Bookbox

Овој септември во Алберт Хол во Лондон ќе се одржи концертна изведба на операта на Дмитриј Шостакович од 1934 година – „Леди Магбет од Мценската област“. Повод за потсетување на контроверзите поврзани со неа.

Херојот Робер Ленгдон се враќа за уште еден конспирациски трилер на Браун, прв негов роман по речиси една деценија, со подземни лаборатории и нови идеи за природата на свесноста. 

Eкспериментот на Розенхан: измамата што ја променила психијатријата

Во 1973 во престижното списание „Сајнс“ се појавила статија која предизвикала бура. Нејзиниот автор, професор по психологија од Стенфорд, тврдел дека извршил експеримент кој покажал дека психијатрите не се способни да дијагностицираат ментални болести и во психијатриски институции затвораат и луѓе кои не треба да бидат таму. Сепак, и неговата работа не била без маани.

Сите тие осамени луѓе

Нова книга на норвешката авторка Хилде Остби, „Толку осамени: нашата желба за заедница и она што не' разделува“ ја истражува сложената природа на осаменоста – зошто толку многу луѓе ја чувствуваат, иако живеат опкружени со други луѓе.

Букбокс гледанка: „Од највисоко до најниско“ (Highest2Lowest, 2025)

Долгоочекуваниот нов филм на Спајк Ли со Дензел Вашингтон во главната улога е верзија на „Рај и пекол“ на Куросава ги поставува истите етички прашања како и неговиот претходник во ново руво, додавајќи им боја, брзина и одлична музика. 

Доблеста да знаеш кога да се повлечеш

По катастрофалниот настап на актуелниот претседател на САД, Џо Бајден, на дебатата со Трамп од 27 јуни, почна да отчукува часот пред тој да биде повлечен од кампањата или да сфати дека е време самиот да се прогласи за „поранешен“. Некои од неговите колеги - претседатели и функционери се имаат соочено со истиот предизвик, но реагирале различно.

Роботите научија да се смешкаат

Истражувачи од Универзитетот во Токио објавија снимка од нешто што изгледа истовремено и морничаво, и некако слатко. Роботско лице што се смее, со помош на механички „поттикнувачи“ сместени под флексибилен слој од жива кожа. Е сега, дали ни се смешка или ни се потсмева?

Марина Абрамовиќ цели седум минути го замолкна Глестонбери

Ако нешто нема на музички фестивали, тоа е тишина. Но ова се смени вчера (петок) вечер, кога помеѓу два настапа се случи „јавна интервенција“, чија цел беше повикување на мир.

Ехоизам: обратната страна на нарцисоидноста

Нарцисоидноста е опсесија - сакаме да знаеме како да ја препознаеме, дали шефот ни е „нарцис“, дури и домашните миленици. Но многу помалку се зборува за една поинаква а исто така загрижувака појава, поларниот опозит на нарцисоидноста.

Црниот од Пелопонез: еден од највлијателните грчки рапери е од - Гана

Запознајте го „Црниот Морис“ или, во оригинал на грчки, Негрос ту Мориа или „Црниот од Морија“ (средовековно име на Пелопонез). Се претставува како „археолог на мисија да ги откопа и повторно да ги склопи афро-азијатските фрагменти на глобалните конфигурации“ и како иден добитник на Греми за албум од неанглиско говорно подрачје.

Малком Гладвел објавува продолжение на бестселерот „Точка на пресврт“

Kaнадскиот новинар, автор и подкастер, кој од 1996 пишува за Њујоркер до сега има објавено седум книги. Првата, од 2000-тата, „Точка на пресврт“, ја означи серијата бестселери. Сега, 24 години подоцна, Гладвел ќе објави и нејзино продолжение.

Мистериозната тинејџерка - муза на Пабло Пикасо

Неколку пролетни месеци во 1954, меланхоличниот сликар бил маѓепсан од 19-годишна девојка по име Силвет. Од сите жени кои го обележале неговиот живот - а ги имало многу - таа е најенигматичната и најмалку разбраната.

Бандитот од телефонските говорници кој стана милионер

Без оглед на развојот на технологијата и на системот кој превенира злоупотреби, секогаш ќе се најде генијален ум кој ќе го „хакира“, или за милијарди или за ситно. Ама со доволно трпение, и оние вторите можат да се збогатат.

Телхармониум: претходникот на модерниот синтисајзер чии звуци се пренесувале преку телефон

Како и биолошката еволуција, и историјата на музичките инструменти е полна со аномалии и заборавени предци. Една таква опскурност е телхаонимумот, патентиран во 1897.

Тајниот код на лепењето поштенски марки

Денес ни е тешко да замислиме какво техничко чудо била доставата на писма за некој кој живеел во средината на 19 век. Трошоците биле поврзани со километражата на секое поединечно писмо (нешто како плаќање за такси), но плаќал примачот, а не испраќачот. Сепак, сето ова се исплатело бидејќи освен конкретното писмо или картичка, со нив можела да пристигне и важна кодирана порака. 

„Книга за Петре“: чествувачка антологија раскази по повод 90 години од раѓањето на Петре М. Андреевски

Oваа тематска збирка раскази не е од ,туку за еден од нашите најзначајни и најдаровити автори од втората половина на 20 и почетокот на 21 век. Таа на едно место спојува автори од повеќе генерации, чии различни „ракописи“ орбитираат околу големото дело на Андреевски. Како најава за промоцијата која ќе се одржи утре (25.06.) во 12 часот во МАНУ, со дозвола на приредувачката го пренесуваме нејзиниот предговор, кој ги отсликува сите лица на овие раскази. 

Букбокс гледаше: „Пенелопа“ или за девојката со прасечко лице (2006)

„Искрено, гледањето на оваа грозна фантазија-комедија е полошо од тоа некој да ве удри по лице со голема мокра риба“. Вака го оцени овој филм во времето на неговото појавување познатиот критичар на Гардијан, Питер Бредшо. Но полека Пеце, има тука нешто повеќе од Кристина Ричи со свињска рилка. 

Букбокс читанка: „Продавачката од маркетот“ од Сајака Мурата 

Тоа 18 години да си вработен на половина работно време како продавачка во маркет, плус да си немажена и без деца, во јапонската (и не само јапонската) култура се смета за комплетен неуспех за една жена. Но што ако тоа е единственото во коешто се пронаоѓаш и се чувствуваш како човек?

Во Фудбалскиот музеј во Дортмунд: најважната игра и уметноста

Во нова поставка, визуелните уметности и фудбалот формираат фин пар. Под наслов „Во движење - уметност и фудбал“, Музејот на фудбалот во Дортмунд организира „пријателски натпревар“ помеѓу овие две значајни области од човечкиот живот. 

Зошто тениските топчиња од бели станале жолти?

Не ни беше познато дека всушност до скоро, тениските точиња биле бели (Вимблдон користел такви до 1985). За промената кон жолто има многу добра причина, а неа ја забележал и сугерирал решение никој друг туку Дејвид Атенборо.

Како Карл Јунг го инспирирал создавањето на Анонимни алкохоличари (АА)

Меѓународното друштво за меѓусебна помош во борбата против алкохолизмот, познатото АА, има над 2 милиони членови низ светот. Тоа се обидува да им помогне на своите членови да останат трезни. И покрај тоа што студиите за неговите реални ефекти се оспорувани, АА има значаен ефект на културата на САД. Еден помалку познат аспект е влијанието на славниот швајцарски психијатар врз неговите принципи.

Зошто депресијата понекогаш се нарекува „црно куче“?

Од римскиот поет Хорациј до премиерот Черчил, многумина ја имаат користено фразата - но како таа станала метафора за депресија?

Победил на натпревар за фотографија генерирана со ВИ со реална - потоа го дисквалификувале

До сега главно се зборуваше за збунката кога нешто направено од ВИ делува реално. А што ако веќе сме западнале во таква когнитивна дисонанца што и реалното ни е ко вештачко? Откако црвот на сомнежот во разликата еднаш ќе влезе во умот, тешко е да се врати довербата во неговата моќ да разликува.

Koга Јапонците прв пат виделе бел човек мислеле дека е страшило

Денес во Јапонија можат да се купат „пан“, „табако“ и „темпура“. Овие производи - леб, цигари и поховани морски плодови или зеленчук се вообичаени за оваа земја. Но коренот на зборовите им е португалски - земја од која дошле првите патници во Земјата на изгрејсонцето.

Дали може да наследиш спомени од предците?

Вообичаено се зборува за „наследена траума“ во контекст на личните или колективните мемории, на поединци, семејствa или на целата заедница. Но епигентиката, проучувањето на генетските модификации кои влијаат врз активноста на организмот без да ја променат неговата ДНК, сугерира дека како што може да се наследат стравови, така тоа може да се направи и со довербата и сочувството. 

Винилите од новиот албум на Колдплеј ќе бидат направени од стари пластични шишиња

Британците Колдплеј најавија дека својот десетти албум ќе го издадат на еколошки најодржливиот винил досега. Бендот вели дека јаглеродните емисии за негова изработка во овој случај ќе бидат намалени за 85%, благодарејќи на нов метод. 

„Кригшпил“: германската друштвена игра што го смени начинот на кој се водат војни

Користејќи го симулаторот за биење битки, „Кригшпил“, Хитлер ја презел Франција, Сталин го избркал Хитлер, а Реган го спасил светот од нуклеарна катастрофа. Со други зборови, игра не е зафрканција.

Полека се издигнавме: Букбокс репортажа од изложбата посветена на 100-годишнината од раѓањето на Рој Лихтенштајн 

Албертина во срцето на Виена е најголемиот музеј за модерна уметност во централна Европа, дом на една од најбогатите графички збирки на светот, со над 65.000 цртежи и околу 1 милион графики од старите мајстори. Но од 8 март до 14 јули оваа година најголемиот интерес е за изложба посветена на еден од пионерите на поп-артот.

Ајде да летаме: кога Римјаните пушеле семиња од буника

Буниката е токсично растение со потекло од Евроазија, а денес распространето низ целиот свет. Во минатото се користела заедно со мандрагората, лудото билје и татулата како анестетик, но и во „волшебни напитоци“. Дејството е халуцинирање и чувство на летање, а ова го знаеле и древните Римјани. Не се буниме.