и 20 август Лајбах настапува во Пјонгјанг. Во разговорот со Ирена Шентевска од „Време", од кого пренесуваме делови, Лабах зборуваат за ова гостување, за народната музика и за ретроспективната изложба во Модерната галерија во Љубљана, која е во тек.

Mистеријата на збирката на Ерих Шломовиќ

Неодамна, во саботниот печатен додаток за култура на српска „Политика" (пријател ни ги собира и ни ги дава топтан) излезе долг текст, во две продолженија, посветен на случајот Шломовиќ и неговата славна збирка уметнички дела, во која најинтересниот артефакт е всушност една - тетратка.

Кога Стефан Миленковиќ свири (и игра) танго

Се сеќаваме на него како симпатично русокосо дете со шишки, бел фрак и пресериозно лице, концентрирано на виолината. Сега Стефан е пораснат и доаѓа во Охрид не со Паганини, туку со аргентинско танго.

Лингвистичката врска помеѓу Сталин и Путин

Начинот на изразување во политиката е значајна вештина, а јазикот со којшто се служат политичарите е многу повеќе од комуникациска алатка. Еден од примерите за тоа е рускиот - според најново истражување современите руски политичари не зборуваат многу поразлично од оние од времето на Сталин.

Пророчко интервју со Хаксли од пред 57 години

Вчера, 26.07 се навршија 121 годинa од раѓањето на Олдос Хаксли, авторот на антологиската „Храбриот нов свет" од 1932. По тој повод едно ретко телевизиско интервју со него од 1958, кое не само што во голема мерка е визионерско за тоа како стојат работите во светот денес, туку е и пример за тоа како се прават интервјуа - како вкрстено испрашување, без пардон, и со - цигара во уста!

Алтернативната грчка валута „ТЕМ“ - пет години подоцна

„Експериментот" со ТЕМ-от воведен во Волос, за кој прв пат слушнавме во 2010, сè уште трае. Интелектуална инспирација на неговите креатори се Аристофан и Џон Ленон. Дали ваквата економија е сепак ограничена на микро-заедници и само на краток рок?

Како звучел Моцарт во времето на Моцарт?

Во пресрет на денешниот концерт на Погорелиќ во Охрид, за разликите во тоа како денес се свират класичните дела, а каков бил нивниот оригинален звук. Кој знае дали некој од големите композитори би си ја препознал својата музика?

Облакодерот кој ги нервира Парижани

Неодамна во „градот на светлината" беше одобрена градбата на првиот облакодер по 42 години. Таканаречената „Кула-триаголник" ќе биде висока 180 метри, а ќе вклучува хотел и деловни простории. Ваквата одлука ги разбранува француските архитектонски кругови на истиот начин како што тоа се случи во 1973, кога беше изградена 210-метарската Тур Монпарнас.

Koj e за музички „кожни оргазми"?

Знаете она кога некоја музика ве погодува физички, како трпки или морници, или како некој да ви удрил тупаница во стомак, ама на убав начин? Сетилните реакции кои ги предизвикува музиката можат да бидат и поекстремни, особено ако таа се слуша во друштво.

Тушот кој ве брка ако претерате

Звучи како нешто излезено од „Психо“ на Хичкок, само место ножеви и врескање има гумени боцки и (додека се навикнеш) пак врескање. Ја разбираме еколошката компонента на проектот, ама па не остана веќе место кадешто човек може да биде невознемируван.  

Почина Е. Л. Доктороу, омилениот писател на Обама

„Били Батгејт“ и „Регтајм“ се само некои од славните романи на овој автор-хроничар на американското минато. Антологиска е и неговата изјава, дека „пишувањето е општествено прифатлива форма на шизофренија“.

Победникот на француското првенство во „Скребл“ не знае француски

Најџел Ричардс од Нов Зеланд е новиот победник на светското франкофонско првенство во Скребл. И ова не е вистинската вест, туку онаа дека тој воопшто не зборува француски.