Bookbox

Кога ќе се каже „Византија“ повеќето од нас замислуваат православни цркви и манастири, дворски сплетки и интриги, книжевност која главно се однесува на житија на светци, верски химни и проповеди. Секс и еротика? До појавувањето на ова дело, прв пат преведено на македонски, бевме убедени дека секс во Византија - немало.

Кога некој текст е генериран од големи јазични модели како ЧетЏипити, Клод или Дипсик, сликата за тоа кој е „автор“ се замаглува. Технички гледано, алгоритамот го напишал текстот, но човек го иницирал, поставувајќи ги основните параметри. Во време пред писменоста, усното народно творештво немало познат автор и ова прашање воопшто и не било битно. Дали ова е враќање на тие времиња?

Доброто, лошото и грдото: лажното интервју со Клинт Иствуд

Приказната оди вака: австриски весник објавува интервју со Иствуд кое станува вирално. Набргу потоа славниот актер и режисер излегува со соопштение дека целата работа е измислица. Не дека е прв пат да се лиферува лажна вест во медиуми, ама оваа откри некои поскришни аспекти на тоа како функционира публицистичката машинерија зад славните личности и под каков притисок се новинарите во оваа „ниша“.

Во Холандија се отвори Музеј на миграцијата

Во срцето на ротердамското пристаниште, на полуостровот Катендрехт, деновиве официјално се отвора нов културен репер - музејот Феникс. Сместен во стогодишен магацин на јужниот брег на реката Мас, овој нов музеј ја раскажува историјата на миграцијата преку уметноста, со амбиција да стане една од клучните институции во Европа што ги истражуваат човечките патишта, судбини и преселби.

Кога Марија Жоао го пееше Шекспир

На овогодинешното издание на ОффФест после многу години ни доаѓа португалската музичарка која доцна открила дека знае да пее. И од тогаш не запира.

Кога повеќе од 90 жени биле убиени затоа што наводно предизвикале бура

Ловото на вештерки се случувал и во изолирани заедници на северот на Европа. Во случајов во Норвешка, каде пред повеќе од 400 години во едно рибарско село биле убиени жени обвинети дека со магиски моќи поттикнале невреме. 

Наод на денот: Лего верзија на експериментот на Милграм

Со Лего коцкички до сега се рекреирани Мерлин Монро на Енди Ворхол, Големиот бран на Хокусаи или мапата на светот. Ама психолошки експерименти? Е, тоа е нешто ново.

Најлошиот режисер на светот кој се пресмета со своите критичари во боксерски ринг

На постара снимка од хрватскиот квиз „Еден против сто“ се појавува прашање - како се презива германскиот фимаџија, според многумина најлошиот режисер на денешнината: Бол, Зло или Рат? Не знаевме, но научивме.

Еден од најраните тестови за бременост била - жаба!

На местото на лента со црвени линии, жените од почетокот на 20 век со возбуда или со страв седеле покрај жаба и чекале таа да им даде знак, дали се бремени или не. Не, ова не било магија, туку резултат на истражување на еден експериментален зоолог.

Бизарната друштвена игра со фрлање лисици во височина

Фрлањето лисици, јазовци, диви мачки и други животни во воздух со помош на платно-катапулт било необична занимација на европските аристократи од 17 и 18 век. Целта на играта била сиротото животно да се фрли што повисоко во воздух. Највисокиот забележан резултат - 7,5 метри.

Како модерноста нè направи алергични

Нашите стари имунолошки системи не можат да држат чекор со современите начини на живот, што води до зголемување на сите видови хронични здравствени проблеми, меѓу кои и на алергиите. Едно од објаснувањата за ваквата ситуација е - многу чисто и арно не е на арно.

Koга постелнината била толку скапоцена што се оставала во тестамент

До доцниот среден век, а некаде и многу подоцна, луѓето спиеле на земја, врз сламарици или што и да е што можело да им обезбеди некаква подлога. Единствено најбогатите куќи имале големи и удобни кревети, со оние пердиња и перници полнети со пердуви. Токму креветите, а не скапоцените вазни или уметнички слики биле симбол на класните разлики.

Вкусот на ванила доаѓа од задникот на дабар?

Однапред се извинуваме ако на слаткиот вкус на сладоледот, омекнувачите или освежувачите на простор почнете да реагирате на малку поинаков начин. За утеха, суптанцата за којашто станува збор денес ретко се користи како ароматизер, затоа што е скапа а и ретко кој сака да „молзе“ дабари. Што е супер за преслатките дабарчиња и нивните ќесиња со ароматична течност.

„Ова е веројатно последното што ќе го напишам“ - Пол Остер за новата книга, ракот и илузијата на надминувањето на болката

Додека го пишувал својот најнов (последен?) роман, славниот американски писател дознал дека е сериозно болен. Во ова позајмено интервју тој зборува за пишувањето како начин да се пронајде смисла и да се издржи и во најтешкото.

Јапонското рибарење со корморани

„Укаи“ е традиционален рибарски метод кој, слично како и некогаш во наш Дојран, користи обучени корморани за фаќање слатководни риби. Во Јапонија ова се практикува над 1300 години, посебно на реката Нагарагава, каде официјален патрон на рибарите е самиот цар. 

Oд парички до ковчези: парите се отепувачка

Насловот на статијава реално требаше да биде „Како парите ја трансформирале средовековна Европа“, ама економската револуција, иако за малкумина била навистина вносна, за други била токму тоа - отепувачка.

Maгионичарот кој тврдел дека помогнал да се победат нацистите во Втората светска војна

Џаспер Масклин бил британски магионичар од 1930-тите. Ѝ се придружил на британската армија тврдејќи дека неговите вештини би можеле да бидат користени во камуфлажа и замајување на непријателот. Дел од тоа навистина функционирало.

Новооткриена музика компонирана од авторот на „Пеколниот портокал“

Ентони Бурџис е најпознат по својот сатиричен роман, дистопијата која се граничи со хорор од 1962, легендарно преточена во филм од страна на Стенли Кјубрик. Иако самоук во втората област, тој освен со пишување се занимавал и со музика. Сега неодамна откриено негово дело за жичан квартет ќе има светска премиера. 

Букбокс гледаше: „Падот на куќата на Ашерови“ или кога Едгар Алан По би ја напишал „Сксешн“

Збир на повеќе дела на Едгар Алан По, препрочитани во современ клуч, оваа „хорор“ серија е всушност повеќе парабола за проклетството на големите пари и бескрупулозноста на бизнисот со лекови кои се рекламираат како „убијци“ на болката. Вистинските убијци се всушност на друго место. 

Цената на времето или вистинската приказна за должничките камати

Eдвард Ченселор е британски финансиски историчар, новинар и поранешен банкар. Во 2016 беше наречен „еден од најголемите живи историчари на финансиите“. Минатата година излезе негова книга која се осврнува на она што има уништено голем број животи - цената за задолжувањето и каматите на истото. 

Одбрана птицата на векот (со неочекувана помош на Џон Оливер)

Загрозен вид птица по име путекетеке стана победник на натпревар организиран од организација за заштита од Нов Зеланд. Во ова ѝ помогна меѓународна кампања организирана од некој за кого не би очекувале да се интересира за вакви нешта - водителот Џон Оливер.

Бизарното сценарио на Ник Кејв за Гладијатор 2

Расел Кроу го замолил Кејв да напише сценарио за нешто што можеби, а можеби и не било сериозно земено предвид за продолжение на славниот филм на Ридли Скот, кое е планирано за 2024. Без оглед на тоа, текстот останува да сведочи за креативноста на мислата на музичарот-писател.

Филозофот кој почина покриен со кравји лепешки

Древна Грција можеби била напредна на многу полиња, но медицината, барем од денешна гледна точка, изгледа не била баш едно од нив. Еден учен филозоф, незадоволен од тоа што не му нуди лек, се обидел самиот да си ги смали отоците. И умрел на неславен начин.

Гласот на Едит Пјаф ќе биде рекреиран со вештачка интелигенција за нов филм

Шеесет години по нејзината смрт, гласот на францускиот „славеј“ ќе биде искористен во игран филм посветен на нејзинот живот. Продуцент е Ворнер мјузик груп. Ова се случува по контроверзите од пред две години со користењето на ВИ за рекреација на гласот на Ентони Бордејн во документарецот за него. 

„Таа ноќ ја видов“: вистинската екстравагантна благородничка од романот на Драго Јанчар

Во март 2015, група словенечки археолози откриваат остатоци на маж и жена во шума близу гратчето Преддвор, во северна Словенија. Тогаш медиумите известија дека станува збор за некогашните сопственици на дворецот Стрмол, Радо и Ксенија Хрибар, кои на крајот од Втората светска војна се однесени на непозната локација од страна на новата власт - партизаните. На нив, само под други имиња, се однесува наградуваниот роман на Драго Јанчар, „Таа ноќ ја видов“, кој излезе пет години порано, во 2010.

Кажете му фала на Ал Капоне за означувањето на рокот на траење на млекото

Американскиот бизнисмен и генерално гангстер наводно почнал да се залага за воведување рок на траење на шишињата со млеко, откако некој од неговото семејство се затрул од застојано млеко. Можеби стварно му било до здравјето на луѓето, а можеби имало врска и што ја поседувал потребната технологија. Кај шишиња со алкохол, таму и шишиња со млеко.

„Последна станица Ларима“: гратчето со 11 жители, од кој еден е убиецот

Среде пустелијата на северна Австралија, во регион наречен „Никогаш Никогаш“ (сериозно), има населба која тешко дека би можела да се нарече град. Во неа до скоро живееле 11 луѓе. Сè до исчезнувањето на локалниот шегаџија. Доволно „штоф“ за документарец кој се прикажува на Нетфликс. 

Бергруен - „Нобелот“ за филозофија тежок 1 милион долари

Од 2016 институтот Бергруен од Лос Анѓелес доделува признание на „мислители чии идеи ни помагаат да пронајдеме насока, мудрост и подобро разбирање на самите себе во свет кој рапидно се менува“. Првиот добитник беше канадскиот филозоф Чарлс Тејлор, а оваа година наградата оди кај американскиот социолог и теоретичар Патриша Хил Колинс. 

„Најад“: 64-годишната пливачка што исплива од Куба до Флорида

Нов филм на Нетфликс ја раскажува приказната за Дајана Најад, маратонска пливачка која на 60 години одлучува да го заврши она што не успеала на 28 - да исплива повеќе од 170 километри среде ајкули и отровни медузи. Успева по неколку години и обиди.