Bookbox

Има најмалку две причини за изборот на оваа читанка. Првата е прилично очигледна и егоцентрична - името на главниот лик. Втората има врска со жанрот, барем формално книга за деца и млади од домашен автор, каква до сега, и по повеќе од 15 години постоење на рубриката, не сме имале. 

Поимот е често користен, но прилично неодреден. „Економист“, во соработка со истражувачката и ВИ-фирма КалчрИкс, се обиде да го измери квалитетот на културата во 900 компании од 19 различни индустрии. Резултатите покажуваат дека иако често се опишува само како „добра“ или „лоша“, таа всушност се состои од многу различни аспекти. Впрочем како и секоја култура. 

По 116 години прв пат жена на чело на МИ6

Британската тајна служба имаше директорка, „М“, уште во 1960-тите. Ама ова беше фиктивен лик од филмовите за Џејмс Бонд. Сега, после повеќе од сто години постоење на оваа организација, на нејзино чело доаѓа вистинска жена, по образование - антрополог.

Kинески филозоф објавува книга за моќта на манипулацијата - излегува дека тој не постои

Кога италијанскиот филозоф и есеист Андреа Коламедичи под псевдоним ја објавува „Хипнократија: Трамп, Маск и новата архитектура на реалноста“, неговата намера не е само да додаде уште едно дело на полицата со современа критичка литература, туку да отвори провокација за самото постоење на вистината во ерата на дигиталниот хаос. И ова му успева, на малку необичен начин.

Лувр остана затворен поради преморен персонал

Најпосетуваниот музеј во светот и симбол на уметноста, денес, 16.6., остана затворен. Не поради војна или терористичка закана, туку поради персоналот кој започна спонтан штрајк, предупредувајќи дека институцијата се распаѓа одвнатре.

Како грне и капаче: Секс пистолси и кралицата

„Год сејв д квин“ излезе како сингл во 1977, на сребрениот јубилеј на кралицата (25 години владеење), а подоцна беше вклучен во единствениот студиски албум на „Секс пистолс“. Како што се редеа годишнини од владеењето, така таа се реиздаваше. Нема причина да се наруши овој соживот на старите панкери и уште постарата кралица во текот на актуелните прослави на нејзиниот платинест јубилеј. 

Зошто слушаме музика чии стихови не ги разбираме?

Од француски шансони, преку корејски поп и латино песни, вообичаено е луѓето да слушаат песни чии текстови не ги разбираат. Ова не ги спречува да имаат дури и омилени песни помеѓу неразбирливите. Сето ова има врска со нешто што се вика „звучен симболизам“.

Морничавиот звук на една гитара: заборавената приказна за Бранко Матаја

По трауматичните воени искуства, работните кампови и животот како бегалец, не е ни чудо што југословенскиот музичар бил задоволен од мирен живот во предградие на Лос Анѓелес, правејќи посебно нарачани гитари за муштерии како Џони Кеш. Речиси половина век подоцна неговата музика се реиздава и предизвикува огромен интерес.

Човекот кој буквално правел пари oд својата уметност

Во 1984, додека седел во некоја кафетерија, уметникот Стивен Богс почнал да чкртка на салфета нешто што почнало со бројот 1, а потоа се трансформирало во банкнота од еден долар. Така се родила идеја која ќе ја одреди целата негова понатамошна кариера.

Таткото на поп музиката за кого не сме слушнале

Поп музиката не за почнала со Битлси во 1963, ниту со Елвис во 1956, па дури ни со првите сингл-плочи од 1949. Историјата на овој жанр има врска со името на американски композитор чии песни многумина ги сметаат за „народни“, односно дел од големата американска „песнарка“.

Зошто луѓето ги мразеле количките за пазарување кога се појавиле?

Појавата на количките за пазарување во раниот 20 век помогнала да започне ера на масовна потрошувачка, да се развијат супер-маркетите онакви какви што ги знаеме денес и да се прошири асортиманот на производи, без потрошувачите да се секираат како ќе ги однесат нештата до каса, а потоа до кола.

Бредли Купер снима биографски филм за Леонард Бернштајн

Читајќи ја „дебелата“ биографија на Хемфри Бартон за Бернштајн (преведена и на македонски), човек не може а да не се праша зошто до сега никому не му текнало да сними филм за овој бескрајно талентиран и необичен лик. Во меѓувреме сепак му текнало, и тоа на Бредли Купер. 

Опасното „цмок-цмок“: жената која водела борба против бакнувањето

На почетокот на 20 век почнало да станува јасно како се шират заразните болести, и дека тоа меѓу другото може да се должи и на бакнувањето. Ова извадило од памет извесна Имоген Рехтин, која започнала кампања за забрана на бакнежите кои се разменувале како знак на пријателство, особено меѓу жените, но дури и на оние споделени во интимноста на спалната соба.

Уметноста на активното слушање

Слушањето го третираме како автоматски процес за којшто и нема што посебно да се мудрува, како да спаѓа во истата категорија како варењето на храната или трепкањето. Но ако малку му посветиме внимание, тоа може да ни отвори перспективи кои можат да се добијат само ако навистина се обврне внимание на она што го зборуваат другите.

Што ако најдобрите книжевни дела на светот никогаш не стигнале до нас?

Само дел од приказните во светот имаат преживеано. Најнови проценки покажуваат дека дури 90% од средовековните ракописи исчезнале во катастрофи или биле рециклирани. Што е она што можеби го пропуштаме и како тоа би можело да влијае врз нашите судови за тоа што е „квалитетна“ литература?

Букбокс гледаше: „Кларк“ (мини-серија, 2022)

Биографска приказна за човекот кој важи за првиот селебрити-гангстер. Тој освен за убиства, кражби, измами и други кривични дела е заслужен и за создавањето на изразот „Стокхолмски синдром“. Истиот оној кој ќе го почувствувате откако серијата ќе ве направи заложник на неговата инфантилна и опасна фигура.

Букбокс читанка: „Сè помалку човек“ од Осаму Дазаи

Делумно автобиографски, овој роман, иако краток, е толку набиен со емоции, сурова искреност и песимизам, што - иронично - може да служи како мотивациска литература. За споредба на некои наши замислено тешки состојби со оние на човек со реални психички проблеми, жртва на секојдневни неправди но и обременет со сопствена вина, кој завршува во лудница. Најава за она што ќе му се случи на авторот во реалниот живот.

„Разоткриена убавина“ - првото голо селфи во модерната уметност?

На сликата, која за жал не можеме да ја ставиме на насловна затоа што веднаш ќе биде банирана од фејсбук, се гледаат прекрасни женски гради, прозрачни, како да се од слонова коска. Тоа се всушност градите на американска сликарка, чија визуелизација била направена за политичар кој најверојатно ѝ бил љубовник.

„Живиот весник“: претстави направени според актуелни вести

1930-тите, Америка, Големата депресија. Слично како и за време на нашата пандемија, културните институции се затворале, а театарските работници останувале на улица. Владата настапила со првата државно спонзорирана уметничка програма, која вклучувала претстави базирани на секојдневните вести.

Авторка на есеј „Како да го убиеш својот сопруг“ виновна за - убиство на сопругот

Порота од Портланд, Орегон, ја осуди авторка на самоиздадени љубовни романи, која претходно има напишано онлајн есеј под наслов „Како да си го убиеш мажот“, затоа што го усмртила својот маж со пиштол. Тој текст поротата не смеела да го земе предвид при донесувањето на одлуката затоа што тој бил стар неколку години, но неговата деталност не можела да остане незабележана.

Кои се можните победници на Кан 2022?

Овогодинешниот Кански филмски фестивал започна на 17-ти мај, со онлајн обраќање во живо на претседателот на Украина Зеленски, а ќе трае до 28-ми. Прво асално издание по откажувањето во 2020 и „хибридноста“ на 2021, тоа содржи нови дела на познати автори, но и дебитанти кои ветуваат. Жирито ги вклучува индијската актерка Дипика Падуконе, иранскиот режисер Асгар Фаради и британската актерка и режисерка Ребека Хол, а е предводено од францускиот актер Винсент Линдон.

Серџу Челибидаке или најконтроверзниот диригент во историјата

Генијалец, визионер или лудак? Признавал само концертно изведена музика, а плочите ги нарекувал „палачинки што пеат“. Светот на класиката му го признава огромниот талент на романскиот диригент, чија биографија наскоро ќе биде филмувана со Џон Малкович во главната улога.

Делфините си ги препознаваат другарите по вкусот на - урината

По она што го знаеме (а не дека знаеме), интелектуалниот капацитет на делфините е многу над повеќето други животински видови. Најновата информација за тоа како тие си ги одделуваат туѓинците од блиските само навидум го оспорува ова тврдење.

Дали Кирил и Методиј и нивните ученици страдале од карпал тунел?

Низ историјата луѓето запишувале нешта на различни материјали и со користење на куп алатки, од наострени камења до пердуви од животни и мастилави пенкала. Но нештата се забрзале кога индустријализацијата веќе немала време за чекање некој да се тегне за со убав ракопис да препишува или да фаќа белешки, па да почнува од почеток само поради една гершка.

Moтивацискиот тренер кој ги убедувал своите жртви да лежат во ковчези и да си го јадат изметот

Почнал со пирамидален бизнис со козметика, за потоа да се префрли на нешто многу повносно - мотивациски семинари на кои, најблаго речено, се случувале многу необични нешта. Го тужеле, го суделе, но тој не го дочекал исходот.

„Чудото без екстремитети“ - сликарката без раце и нозе од 19 век

Сара Бифин била родена со хендикеп. Како возрасна била висока само 93 сантиметри и немала екстремитети. Ја изложувале како атракција, но таа успеала да покаже дека е талентирана сликарка а не само „чудо на природата“.

Професија: ловец на стаорци

Денес се викаат фирми за дератизација и својата работа ја вршат со мала но сигурна дистанца од штетниците. Во минатото тие буквално се среќавале лице в лице. За некои од нив постојат записи, цртежи за тоа како изгледале, но и анегдоти според кои наместо да ловат стаорци, ги одгледувале за да ги има повеќе.

Традицијата Јапонките да зборуваат со тенок глас

„Сладок како сируп, висок како свирка за ловечко куче. Да е уште повисок би можел да скрши стакло“. Ова е опис на глас на Јапонка која ја има усовршено вештината на зборување над природниот опсег на нејзиниот глас, практично „цивкајќи“. Ваквата традиција опаѓа, но се уште постои во јапонската традиција и популарна култура. 

Судењето на Вангелис за плагијат

Грчкиот композитор Вангелис почина на 79 години. Оние кои се простуваат од него го нарекуваат „колос на модерната музика“ и „композитор кој промени една цела ера“. Но еден негов колега не мислел така - го обвинил за кражба на мелодија токму за неговата најпозната филмска тема.