Bookbox

Изгледа како средновековна тортура – метални прачки вметнати во преполовени коски, болна рехабилитација. На ваква процедура се подвргнува ликот на Педро Паскал во „Материјалисти“. Колку и да звучи како сатира, вакво нешто постои и е достапно, на пример, во Турција.

Фестивалот на креативен документарен филм Македокс оваа година ќе се одржи од 21-28 август на неколку локации. Меѓу 75-те филмови има еден кој навидум многу пати сте го гледале. Но и покрај препознатливиот формат, тој сепак успева да трогне и да допре, низ приказните на децата од едно училиште во Виена. 

Панде Манојлов: македонскиот поет кого Палестинците го нарекуваат „Братот од Балканот“

Една песна инспирирана од бегалските страдања на Палестинците, објавена во Нова Македонија во 1982, придонела нејзиниот автор да стане славен во арапскиот свет, иако цели 25 години тој не бил свесен за тоа. Денес неговите стихови се повеќе од актуелни. 

Кратка историја на маиците со слогани

Имаме фиоки полни маици – удобни, евтини и лесни за комбинирање. Но маицата одамна не е само „основно“ парче облека. Последните 70 години таа е средство за самоизразување, а денес, во 2025, маицата со натпис е како подвижен билборд за протестни и ангажирани пораки, макар биле напишани и со коректорски грешки.

Џабе совети, пак носиме одлуки сами

Меѓународно истражување спроведено во дванаесет земји покажало дека, при донесување сложени одлуки, луѓето насекаде во светот најчесто се потпираат на сопственото размислување, наместо да бараат совет од други. Ова важи и за поиндивидуалистичките, и за поколективистичките општества. 

Божјата машина која требала да го донесе рајот на Земјата

Во октомври 1853 група луѓе се собрала во Лин, Масачусетс, и почнала да работи на мистериозна машина. Навидум обична метална конструкција, таа била наречена Нов мотор, на кого му се припишувале божествени својства.

Град опседнат со бројот 11

За Скопје тоа е бројот 2014. За голем број други е „несреќната“ 13-ка. Но еден град во Швајцарија повеќе од пет века има необична врска со бројот 11.

Калуѓерката што ја лажираше сопствената смрт

Маргините на средовековните ракописи често содржат многу поинтересни приказни отколку нивниот формален текст. Една од нив се однесува на извесна Џоан, или по нашки Јованка од Лидс, калуѓерка која очајно сакала да ја отфрли мантијата.

Човекот кој во затвор држел предавања за Пруст

Mинатата година излегоа ни помалку ни повеќе туку три книги на англиски, поврзани со еден подзаборавен полски уметник и дипломат, Јозеф Чапски (1896-1993). Неговиот живот е одлична илустрација за екстремите на европскиот 20 век.

Гиљермо дел Торо: „Најрадикалното нешто што може да го направите е да бидете оптимист“

Прво што помисливме читајќи го насловот е дека дел Торо инкогнито бил во Македонија, и дека ова е неговата пост-фестум порака, со која сака да ни даде сила. Ама изгледа оптимизмот е насушна потреба на светов воопшто.

„Матрјошка“ (Russian Doll, 2019)

На 1 февруари - ден пред Денот на мрмотот - на Нетфликс излезе серија која само на прв поглед изгледа како верзија на истоимениот филм. Да, главниот лик поминува низ истиот ден, одново и одново. Ама целата работа е малку покомплицирана.

По повеќе од 70 години: цензурираниот текст на Орвел за британската кујна

Кога прв пат прочитавме дека текст на Орвел неодамна е изваден од бункер, си помисливме дека човекот на времето рекол нешто против кралицата, можеби опцул некој сојузник или го најавил брегзит. Ама не, причината за цензура е многу побанална - „варварските“ прехранбени навики на Британците.

Изложба на дела создадени од крв на посетителите

„Црн хоризонт“, која се отвара утре, 9.02 во Шарлероа, Белгија, е дело на двајца Руси - Ерик Булатов и Андреј Молодкин, кои на овој начин протестираат против пропагандните машинерии од која и да е земја. 

Интервју за разводи и погреби

Дисклејмер: текстов е пишуван во состојба на афект по завршување на најновото издание на „Вин-вин“ од 7 февруари, во кое Оливера Трајковска разговара со Горан Бреговиќ. Чуј, разговара!

Koj бил најбогатиот човек на сите времиња?

Се викал Манса Муса, бил император на Мали, а еднаш ја пореметил египетската економија само затоа што поминал низ земјата.

Како сме еволуирале да сакаме хорори

Хорорите секогаш имале своја ниша во популарната култура, а локално слушнавме дека постои дури и неформално здружение на обожаватели на овој жанр. Но изгледа дека ова не е само прашање на вкус, туку дека желбата да се гледа страшно е дел од поширока човечка приказна.

Мелиса МекKарти: „Кога би можела да оживеам нешто, тоа би била демократијата“

48-годишната актерка е номинирана за главна женска улога за „Ќе можеш ли некогаш да ми простиш“, прва нејзина драма после куп комедии како „Жештина“, „Шпион“, „Ловци на духови“. Во интервју за Гардијан зборува за нејзините хобитести раце и дека мрази што во 2019 се занимаваме со луѓе што мразат други луѓе.

Римски-Корсаков како етнолог

Минатата година во светот беа одбележани 100 години од смртта на славниот руски композитор. Помеѓу статиите кои излегоа по тој повод една ни остави посебен впечаток, затоа што го претставува во малку поинакво светло - како ревносен запишувач на народни песни.

Повик за повлекување на 400 научни статии заради неетичко користење органи од кинески затвореници

Студија спроведена од австралиски истражувачи повикува на масовно повлекување на повеќе од 400 научни трудови поврзани со трансплантанција на органи. Причина: сите органи врз основа на кои биле правени трудовите биле неетички добиени од кинески политички затвореници

Нацистот што го доби првиот Оскар за главна машка улога

Бил брилијантен германски актер од времето на немиот филм кој палел и гасел во Холивуд. Но кога продуцентите го отпуштиле затоа што неговиот акцент не бил соодветен за ерата на звучниот филм, си нашол ново вработување. Кај Гебелс. 

„Нашиот пат“ од GP и Steffonator

„Најголема промоција до сега“, велеше најавата за настан одржан на 26 јануари во МКЦ, кој со својата масовност ги затече дури и своите амбициозни промотори. „Стампедо на промоција“, „Редици и навалици за потпишување книга“, гласеа некои од насловите по него, придружени со куп коментари од родители гневни на организацијата и од „сериозни“ литерати згрозени од гужва за книга, a не нивна. Сигнал дека првите локални ѕвезди на дигиталното доба (и можеби на новата книжевност) се тука.

До неодамна сме легнувале два пати во текот на ноќта

Феноменот има име - бифазна или бимодална шема на спиење, која се задржала долго во човечката историја. Кога и зошто се случило да почнеме да спиеме цела ноќ?

„Не ми зборувај додека те прекинувам“

Бидејќи стандардните бон-тон прирачници одамна не се атрактивни, босанскиот автор Ненад Величковиќ и илустраторката Маја Веселиновиќ се обидуваат да им пристапат на младите „од спунт“ - со иронија и благ цинизам, кои за жал на моменти звучат многу реално.

Како да вежбаш како Кафка

Доколку би се нашле во 1910-тите на улиците на Прага ноќе, лесно би можеле да налетате на полуголиот (или целосно голиот) Франц Кафка, кој трча, скока и се растегнува на својот прозорец.

Дау: филмскиот проект кој забега во антрополошки експеримент

Започнал како снимање филм, а прераснал во огромен проект во кој учесниците јаделе, работеле и спиеле на сет историски лоциран во поранешниот Советски сојуз. И тоа со години.

Салвадор Дали воскресе - вистина воскресе

Ars longa, vita brevis e латински превод на изрека која оригинално е на старогрчки, на древниот доктор Хипократ. Но дури ни тој не можел да претпостави дека вештачката интелигенција ќе биде во состојба да продолжи векот не само на уметноста, туку и на нејзините создавачи.

Книга која ги покажува плановите на Хитлер за САД и Канада

Националната библиотека на Канада набавила книга во некогашна сопственост на фирерот, која ги отсликува неговите планови за еврејското население во прекуокеанските земји. Таа покажува што можело да се случи доколку Втората светска војна завршела поинаку.

За да опстане човекот морал прво да се припитоми самиот себе

Ричард Врангам се смета за еден од водечките истражувачи на човечката еволуција. Темата на неговата нова книга, која излезе денес, 29.1, е стара но сè уште актуелна - како да се разбере симултаното постоење на сурова агресивност и кооперативно однесување кај луѓето.

Ник Кејв: Зошто вештачката интелигенција не може да направи одлична песна?

На својот официјален сајт Ред рајт хенд Кејв одговара на одбрани прашања на своите фанови. Некој Петар од Словенија го прашува - Со оглед на тоа што човечката имагинација е последниот бастион на дивината, дали е можно вештачката интелигенција да напише добра песна? Одговорот има врска не само со музика, туку со нашата потреба да сонуваме и да мечтаеме.