Bookbox

„Временска јамка“ е автономен поджанр во книгите и филмовите кои го истражуваат феноменот на времето, „објективното“ и „субјективното“ - она мерливото и она проживеаното. Серија книги од данска авторка, започната пред да се појави фамозниот „Ден на мрмотот“, се одвива на еден ист датум, 18 ноември. И така тера во дури седум продолженија!

Овој нордиски град и дигитален центар го доживува својот момент под (полноќното) сонце, нудејќи културни и уметнички настани, но и симпатична еклектична доза на апсурд. Културната програма за 2026 година, со буџет од 50 милиони евра, ќе се одвива на 39 локации и има цел да привлече до 2,5 милиони посетители.

Проблемот со радиоактивните ирваси

По нуклеарните тестирања за време на Студената војна, во арктичките региони се појавил сериозен и долгорочен проблем: радиоактивниот цезиум-137 се наталожил во ирвасите и карибуата, што поттикнало децении научни истражувања за нуклеарниот отпад и неговото влијание врз здравјето на луѓето.

Парите не се отепувачка: најосамените во светот се и меѓу најсиромашните

Многумина мислат дека осаменоста е проблем на богатите општества, каде што луѓето, трчајќи по пари и успех, ги жртвуваат социјалните врски. Но истражувањата покажуваат дека тоа не е точно. Напротив, западните, индивидуалистички општества – каде што повеќе луѓе живеат сами и религијата има помала улога – во просек се помалку осамени. Ова го покажува нова студија чии резултати ги објавува Економист.

Приказната за „дивото дете од Аверон“

Eдно од најинтересните изданија во годината што изминува е всушност повторено издание на книга од 1980-та. Таа раскажува приказна за 9-годишно дете пронајдено во дивина, кое ќе стане центар на она што подоцна ќе биде наречено „забранет експеримент“ – обид преку него да се реши вечната дилема за односот меѓу природата и воспитувањето: дали човекот се раѓа со вродени способности или е празна табла врз која искуството го испишува карактерот и умот.

Австралиската писателка и активистка што живеела во кула на Халкидики

Ако летово го поминувате на Халкидики или некаде во близина, направете еден излет до Уранополи на третиот крак - последната станица на аџиите кои одат на Света Гора. На брегот на живописното гратче има кула, внатре музеј и приказна за брачниот пар од Австралија кој живеел тука, помагајќи му на локалното население.

Приказната зад „Химна на љубовта“ - песната на Едит Пјаф која ги отвори Олимписките игри

„И небото нека падне во морето/И ѕвездите нека се угаснат околу мене/Ќе испеам химна на љубовта/за времето што го поминавме заедно“. Вака гласат стиховите на прекрасната песна на Едит Пјаф, посветена на нејзина голема љубов чиј живот згаснал прерано, со тоа прекинувајќи ја и нивната врска. 

Тркачката што со „иле“ го променила правилото дека жени не смеат да трчаат маратон

„Жените не се физиолошки способни да истрчаат маратон“. Овие зборови ги добила Роберта Боби Гиб како одговор на нејзиното барање за официјална регистрација на Бостонскиот маратон во 1966. Така ли? - помислила жената која во тој момент била способна ко ништо да истрча 60 километри во еден здив.

Букбокс гледаше: „Јас сум Селин“ (2024)

Настапот на Селин Дион на отворањето на Олимписките игри беше брилијантен сам по себе. Но тој добива на уште поголема тежина ако се знае (и ако со свои очи се види) како изгледала предиграта на овој голем настан, со оглед на нејзината борба со реткиот невролошки синдром, кој погодува 1 на милион луѓе. Овој документарец го овозможува тоа, со надеж дека ќе ја зголеми свеста за ваквите нарушувања и кај оние што не можат да си ја дозволат најдобрата нега на светот. 

„Каде ви е храброста?“ - малку познатата борба на Џони Кеш

Во 1964, Џони Кеш издал теаматски албум под наслов „Горчливи солзи: балади на американскиот Индијанец“. Веднаш се соочил со цензура поради залагањето за домородците. Ама па и не останал должен.

Кој е Томас Жоли, режисерот на отворањето на париската Олимпијада?

Реакциите по завчерашната свечена церемонија на отворањето на летните Олимписки игри во Париз не стивнуваат. Провокативна, за некои дури и контроверзна, логистички прекомплицирана (плус дождот), таа со сигурност долго ќе се памети. Но кој е човекот зад целиот проект?

Букбокс друштвени игри: „Кутна Хора“ или како да развиваш ментални мускули копајќи сребро (и пиејќи пиво)

Локацијата е Чешка, времето среден век, а некако логично на ова, помеѓу шесте ресурси кои можат да се собираат и да носат поени има и месо (веројатно колбаси) и пиво. Ова е истовремено прва игра која за некои од елементите користи рециклирано дрво. Прочитајте повеќе во освртот на Стефан.

И спортистите се луѓе: стимулативна историја на користењето бесплатни кондоми на Олимпијадите

Покрај сите организациски, безбедносни и логистички предизвици, секоја Олимпијада се соочува и со фактот дека многу луѓе на едно место можат, меѓу другото, да имаат секс. Организаторите на најновата во Париз објавија дека обезбедиле дури 300.000 од нив. Голем чекор од Токио и Пекинг во време на пандемијата и поинакви брисеви, но не изненадувачки во однос на историјата на користењето кондоми низ историјата на Олимписките игри. 

Џејмс Бонд не бил таен агент туку - птичар!

Бил најзначајниот орнитолог - експерт за Карибите во 20-тиот век. Неговиот прирачник за птиците од овој дел од светот бил исто толку неопходен за птичарите колку и двогледот и кремата за сонце. Она што е помалку познато е дека Јан Флеминг го нарекол својот таен агент токму по овој лик, крадејќи го неговото име. Како извинување му дозволил да го користи неговото, за именување на некој „ужасен“ вид птица. 

Џонатан Свифт не бил само автор на „Гуливеровите патувања“ туку и основач на систем на микро-кредити за сиромашните

Tри години откако го напишал своето капитално дело - сатира на патеписната литература од почетокот на 18 век - Свифт напишал критички есеј под наслов „Скромен предлог“ во кој предложил сиромашните од Ирска да си ги продаваат децата како храна на Британците за да преживеаат. Но наместо да остане на „хехенца“, славниот автор презел и некои поконкретни чекори за да ги извлече своите сограѓани од мизеријата. 

Мравја хирургија: прв регистриран случај на ампутација што не е изведена од човек

Изминатата недела не беше богата само со вести од политиката, воените жаришта и спортот. Имаше нешто и од науката, и тоа поврзана со суштества на кои вообичаено не им се придава големо значење. На пример тоа дека мравки знаат да дијагностицираат проблем помеѓу своите и да го решат со животоспасувачка ампутација, за да не се инфицира целото тело. 

Човекот што го спаси облакодерот

Во 1965 во Чикаго започнала градбата на нешто што требало да биде највисоката зграда во САД и втора по висина во светот. Тоа е време кога облакодерите веќе не биле толку модерни, туку биле сметани за непотребно скапи и ризични. 100-катницата сепак не била ризична само поради висината, туку и поради ветровитоста и мочуришниот терен на овој град. Една позната „пророчка“ предвидела дека објектот ќе се сруши. Главниот инженер и дизајнер кога го слушнал ова се насмеал. Но набргу насмевката му се замрзнала, кога добил вест дека објектот тоне. Тоа можело да значи не само крај на неговата кариера, туку и крај на облакодерите како такви. 

Како серијата „Вип“ ја предвиде рокадата Бајден-Харис

Политичката сатира закитена со неколку Еми награди, со Џулија Луис-Драјфус во главната улога, иако смешна, на моменти знае да биде исто толку напорна исто колку и следењето на политичките игри на американската реална политичка сцена - цинизам, тотално отсуство на емпатија, „византиски“ игри. Последната епизода е емитувана пред пет години, a сега доживува обновен интерес, поради чудни совпаѓања на нарацијата од третата сезона натаму.

Кијану Ривс: „Цело време мислам на смрт“

Насловот може да звучи морничаво, но не и за славниот актер. Тој во ваквата мисла наоѓа основа за благодарност, дека се уште дишеме и имаме можност нешто да направиме. На пример, како и тој, да објавиме прв роман. 

Актерите што им читаат на пациенти со мозочен удар

Во болници низ Британија, актерската група ИнтерАкт им овозможува дружење и читање од омилените книги на пациентите. Дали е утописки да се замисли нешто вакво кај нас?

Генерал Патон, Тарзан и Фелипе Шести: познати личности кои биле и Олимпијци

Списокот вклучува членови на европски кралски семејства, двојникот на Дарт Вејдер и американски генерал од Втората светска војна.

Букбокс гледаше: „Вон бесконечно долгите две минути“ (2020)

Снимен е во текот на пандемијата во тек на само една недела, а премиерата се одржала пред 12 луѓе. Но микро-буџетскиот јапонски филм и денес масовно се споделува и поради начинот на кој е снимен (во еден кадар) и поради темите кои ги начнува, за судбината наспроти слободната волја. 

Зошто велиме „штурци“ кога е тивко?

Звукот на штурците може да достигне и до 100 децибели (еквивалент на звук што го испушта мотор на далечина од 1 метар). Тогаш зошто го користиме како асоцијација на тишина или отсутво на реакција?

19 јули 2024 - денот кога пингвинчето на Линукс има причина да се смешка

Денот кога половина свет е во дефект поради технички пропусти во надградувањето на Виндоус, и кој веројатно ќе биде прогласен за најголем компјутерски испад во историјата, се доживува како победа на оние кои цело време заговараат отворени и бесплатни oперативни системи. Мемињата што го преплавија интернет го содржат препознатливото знакче на Линукс наспроти синиот „екран на смртта“ на Мајкрософт. 

Гозе ута - јапонската традиција на слепи пејачки која се одржува во живот

Традицијата потекнува од почетокот на 17-тиот век, а нејзиното одржување, меѓу другото, им помагало на слепите жените да заработуваат. Додуша, нивниот живот не бил лесен и подразбирал и одредени правила, меѓу кои и она за целибат.

Зошто е тешко да послушаш совет?

Во древниот индиски еп Махабхарата се опишува конфликт помеѓу две групи кралски наследници. Богот Кришна ги предупредува дека планираната војна ќе води до целосно уништување на обете страни и се обидува да воспостави мир. Лидерот на едната фракција не го послушува, војната започнува со 4 милиони војници. По 18 денови само 11-мина од нив преживуваат. 

Дали би живееле во куќа направена од буковки?

Прво што визуелизираме кога помислуваме на куќа од печурки е онаква од огромни бело-црвени габи со точкички, како во приказните. „Циглите“ добиени од фунги во Намибија не изгледаат така, но можат, како во приказна, да ја решат градежната криза не само во оваа земја, туку и пошироко. 

Јапонскиот Рудолф Валентино - еден од првите секс-симболи на филмската индустрија

Сесуе Хајакава бил номиниран за Оскар за својата улога на лошиот поручник Саито во „Мостот на реката Квај“ од 1957. Ова било кулминација на повеќедецениска холивудска (и европска) кариера во кој човекот кој е сметан за еден од првите филмски секс симболи, но сакал да биде и нешто повеќе отколку егзотичен „зликовец“.

„Хилбили елегија“ или филмот направен по книга на кандидатот за републикански потпретседател на САД

За тазе најавениот „ранинг мејт“ на Трамп во претседателската трка, Џејмс Дејвид Венс, биографските податоци велат дека е политичар, прв маринец-ветеран кој би се нашол на ваква висока позиција и сенатор од Охајо. Но неговата номинација имаше уште една логична последица - актуелизирањето на неговиот мемоар-бестселер од 2016, по кој е направен и филм.