Bookbox

Фестивалот на креативен документарен филм Македокс оваа година ќе се одржи од 21-28 август на неколку локации. Меѓу 75-те филмови има еден кој навидум многу пати сте го гледале. Но и покрај препознатливиот формат, тој сепак успева да трогне и да допре, низ приказните на децата од едно училиште во Виена. 

Нова книга под наслов „Книжевниот клуб на ЦИА“ од долгогодишниот новинар на Гардијан, Чарли Инглиш, е возбудлива историја на тоа како агенцијата пренесувала забранети книги преку Железната завеса.

Кратка историја на маиците со слогани

Имаме фиоки полни маици – удобни, евтини и лесни за комбинирање. Но маицата одамна не е само „основно“ парче облека. Последните 70 години таа е средство за самоизразување, а денес, во 2025, маицата со натпис е како подвижен билборд за протестни и ангажирани пораки, макар биле напишани и со коректорски грешки.

Џабе совети, пак носиме одлуки сами

Меѓународно истражување спроведено во дванаесет земји покажало дека, при донесување сложени одлуки, луѓето насекаде во светот најчесто се потпираат на сопственото размислување, наместо да бараат совет од други. Ова важи и за поиндивидуалистичките, и за поколективистичките општества. 

Апокалипса: нова книга за прастара тема

Колку повеќе учиме за апокалипсите од минатото, толку повеќе надеж имаме дека ќе ја надминеме и нашата, онаа реалната или замислената. Тоа нема да биде пријатно, ниту праведно, но светот и нашите култури, заедници – па дури и нашиот вид – од неа ќе излезат променети. Ова го тврди авторка на нова книга на тема апокалипса.

Џевата околу вистинскиот Ласло Тот

Ако сте го гледале „Бруталистот“, името на главниот лик во него ви звучи толку познато што целата приказна делува како биографска и за архитект кој навистина постоел. Вистинското изненадување следува кога ќе го изгуглате името, очекувајќи да ви излезе некој што многу личи на Едријен Броди и плус е уметник.

Во Скопје доаѓа музичарот што соработувал со Кокто Твинс и чија музика ја користат Ралф Лорен и Баленсијага

Музичар со 14 албуми зад себе, со глас на Чет Бејкер кој својата љубов кон џезот ја комбинира со раната фасцинација со панкот, трип хопот и нешто што звучи како филмски саундтрак. 

Книгата стара 131 година која го предвиде Трамп

Моравме повеќе пати да ја провериме оваа информација која делува како теорија на заговор. Но таква книга навистина постои, напишана од американски правник. 

Како се претставени архитекти на големото платно?

„Бруталистот “ е прекрасен филм кој во себе спојува приказна за имигрантското искуство, архитектурата и моќта. Самите објекти кои ги гради фиктивниот архитект Ласло Тот (улога за којашто Ендријен Броди го доби Оскарот за главна улога) се подеднакво протагонисти во филмот колку и самите луѓе. Токму поради оваа своја карактеристика, тој се вбројува во релативно малиот број филмови во историјата што го постигнале истото. Но такви сепак има.

Лего со големина на бело крвно зрнце стана најмалата скулптура на планетата

Создадена од микроскопскиот уметник Дејвид А. Линдон, скулптурата има димензии од само  0.0025 cm X 0.0022 cm. Тој е микроскопски уметник, кој работи само ноќе за да одбегне вибрации од автомобили и научил како да дише за да успее да ги намести микроскопските делови и пигменти без да си ги уништи делата. 

Букбокс читанка: „Аларм“ од White Beliot (а.k.a. отец Пимен)

Мала по обем и по формат книга која комбинира два жанра - новела и монодрама - но прави и уште најмалку две работи. Алармира за тоа колку различните титкања и м'мкања на телефонот ни го одземаат вниманието, за повеќе да зборуваме со него и за него отколку со себеси. И изведува интересен експеримент со две верзии на истиот текст. 

Како да одржиш политички говор на Оскарите без да го зафркнеш

Ете, и тоа се случи. Стоиш на сцената, со Оскарот в рака, пред кремот на Холивуд и пред милиони гледачи. Може да кажеш нешто едноставно, како „фала мамо“. Или да кажеш нешто ангажирано и актуелно. Второто е многу поризично, ама ако знаеш како, може и да го трефнеш моментот.

Парадоксот на осаменоста: како медиумите ја моделираат нашата самотија

Во ерата на хиперповрзаност, осаменоста е прогласена за глобална епидемија со значајни последици за менталното и физичкото здравје. Јавните кампањи и медиумите долго време се обидуваат да се изборат со оваа криза - но дали можеби ја прават уште полоша?

Кога Фокнер го поставил рекордот за најдолга реченица во американската книжевност

Реченицата има 1288 зборови и е од романот „Авесалом! Авесалом“ од 1936-та. Таа е „тек на свеста“ на главниот лик, кој размислува за наследството на американскиот Југ, историјата и судбината, a е многу карактеристична за стилот на Фокнер.

Поделба на улоги од соништата во нова изведба на „Гленгери Глен Рос“

Да се надеваме дека кога веќе не можеме да бидеме таму, некој ќе ни овозможи стриминг или барем снимка. Во тек на само 12 недели на Бродвеј ќе се прикажува нова верзија на легендарниот текст на Дејвид Мемет. Овој пат место Џек Лемон, Алек Болдвин и Ал Пачино во познатата филмска верзија, едни други многу јаки дечки.

Професија: хранител на мачки

Во викторијанска Англија мачките станале сакани љубимци, до тој степен што се развила економија на продавачи со колички наречени „мачко-месари“. Мачките по улиците им се умилкувале, кралското семејство ја поддржувала нивната „хумана“ мисија, но повремено се појавувале урбани легенди што фрлале сенка врз нивниот лик и дело.

Дали на растенијата им „фаќа црпката“?

Сите дискусии за вештачката интелигенција не само што ги поттикнуваат прашањата за јазот помеѓу природната и вештачката, туку и прават да преиспитаме што е всушност првата и кој во животинското царство е заслужен да биде наречен интелигентен?

Илјадници уметници објавуваат „тивок албум“ во знак на протест кон ВИ што ги користи нивните дела

Повеќе од 1000 музичари, вклучително Ени Ленокс и Кејт Буш, ќе издадат албум со звуци од празни студија во знак на протест против планираните промени на законот за авторски права во Британија. 

Трагичното пријателство на еден француски и еден југословенски поет

Ален Боске (1919-1998), француски книжевник со белгиско-руско-еврејско потекло. Бранко Миљковиќ (1934-1961), еден од најпознатите југословенски и српски поети и преведувачи. Двајцата напишале дела посветени на другиот. Во романот на Боске се открива и можната причина за нерасветлената смрт на Миљковиќ.

„Килинг ми софтли“ - почина соул дивата Роберта Флек

На 88-годишна возраст почина легендарната пејачка, која беше дијагностицирана со амиотрофична латерална склероза (АЛС) во 2022, кога целосно го загуби гласот.

Звукот на сингериците: првиот оркестар со машини за шиење на светот

Изминатиов викенд еден необичен оркестар изведе експериментален концерт кој ги штепува во едно феминизмот и модата, а на публиката ѝ нуди бесплатни поправки на облеката. 

Една поинаква пандемија: колку минути можете да се концентрирате на едно нешто?

Тиранијата на социјалните медиуми од сите нас има направено мини-селебрити: уморни и нарцистични. Но не се само тие за кудење. Со малку работа на себе, фокусот може да се врати или барем да се тренира, да не бега лево-десно. На пример со ставање метафоричен восок во уши.

На денот на мајчиниот јазик: луѓето се виновни за губењето дијалекти кај шимпанзите 

21 февруари е прогласен од страна на УНЕСКО за Меѓународен ден на мајчиниот јазик во 1999. Секако, се однесува на јазикот кој го зборуваат луѓе. Но зошто би биле помалку вредни и јазиците (со или без наводници) на кои комуницираат други живи суштества, а притоа човекот им се меша и им ги загрозува дијалектите?

Германски суд: Биркенсток сандалите не се уметност

Обид компанијата за производство на удобните, но според многумина грди сандали, да ги заштити согласно закон за авторско право на уметнички дела (не само на дизајн) и оттаму да го спречи нивното компирање. Ама...

Трамп „Раценожички“ ги скрати и парите за научни истражувања

Може слободно да почнат да го викаат Доналд Сизорхендс, бидејќи како почнал да крати од ова или од она, кој знае на крај што ќе остане. Меѓу поновите потези е и значајното намалување на финансии за наука.

На Меѓународниот ден на антропологијата - како културата го моделира значењето на зборовите

На прв поглед делува дека кога ќе кажеме „убаво“, без оглед на која култура припаѓаме, мислиме на едно те исто. Имено, на нешто убаво. Но според најнова анализа на десетици јазици со помош на машинско учење на Универзитетот Принстон, значењето на зборовите не секогаш се однесува на некаква суштинска константа. Поинаку кажано, културата го моделира значењето, особено на поапстрактните именки.

Голтнал игла, го удрила цигла, паѓал по скали - Адолф Сакс сепак оставил инструмент наречен по него

Саксофонот е патентиран во 1840-тите. Новиот инструмент бил одличен за воените бендови, но не ја добил потребната поддршка од музичкиот естаблишмент на тоа време. Зошто?

Греби и (не) добивај: интересната историја на грепките

Делуваат како наивна забава, но инстант лозовите со скриени „кодови“ кои означуваат дали тие се добитни или не се всушност исто како и слот машините, ама со гребење на фино дизајнирани ливчиња. Нивната историја е долга половина век.

дали и вие пишувате само со мали букви?

воведот на текстот на којшто налетавме денес вели: „младите ја имаат забаталено капитализацијата (пишувањето со големи први букви) во корист на стил на пишување што ги рефлектира нивните вредности и ставови кон традицијата“. ние па мислевме дека пишувајќи пораки на овој начин сме само мрзливи. а млади секако сме.