Со над 150 милиони продадени примероци, „Господар на прстените“ е едно од најпродаваните книжевни дела на 20 век и до денес останува обожавано од милиони читатели ширум светот. Приказната за обичниот херој Фродо, кој е принуден да го спаси светот од уништување, и дружината составена од различни суштества која му помага во неговата мисија, станаа модел за безброј фанови на фантастиката и научната фантастика, како и за бројни филмски, телевизиски и гејминг адаптации.
Но, наследството на Толкин често е поврзувано со конзервативни и десничарски кругови. Политичари и компании често користат имиња и симболи од неговите дела, а уште во 1970-тите италијанската десница организирала таканаречени „Хобит кампови“ инспирирани од него. Дури и екстремно десничарски групи во разни земји го сметаат Толкин за свој симбол. Критичарите често го толкуваат неговото дело како израз на „реакционерна носталгија“, особено поради мотивите на враќање кон монархија, империја, хиерархија и традиционализам.
Во делото може да се детектираат и проблематични аспекти: елфовите како „висока“ раса, орките како „примитивни“ и диви суштества, доминација на машки ликови, недоверба кон демократија и модерност. Сето тоа создава впечаток на ретроградна идеологија.
И покрај тоа, постојат и левичарски читања на Толкин. Некои истакнуваат дека херојството на Сам, скромниот градинар, претставува возвишување на работничката класа; дека во делото има јасна осуда на тиранијата и алчноста за моќ и дека делови покажуваат отпор против фашистичка окупација преку граѓанска непослушност и колективна акција. Присутна е и еколошка чувствителност, љубов кон природата и критика на индустријализацијата, иако често во меланхоличен и трагичен тон.
Толкин нуди и антивоена порака – во неговите книги не се слави војната, туку се покажува нејзината суровост. Но сепак, хероите повторно се принудени да ја прифатат борбата.
Многу современи научници сметаат дека најголемата вредност на делото е неговата двосмисленост. Господар на прстените е претставено како древен ракопис, со белешки, додатоци и различни интерпретации, што создава впечаток на нестабилен и противречен историски документ. Таа структура овозможува читателите да го толкуваат делото и како критика, и како поддршка на различни идеологии.
Преку таа недореченост и постојано преиспитување, делото останува живо и актуелно. Толкин создава текст кој истовремено може да биде сфатен како мит за борба на апсолутното добро против апсолутното зло, но и како сложена алегорија за историските процеси, класни борби, родови ограничувања и еколошка криза. Таа отвореност е причината поради која Господар на прстените сè уште предизвикува дебати и фасцинира – и на левицата и на десницата.
