Bookbox

Поимот е често користен, но прилично неодреден. „Економист“, во соработка со истражувачката и ВИ-фирма КалчрИкс, се обиде да го измери квалитетот на културата во 900 компании од 19 различни индустрии. Резултатите покажуваат дека иако често се опишува само како „добра“ или „лоша“, таа всушност се состои од многу различни аспекти. Впрочем како и секоја култура. 

Најновите ВИ програми можат да глумат интерес, да поставуваат прашања и да прават да се чувствувате видено и разбрано. Но, тоа не е харизма. Харизмата не е симпатичност, туку создавање на визија со повисоко значење, што може да биде дури и одбивна или вознемирувачка за оние што не се дел од неа.

Kинески филозоф објавува книга за моќта на манипулацијата - излегува дека тој не постои

Кога италијанскиот филозоф и есеист Андреа Коламедичи под псевдоним ја објавува „Хипнократија: Трамп, Маск и новата архитектура на реалноста“, неговата намера не е само да додаде уште едно дело на полицата со современа критичка литература, туку да отвори провокација за самото постоење на вистината во ерата на дигиталниот хаос. И ова му успева, на малку необичен начин.

Лувр остана затворен поради преморен персонал

Најпосетуваниот музеј во светот и симбол на уметноста, денес, 16.6., остана затворен. Не поради војна или терористичка закана, туку поради персоналот кој започна спонтан штрајк, предупредувајќи дека институцијата се распаѓа одвнатре.

На Блумсдеј: „Старата слатка љубовна песна“ од „Улис“ и нејзината симболика

Денес е Блумсдеј – денот кога светот му оддава почит на Џејмс Џојс и неговото ремек-дело „Улис“, роман што важи за еден од најголемите уметнички достигнувања на 20 век. Настаните во него се одвиваат во текот на еден единствен ден - 16 јуни 1904 година, во Даблин, а главниот лик е Леополд Блум, за кого една посебна, стара песна има големо значење.

Против август

„Сè што си мислел да кажеш или да направиш сега постои во минато време: без оглед дали било кажано или не, дали било комплетирано или никогаш не ни почнало. Месецот функционира, признавам, како одличен изговор. Се тешам себеси и другите во врска со моите грешки и неуспеси, со ветувања за она што ќе се случи во септември“.

Од најновиот филм за Елвис: необичниот сленг на панаѓурските работници

„Елвис“ е нов биографски филм на Баз Лурман, кој го следи животот на кралот на рокeнролот од перспектива на неговиот менаџер, полковникот Том Паркер. Направен „стриповски“, со многу брзи монтажи и ефекти, но и со добра музика, тој содржи еден детал кој е малку тешко да се забележи - тајниот говор на панаѓурот, карневалот, циркусот.

Уморот влијае врз нашата вeликодушност

Дали ќе помогнеш на непознат со торби од пазар, ќе станеш на трудница во автобус или ќе донираш поголема сума во добротворни сврхи не зависело од тоа колку си во суштина љубезен и хуман. Туку од тоа колку си наспан и одморен.

Нацисти под пирамидите: соработниците на Хитлер кои нашле засолниште во Египет

По Втората светска војна голем број соработници на Хитлер нашле засолниште во Египет. Нова книга укажува на долготрајното влијание кое тие го вршеле во локалната и регионалната политика, заземајќи високи советнички места во тогашната влада. Пример е Ариберт Хајм, познат како „Доктор Смрт“ или „Касапот од Матхаузен“, кој ѝ избегал на правдата и живеел тивко во Каиро како муслиман, под името Тарек Хусеин Фаред до својата смрт во 1992. 

Зошто сакаме лута храна?

Еволутивните биолози сметаат дека човечката тенденција за јадење зачинето и луто е резултат на неопходност. Психолозите имаат малку поинакво толкување.

Букбокс на Македокс: „Нели и Надин“ (документарен, 2022)

Шведскиот режисер Магнус Гертен е фасциниран од архивски снимки од пристигнувањето во Малме на преживеани од германските логори од Втората светска војна. Ова е негов трет филм на оваа тема, обид за идентификување на анонимните ликови и нивните приказни. И тоа какви приказни!

„Градини на задоволството“: скандалозното потекло на забавните паркови

Биле како Вегас - она што се случувало во хедонистичките „Градини на задоволството“ од регентскиот период (1811-1820) во Британија, останувало во градините. Тие биле токму она што го најавува нивното име, место каде без оглед на строгите морални норми на тоа време можело да се ужива во темните ќошиња на парковите или да се пие до зори со припадници на други класи. Дури подоцна ова се трансформирало во тобогани, колички на судирање и други видови семејна забава.

Скулптура правена 50 години со 40 милиони долари

„Град“ е скулптурален проект во пустината Невада, кој е толку голем (во должина од 2,4 километри) и чие создавање трае толку долго (половина век) што неговото постоење долго време се сметаше за урбана легенда. На 2 септември тоа конечно ќе биде претставено на јавноста, иако тешко дека ќе има побарувачка за билет повеќе.

Нина Спирова во Чачак

Синан Гуџевиќ за првиот македонски збор кој го научил благодарејќи на Нина Спирова - „бакнеж“ - и за необичното хронолошко поклопување на една погрешна, лажна или само лошо разбрана вест со нејзината смрт, не во Чачак, туку во далечната Америка. 

Букбокс на Македокс: „Во близина“ (документарен, 2021)

​​Трогателен филм за стареењето, опаѓањето на физичките моќи и периодот од животот кога единствено што останува се спомените, натрупани во душата исто како што е натрупан станот на 91-годишните близначки, некогашни славни пијанистки.

Нова видео игра за последниот човечки работник на Земјата

Футуристичка сатира, „Последниот работник“ е игра во која треба да замислите што би правеле доколку сте последниот човек кој работи во кошмарна верзија на магацин на Амазон.

По финалето на „Подобро барај го Сол“ - разликата меѓу антихeрои и негативци

Секоја епизода од последната, шеста сезона на „Бетер кол Сол“ ја одбележувавме со домашно направени синамон ролс. Како на шпицата на Симпсонови, семејството седнуваше на тесниот тросед и во обредна тишина се следеа судбините на Сол и Ким, Гас и Лало, Мајкл и Начо. Се читаа анализи на скриените симболи и на наративните поврзувања со „Брејкинг бед“. Се печатеше „бинго“ ливче за тоа што ќе се случи, а некои сцени се враќаа по повеќе пати. Сега, кога заврши, иронично се тешиме: „Добро де, има и други добри серии за гледање“. Само никако да ни текне која.

Стотици писатели ќе читаат извадоци од делата на Ружди во знак на солидарност

Настанот се вика „Во поддршка на Салман“ (Stand With Salman), тој ќе се одржи во Њујорк, а е сличен на она заедничко читање на „Сатанските стихови“ кое се организираше кога беше прогласена фатвата во 1989, а на кое присуствуваа повеќе од 3000 луѓе.

Букбокс читанка: „Прстен“ од Андре Алексис

Со канадскиот автор со потекло од Тринидад и Тобаго, Андре Алексис, на македонски прв пат се запознавме преку неговата „Петнаесет кучиња“. Овој нов превод е дел од истиот циклус од пет романи, а во него се обработуваат темите на љубовта, светото наспроти световното и саможртвата.

Кодирани огласи во весници - пораки за патници и тајни љубовници во викторијанска Англија

Во средината на 19 век, во британските дневни весници од време на време се појавувале огласи кои делувале како бесмислици, или како словослагачот во печатницата да дошол на работа пијан. На криптолозите им требало долго време да откријат за што станувало збор: некои од нив биле пораки од семејството до конкретен патник и истражувач, а други очајни повици од тајни љубовници.

За академската мастурбација (буквално)

„Долго време се сомневав дека академското издаваштво не е заинтересирано за промовирање на најдобрите истражувања, направени од најдобрите и најумните мислители. Наместо тоа, тоа сега се состои од пријатели, колеги, подлизурковци и ласкавци, кои меѓусебно си ги чешаат за да добијат напредување или нови позиции“ - без влакна на академскиот јазик вака пишува Лиза МекКензи, британски етнограф и анархист, која се потпишува како „професор од работничката класа“.

Во Тирана ќе се гради облакодер во форма на Скендербег

Со својот специфичен „орловски“ нос и големата брада, албанскиот национален херој, Скендербег, често е присутен на улиците и плоштадите на Албанија (а по него е именуван и плоштад во Скопје). Kралот-воин висок повеќе од два метри, борец против Отоманските Турци, е славен преку бројни споменици и рељефи. Во Тирана сега се гради облакодер во форма на неговиот лик. 

Барајќи ја Дуња Јунис: заборавената либанска пејачка од албум на Брајан Ино и Дејвид Брн

Целата приказна личи на онаа од документарецот „Барајќи го Шугармен“. Во семпл искористен на албумот „Мојот живот во шумата со духови“ од 1981 се појавува глас на девојка која никогаш не го дознала овој факт, и покрај тоа што Ино и Брн коректно ги надоместиле авторските права на издавачот. 41 година подоцна работата се исправа.

Љубовната тројка на Тургењев, една оперска пејачка и нејзиниот сопруг

Откако ја слушнал нејзината изведба на настап во Русија, Тургењев одлучил да ја напушти татковината и да ја следи младата oперска пејачка Полина Виардо во Франција. Фактот што таа била веќе омажена за многу постар влијателен господин не му претставувал пречка. А изгледа и ним не им пречело рускиот писател да почне дури и да живее со нив.

Букбокс гледаше: „Златни гласови“ (2019)

Kрајно шармантен филм, во кој низ приказната за двајца возрасни советски актери кои ги позајмуваат своите гласови за синхронизација на странски филмови, ја следиме и нивната лична судбина, но и носталгично се навраќаме на филмот како уметност, за многумина и живот. 

Зошто сите зборуваат за глувоста на Бетовен, а никој за слепилото на Хендл и Бах?

Тоа дека Бетовен наглув компонирал, изведувал и диригирал голем број од своите дела, а целосно глув ја напишал славната 9-та симфонија, е нешто што остава впечаток, затоа што музиката ја поврзуваме со слушниот апарат. Ако тој е нарушен, тогаш надминувањето на ваквата пречка за еден композитор го сметаме за подвиг. Но игнорираниот факт дека Хендл и Бах биле слепи при крајот на своите кариери можеби е многу поголем предизвик за некој што создавал музика во време кога нотниот запис бил единствениот „носач на звук“.

Кога Дикенс барал куќа каде ќе сретне вистински дух

Нова изложба во Лондон ќе ја истражува доживотната опсесија на славниот автор со паранормалното. Сепак, неговите биографи велат дека ова не било резултат на тоа што тој навистина верувал во духови, туку на неговиот „бизнис“ сенс за тоа кои приказни најдобро се продаваат.

На 40 години од „Одбрана и последни денови“: за радикалноста на фонтот на корицата на еден од најважните албуми на екс-ју музиката

Денес, кога ги гледам фотографиите од раскошниот материјал кој оди во комплет со тазе реиздадениот албум, и додека ја слушам плочата на мојот пулски грамофон, би рекол дека како генерација, сепак имавме среќа - пишува Јерговиќ за албумот „Одбрана и последни денови“ на Идоли. Го пренесуваме најинтересниот дел од текстот, за кириличниот фонт употребен на неговата корица, кој откако помина и панкот и новиот бран, доби сосема поинаква идеолошка позадина. 

Инфлацијата не е само економски феномен

Намалувањето на вредноста на одредена валута е метод на поттикнување револуционерна промена. Вака зборувал Ленин, и иако денес не е баш модерно да се цитираат мислители од нашето марксистичко минато, па уште и Руси, она што тој го тврдел - дека инфлацијата има големо општествено а не само економско влијание - денес е појасно отколку кога и да е на глобално ниво.