Bookbox

Премиерата на „Црно семе“ во Битолскиот народен театар се совпаѓа со две годишнини: 100 години од издавањето на Абецедарот, букварот на македонски јазик отпечатен во Атина во мај 1925 на лерински народен говор и 90 години од раѓањето на Ташко Георгиевски. Со режисерот Андреј Цветановски зборуваме за истовремената универзалност, но и посебноста на трагичната судбина на ликовите, кои на Садизмот и Бескрупулозноста одговараат со Чистота и Истрајност.

Неодамнешно дешифрирање на папирус покажува колку биле строги санкциите кон оние што правеле дубари сакајќи да ги одбегнат обврските кон државата во древен Рим. Човек два пати да помисли дали да се впушта во такви авантури. 

„Само површинска рана“: 50 години од „Монти Пајтон и светиот грал“

Тројански зајаци, витези што викаат „ни!“, дебата за тоа дали ластовиците се доволно силни за да носат кокосови ореви и модерен историчар кој тук и таму упаѓа за да коментира пред да биде брутално заклан од витез-минувач. Само што го пишуваме ова па ни е смешно, исто како по кој знае кој пат да го гледаме филмот.

Град во Јапонија направи игра со карти слична на Покемон во која ликови се повозрасните жители

Веројатно знаете за Покемон, вистинската (онаа со физички карти а не со апликација на телефон), која им овозможува на играчите да собираат карти, да прават шпилови и да се борат со лик на своето омилено чудовиште. И ако сте фан, веројатно посакувате да имате персонализирана картичка, само за вас. На жители на еден јапонски град ова сега им успеева. 

Кое е потеклото на зборот „тарифа“?

Според Дигиталниот речник на македонски јазик, тарифа е именка од женски род која означува систем од норми за плаќање на нешто - такса, награди и сл. Иако во моменто е актуелен во контекст на мерките на Трамп, зборот звучи некако ориентално, нели?

Не сме саде ние - древните египетски писари имале професионални деформации на 'рбетот

Мажите кои биле писмени уживале привилегирана позиција во древното египетско општество во третиот милениум п.н.е. Ама тоа си земало свој данок, во време кога немало ергономски фотељи.

Прашање на денот: колку камили има во Австралија? 

Како во онаа рубрика „Верувале или не“, Австралија го има најголемото стадо диви камили во светот. На властите им е преку глава од нив и ги имаат прогласено за штетници. Ама како воопшто дошле на овој континент?

Карло Педерсоли - актерот и Олимпиец што не го знаете под тоа име

Генерациите растени по скопските кино сали многу добро ги знаат филмовите, акции-комедии италијански вестерни, со Бад Спенсер и Теренс Хил. Е па, вистинското име на Бад е Карло, а неговата биографија, која ја дознаваме дури сега, е многу поинтересна отколку што очекувавме.

Денес во САД можеше да има држава што ќе се викаше Абсaрoка

Во 1930-тите, осиромашените фармери и ранчери се залагале за формирање на тогаш 49-та држава која би се состоела од територии на северен Вајоминг, југо-источна Монтана и јужна Дакота. Дури и без детали за приказната јасно е дека не успеале. Но обидот се брои, а се памети и првата и последна Мис Абсaрoка.

Букбокс гледаше во пресрет на Македокс: „Насмеана Грузија“ (2023)

Добриот документарец се познава по тоа што избраната тема изгледа како да е измислена, а не е. Останува да се вклучи камерата и да се сними она по што вистинскиот живот ја надминува фикцијата.

Кога помладиот брат на Хемингвеј воспоставил „пловечка република“ на Карибите

На 4 јули 1964, Лестер Хемингвеј ја основал Новата Атлантида, микронација која требало да го поддржува поморскиот живот во регионот. Донкихотовски експеримент или просто потег на човек што сакал да излезе од сенката на многу попознатиот постар брат?

Жената која била погребана во своето „Ферари“

„Во моментот кога ќе го пиете вашето второ кафе, Сандра Ајлин Вест ќе биде погребана во својот скап автомобил“. Вака почнувала статија во весникот Сан Антонио Експрес во мај 1977.

Како гласи зборот за кога не можеш да се сетиш на зборот?

Најчеста замена за вистинскиот збор во момент на „блокада“ ни е - абе она, онаквото. На англиски описот на таквата ситуација е „брејн фарт“ или мозочен испрдок. Но феноменот има и по „фенси“, академски назив.

Колеги и пријатели - праќање мемиња и „риплај ол“ мејлови се лоши за климата

Не сме сигурни дека сме толку загрижени за климата, колку што си бараме уште една причина како да укажеме на оние што нè ставаат во ЦЦ на мејлови кои не се за нас да престанат да го прават тоа, или кои место одговор на човечко прашање праќаат двосмислени сличиња. Можеби нив ќе ги убедиме со овој аргумент. 

Букбокс гледаше: „Шевалие“ - приказната за заборавeниот црн маестро (2023)

Во „Амадеус“ на Милош Форман, Салиери е гневен поради божествениот талент што му е доделен на „вулгарниот“ Моцарт. Во оваа биографска драма ситуацијата е обратна, Амадеус е засенет од ривал кој подоцна ќе биде нарекуван „црниот Моцарт“.

Најголемата измама во олимписката историја

Во 1956, воочи летната Олимпијада во Сиднеј, околу 3000 тркачи го носеле Олимпискиот оган низ Австралија. Но една група студенти решила да протестира против ваквата парада, поради нејзината поврзаност со нацизмот.

Првото селфи во историјата

Во 2013 Оксфордскиот речник на англиски јазик соопшти дека „селфи“ е прогласен за збор на годината. Но обидите да се регистрира сопствениот лик низ фотографскиот медиум се многу постари од тоа.

Како започнала традицијата на читање книги на плажа?

Поголем број навики кои ги поврзуваме со топлите месеци можат да се трасираат до 19 век, кога индустријализацијата и напредокот во транспортот ги поставило основите за летен одмор онаков каков што го знаеме денес. 

Дали може вревата од спортските настани да биде претворена во струја?

Тинејџерка која ја користи гаражата на нејзините родители за експерименти, последниве неколку месеци се обидува да конвертира вибрации произведени од звучни бранови во спортски арени во струја. Била инспирирана од филмот „Чудовишта“ на Дизни каде енергијата се добива од врисоците на деца. 

Без сатира сме при очи слепи

Наша теорија за битката на Беласица е дека она што се случило по неа со војниците на Самоил всушност било превентивно вадење едно око, за еволутивно Македонецот никогаш да не стекне амбиции за трето. Ама заборавиле на внатрешното око, она севидечкото, кое не само што гледа, туку и прекорно суди. 

Единственото интервју што Бекет го дал по добивањето на Нобеловата во кое не кажува ни збор

Авторот на „Последната лента на Крап“ и „Чекајќи го Годо“ е познат по експериментирањето и апсурдноста. Но изгледа ваквите принципи не ги применувал само во пишувањето, туку и во животот. 

Букбокс гледаше: „Сенката на командантот“ (2024)

Документарен филм, достапен на ХБО, кој е најдобро да се гледа пред или по оскаровецот „Зона на интерес“. И кој, ако е тоа воопшто можно, му дава дополнителна тежина. 

Вештачка интелигенција одбива да пишува во стилот на контроверзниот Уелбек

Вештачката интелигенција е онолку „паметна“ колку што се вредностите, ставовите, податоците на кои е обучувана. Ако се храни со политичка коректност од рака на цензор, така и ќе се однесува. Наместо ангажирана политичка проза ќе понуди романтични зајдисонца. 

Ѕвездата на тенисот кој го преживеал Титаник и го освоил олимпиското злато, токму во Париз

Да, Новак Ѓоковиќ е мајстор со освојувањето на златниот медал на 37 години. Но приказната за еден друг тенисер содржи многу поекстремни детали, кои од него прават вистински тениски херој.

Mачешки клавир: суровиот инструмент кој требало да помогне во третирање психијатриски пациенти

Запознајте го суровиот начин на произведување пеколни звуци. Инструмент кој не ни бил наменет за создавање музика, туку бил измислен за да можат да го употребуваат психијатри. Предупредување: самото замислување на малтретирани мачиња може да предизвика траума. 

Генераторот на љубовни писма што го предвидел Чет ЏПТ

Алан Туринг и Кристофер Стречи создале револуционерна компјутерска програма која овозможувала да се генерираат и испраќаат родово неутрални интимни писма, кога јавното искажување на хомосексуалната љубов била сметана за криминал.

Австралиската писателка и активистка што живеела во кула на Халкидики

Ако летово го поминувате на Халкидики или некаде во близина, направете еден излет до Уранополи на третиот крак - последната станица на аџиите кои одат на Света Гора. На брегот на живописното гратче има кула, внатре музеј и приказна за брачниот пар од Австралија кој живеел тука, помагајќи му на локалното население.

Приказната зад „Химна на љубовта“ - песната на Едит Пјаф која ги отвори Олимписките игри

„И небото нека падне во морето/И ѕвездите нека се угаснат околу мене/Ќе испеам химна на љубовта/за времето што го поминавме заедно“. Вака гласат стиховите на прекрасната песна на Едит Пјаф, посветена на нејзина голема љубов чиј живот згаснал прерано, со тоа прекинувајќи ја и нивната врска.