Bookbox

Овој нордиски град и дигитален центар го доживува својот момент под (полноќното) сонце, нудејќи културни и уметнички настани, но и симпатична еклектична доза на апсурд. Културната програма за 2026 година, со буџет од 50 милиони евра, ќе се одвива на 39 локации и има цел да привлече до 2,5 милиони посетители.

Студија што ги истражува врските меѓу нашите еволутивни потреби и чувствата на современите луѓе доаѓа до заклучок што за многумина и не е толку изненадувачки: додека повеќето луѓе се посреќни кога се опкружени со пријатели, оние со повисока интелигенција често се чувствуваат посреќно кога се сами. Просечниот мозок почива на надворешна валидација и племенското здружување за да испушти допамин, но високо развиениот ум си генерира внатрешна, сопствена стимулација.

Парите не се отепувачка: најосамените во светот се и меѓу најсиромашните

Многумина мислат дека осаменоста е проблем на богатите општества, каде што луѓето, трчајќи по пари и успех, ги жртвуваат социјалните врски. Но истражувањата покажуваат дека тоа не е точно. Напротив, западните, индивидуалистички општества – каде што повеќе луѓе живеат сами и религијата има помала улога – во просек се помалку осамени. Ова го покажува нова студија чии резултати ги објавува Економист.

Приказната за „дивото дете од Аверон“

Eдно од најинтересните изданија во годината што изминува е всушност повторено издание на книга од 1980-та. Таа раскажува приказна за 9-годишно дете пронајдено во дивина, кое ќе стане центар на она што подоцна ќе биде наречено „забранет експеримент“ – обид преку него да се реши вечната дилема за односот меѓу природата и воспитувањето: дали човекот се раѓа со вродени способности или е празна табла врз која искуството го испишува карактерот и умот.

Кога се искачаше по подруми

„Едно време се разминувавме со брат ми и неговите другари во подрумот, идевме на смени. Ама набргу брат ми ми го „препиша“ и останавме да го 'владееме' сами. Се играа карти, цигари и алкохол секако, се слушаше музика... Не се сеќавам, ама мислам дека не носевме гитари долу. Тапаните на Сале, органата на Трендо, моето старо искрино радио што Стив го преправи у појачало, гитарата јолана што ја купив од Данчо Габорот.“

Нуспојави: неверојатен пораст на продажбата на дистописка литература по победата на Трамп

„Приказната на слугинката“ на Етвуд се искачи за повеќе од 400 места на листата на бестселери денес (среда, 7.11.), а слична е ситуацијата со примероци од книгата „За тиранијата“ од Тимоти Снајдер.

Јапонскиот манга цртач кој за малку ќе работеше со Стенли Кјубрик

Го нарекуваат „јапонскиот Дизни“, но биографијата на Осаму Тезука е многу повозбудлива од една ваква површна асоцијација. 

Кој е па тој Џорџ Клуни? - зошто поддршката од славни личности не ѝ помогна на Камала Харис

Кога Тејлор Свифт објави дека ќе ја поддржи Харис, изгледаше дека работата на Демократите е завршена. Цврц. 

Дали е воопшто можно да се избројат сите светски јазици?

Исторски имало, и се уште има, напори да се каталогизираат сите постоечки јазици на планетата. Но еден лингвист ги открива огромните предизици што стојат на тој пат.

Човекот што бараше начин да не му го украдат трупот по смртта

Со векови, лекарите и научниците дисецирале човечки тела за да ја разберат човечката анатомија. Прилив на трупови добивале од извршувањето смртни казни. Но како што казнените системи „омекнувале“, така почнало да снемува материјал а да се зголемува бројот на трупокрадачи. Еден Англичанец одлучил да преземе сè за да не им падне во рацете.

Дали сте ловци, танчери или душкала?: нова студија ги истражува трите стилови на интернет пребарување

Научниците ги одредиле овие доминантни пребарувачки стилови со тоа што го набљудувале однесувањето на луѓе кои паѓаат во „зајачката дупка“ на Википедија.

Дали олеснувањето на животот всушност ни го прави потежок?

Со модерната технологија сè изгледа ефикасно, лесно, погодно. Но дали полесниот пат е секогаш и најдобриот?

Кој стои зад писателскиот псевдоним Сајленс Дугуд?

Низ историјата многу почест пример бил жена да земе лажно име на машки автор, за нејзиното дело да може без проблем да биде објавено и рецензирано без предрасуди кон нејзиниот пол. Но еден познат изумител и писател го направил обратното - измислил псевдоним и лик на постара жена-вдовица под чие име објавувал во локалните весници.

Крадецот на книги кој ја празнел Националната библиотека во Загреб - кога го фатиле се самоубил, а парите никогаш не се најдени

Александар Милес пет години дрско ги изнесувал највредните книги од хрватската НУБ и ги продавал во земјата и во странство, заработувајќи милиони. Го разоткриле кога негов соработник бил фатен на граница со книга чие потекло не можел да го објасни. Од тој момент натаму се плете мистериозна приказна која до денес не е разјаснета. 

Необичната школка со хиероглифски ознаки

Lioconcha hieroglypica е вид морска школка, која може да се најде на Хаваите, Филипините и на Маршаловите острови во Пацификот. На прв поглед изгледа ко на неа некој со мастило да нанесувал некакво тајно писмо.

Букбокс гледаше: „Неверојатниот живот на Ибелин“(2024)  или приказната за хендикепираното момче што живееше таен гејмерски живот

Нов документарец на Нетфликс најпрвин изгледа само како трогателна приказна за момче кое умира на 25 години од дегенеративна мускулна болест, не исполнувајќи ги основните човечки копнежи - љубов, пријателство. Но по неговата смрт се открива дека дури и трајно врзан за количка, а во последните месеци со едвај подвижни дланки, тој успеал да навлезе во свет во кој бил прифатен и повеќе жив отколку во „реалноста“.

Дали депресијата е заразна?

Заразната природа на бактериските или вирусните инфекции се добро познати. Ако некој ти кашла во лице, а е болен од грип, има шанси и ти наскоро да заболиш. Но што е со менталното здравје? 

Зошто духовите викаат „буууу!“?

Луѓето имаат извикувано „буу“ или верзија од истото, за да ги уплашат другите, од средината на 16 век. Ама духовите? Изгледа дека тие малку подоцна ја научиле финтата.

Дали и вие живеете во состојба на божествена неисполнетост?

„Најисполнетите луѓе кои ги познавам имаат две особини. Тие се незапирливо љубопитни - за нови идеи, искуства, информации и луѓе. Истовремено, изгледа како да живеат во состојба на континуирана, самонаметната несреќност“.

Oд бугарски пазар на робови до изворот на Нил - неверојатната приказна за лејди Бејкер

Била позната под повеќе имиња - Флоренс Барбара Мари Финијан или Флорика Марија Сас, или Барбара Марија Шаш. Родена 1841 во Трансилванија, во средината на 19 век дел од кралството Унгарија, таа од сираче станала робинка, па авантуристка која го истражувала изворот на Нил, за на крај да почине како англиска лејди.

Дали може да се фотографира дух?

Вилијам Хоуп тврдел дека може да го документира присуството на духови во моментот на сликањето. Контроверзните слики кои тој ги направил сега ни помагаат да ја разбереме историјата на фотографијата. 

Кога нацистите дошле на власт, овој еврејски актер ја презел улогата на својот живот

Откако бил избркан од германската сцена во 1934 од антисемитските струи, Лео Ројс нашол неверојатен начин да се скрие пред очите на сите. Се преправил во селанец од Алпите, пуштил брада, си ја обелил косата и почнал да добива улоги поради својата „аматерска автентичност“. Кога пак пребегнал во Холивуд, таму играл - нацисти!

Букбокс гледаше: „Не оставај трага“ (2018)

Прекрасен филм, направен според вистинска приказна, за татко и ќерка кои се обидуваат да живеат во шума, изолирани од институции, шопинг молови, компјутери и телефони. 

Интересни детали од „Сони Бој“ - новата автобиографија на Ал Пачино

Во мемоарот холивудската легенда го документира својот динамичен живот на начин кој е опишан како искрен и весел. Сепак помеѓу спомените има и по некои трауматични. На пример кога на 10-годишна возраст си го повредил пенисот.

„Пукам од енергија“ - за изворот на силата да постоиш

Има десетици облици на енергија, од хемиска, гравитациска, електромагнетна, до нуклеарна, термална, енергија на ветерот. Зошто човечката енергија не се појавува на вакви листи? Што подразбираме всушност под овој термин?

Што е тоа „ефект на коктел забава“?

Селективното слушање, познато и како „ефект на коктел забава“, е способноста да разликуваме и да се фокусираме само на еден звук во присуство на други со кои тој конкретен звук се „натпреварува“. Накратко - она што нè интересира го слушаме, другото го игнорираме како позадинска врева.

Речиси 20.000 потписи на петиција на креативци против тренирањето ВИ на нивни дела

Бjoрн Улвеус од АББА, актерката Џулијан Мур и пејачот Тој Јорк се помеѓу потписниците на изјава од претставници на креативните индустрии кои се противат компаниите да ги користат нивните ликови, гласови и дела за тренирање на вештачка интелигенција.

Букбокс гледаше: „Ли“ (2024)

Биографски филм за американската фоторепортерка Елизабет „Ли“ Милер, која во текот на Втората светска војна била воен дописник на „Вог“. Зошто до скоро не знаевме за неа? Затоа што самата не го сакала тоа. 

Крв од течно чоколадо: зошто Хичкок го снимал „Психо“ во црно-бело?

Во 1960, кога излегол „Психо“, Хичкок веќе бил етаблиран помеѓу големите имиња на „златното доба“ на Холивуд. Но овој филм го зацементирал неговиот статус и придонел за создавање на стилистичката придавка „хичкоковско“. Иако повеќето филмови тогаш веќе се снимале во колор, големиот режисер донел поинаква одлука.