Идеја: СОС-линија за спасување предмети од семејното и културно наследство

Колку пати се случило предмети кои можеле да бидат дел од музејски и библиотечни колекции да завршат на буниште, затоа што сопствениците или не ја знаат нивната вистинска вредност, или ги немале вештините да ги реставрираат по поплава или пожар? Во Порторико смислиле единица за брзи интервенции за културно наследство, која пружа помош по повик.

Ла Каза дел Либро, библиотека во Сан Хуан, била меѓу големиот број културни инстутиции кои доживеале катаастрофа по ураганите Ирма и Марија кои удрија по Порторико во 2017. Силните ветришта ја уништиле електричната инсталација, што значи дека во просториите немало климатизација. А високите нивоа на влага биле закана по светската збирка на книги од 15 век и уметничките дела со кои располагала оваа институција.

Еден месец по овој настан, библиотеката воспоставила СОС линија и еден вид Национална прва-помош за културно наследство.

Тоа е волонтерска мрежа од околу 100 експерти по конзервација од целата земја. Тие им помагаат на поединци и институции во тоа како да спасат значајни предмети и згради по катастрофи. СОС-линијата во последниве години станала поактивна со оглед на екстремните временски услови. Во 2023, до сега имало околу 70 повици.

Една од волонтерките е конзерватор на книги и хартија, Ан Фрелсен од Атланта, која била повикана во Порторико по ураганите и одлучила да продолжи да помага. По давање првична поддршка преку телефон со видео-чет, луѓето како неа со ја проценуваат ситуацијата и потребната помош и излегуваат на терен. Во моментов нивни главни корисници се повеќе од 20 институции, кои не секогаш ги имаат потребните ресурси и обучени вработени. 

Тоа е и втора главна активност на оваа организација, да обезбеди работилници за професионални библиотекари, архивисти и конзерватори, кои подоцна можат да полагаат за да станат дел од единицата за спасување на националното културно наследство. 

Нешнл херитиџ риспондерс како што на англиски гласи името на организацијата е воспоставена од американската Фондација за напредок во конзервацијата во 2006. Но инспирацијата за неа потекнува од 1940-тите, кога во текот на Втората светска војна е формирана меѓународна група за заштита на културни богатства составена од 345 мажи и жени од 13 земји, наречена „Спасувачи на споменици“ (за која е снимен и истоимен филм со Џорџ Клуни и Мет Дејмон). Од тогаш напорите за спасување културно наследство по катастрофи опфаќа и други, навидум „обични“ предмети, покрај историски згради и славни уметнички дела. 

12 октомври 2023 - 09:22