Bookbox

Среден век е среден век, ама па и луѓе си се луѓе, и тие си имаат некои дневни рутини без оглед дали се кралеви или просјаци. Во случајов станува збор за првите, но нема ништо од пиење и оргии каков што би бил денешниот стереотип за богат и моќен човек.

Погледнете си ги рацете. Левата и десната изгледаат исто, но ако се обидете да ги ставите една врз друга, тие не можат совршено да се поклопат. Тоа е затоа што тие се огледални слики, но не се идентични. Во хемијата, оваа појава се нарекува хиралност, и се јавува кога молекулата има таква структура што не може да се совпаѓа со својата огледална слика. Ако ова не се земе предвид, на пример во фармацијата, можни се фатални последици кои се случиле во 1960-тите во 46 земји во светот.

Мозокот бира безбедност пред други нагони и потреби?

Звучи малку чудно, бидејќи се сеќаваме од ситуации од младоста кадешто многу нешта биле поважни од тоа какви се ризиците од одредено однесување. Па сепак, за генерална популација изгледа е поинаку. Генерална популација глувци.

Стигмергија - ако секој си ја гледа својата работа и ги инспирира останатите да го прават истото

Термитите и мравките немаат некаков Це-ка кој донесува петгодишни планови, издава наредби и координира. Секој работник е комплетно незаинтересиран каква форма ќе има финалната мега-структура. Па сепак работат цело време, и работат добро. Можно ли е да научиме нешто од нив?

Наскоро серија со Стујарт од „Биг бенг тиори“

„Стујарт не успева да ја спаси вселената“ официјално доби зелено светло од ХБО. Едвај чекаме да ја видиме серијата посветена на овој шармантен продавач на стрипови кој никако не успева да продаде доволно за да не спие во сопствената продавница.

Борис Дежуловиќ: Ода на тагата и минута на радоста

Неодамна известивме за, во најмала рака, необичната одлука на Загрепската филхармонија да ги извади „веселите“ дела на Чајковски од концертната програма и нив да ги замени со „посоодветни“ на Бетовен и Барбер. Во брилијантен текст на оваа тема, Дежуловиќ во ритам на кисело алегро вивачисимо, ја прави парам-парче, и оваа неинформирана (или лицемерна) одлука, и целиот концепт на „тажна“ и „весела“ музика. 

Медиумско навраќање на 1938

Ако некоја идна (блиска или далечна) апокалипса не ги збрише сите сервери од лицето на земјата, примарен извор на идните историчари ќе бидат актуелните фејсбук постови и твитови. За минатото исто толку гласно зборуваат сочуваните весници, кои на хартија изгледа ќе потрајат подолго отколку дигиталните пиксели. Накратко: 1938, Кралство Југославија.

Од голи протести до блокчејн: како уметниците протестираат против руската инвазија на Украина

И до сега беше тешко да се искажат критички ставови низ уметнички перформанси во Русија. Но актуелната ситуација го зголеми нивото на нивна ангажираност, особено во контекст на можностите кои ги нуди блокчејн технологијата. Додуша, некои и понатаму повеќе сакаат да искажат став физички, со сета душа и тело. 

„Долината на нелагодноста“: нова монодрама во која единствената улога ја игра робот

Фигура седи сама на сцена, облечена во развлечен џемпер и пантолони, со прекрстени нозе. Бавно ги движи своите раце и исто толку бавно ја врти главата. Овој единствен изведувач не е човек. Тој, или тоа, е аниматроник, подвижен андроид или со други зборови, робот.

Претходно необјавен роман на Леонард Коен ќе се појави на есен

Напишан во 1956, „Балет на лепрозните“ ќе биде издадена заедно со други кратки раскази и радио драма од почетокот на кариерата на Коен.

Приказната за првата поп ѕвезда на светот

Кога ќе се каже „поп ѕвезда“ обично пред очи доаѓаат Боуви, Принс, Адел. Соло изведувачот и композитор, познат по своите мелодии и стихови, е столбот на популарната музика. Прв, или меѓу првите такви во светот бил човек чие име денес е подзаборавено.

Како изгледа да си бебе-актер?

Учествуваат на аудиции. Плаќаат даноци уште од првата година. Добиваат критики за своите улоги. И не ги бркаат од сет кога ќе ги наполнат пелените. Штета што најверојатно нема ни да се сеќаваат на овие искуства. 

Може еден Ван Гог?: селото во Кина во кое се произведуваат 60% од репродукциите на уметнички дела во светот

Селото се вика Дафен, се наоѓа во јужна Кина, и повеќе од 20 години е во центарот на глобалната трговија со уметнички репродукции. Според уметниците, најевтини, затоа што се наводно најлесни за правење, се делата на Ван Гог, а најскапи се нео-класицистите.

Приказната за Карла Валенда - една од ретките кои починале од природна смрт во семејството на акробати

Kога пред неколку години една 81-годишна госпоѓа успеа да се искачи на 26-метарски столб и да изведе акробатска точка, сето тоа без сигурносна мрежа, многумина се прашаа - од каде искрсна оваа жена? Она што тие не го знаеа е дека нејзината дотогашна кариера траела цели седум децении, и дека таа е меѓу ретките преживеани од нејзиното семејство, чии членови често страдале од падови при изведба на слични точки. Преживеале, и старост дочекале само оние кои по пат се откажале. Освен Карла. 

Mатеј Џајковски: „Би сакал да правам музика за Тарантино или Спајк Ли“

Матеј е „наше дете“, растен во Скопје, образуван во САД, денес со своја продуцентска куќа во Лос Анѓелес. Најнова вест поврзана со неговата работа е вклучување на песната Аbout That Time во изведба на THEY., продуцирана од негова страна, во саундтракот на најпопуларната Нетфликс серија во моментов, Inventing Anna. Повод да му поставиме неколку прашања, за неговите музички вкусови, разликата помеѓу сцените на Балканот и во Америка, и што е она што му недостасува од татковината.

22.2.2022 - палиндром и амбиграм во едно

Денешниот датум е двојно редок, не само затоа што може да се чита исто нанапред како и наназад, туку и нагоре и надолу. Во 21 век има 29 палиндромски денови во европскиот формат на ден-месец-година. Првиот беше на 10 февруари 2001, а последниот ден ќе падне (да сме здрави-живи) на 29 февруари 2092. 

Што е тоа „ефект на Зајгарник“?

Најчесто се спомнува во контекст на ментално здравје и обидите да не се одложуваат обврските. Иако звучи неповрзано, овој ефект се користи и во телевизискиот бизнис, создавајќи ни чувство на „недовршеност“ ако не ја изгледаме серијата или програмата до крај, прекинувајќи ја со доволно возбудливи „клифхенгери“.

Опасна медицина: приказната зад експерименти врз луѓе со жолтица

Нова студија на поствоено истражување во САД, кога стотици луѓе намерно биле заразувани со жолтица, е шокантно но и значајно за ерата на ковид. Траело цели триесет години, а вклучувало припадници на стигматизирани групи - затвореници, ментално болни и оние кои не сакале да одат во војска. 

Бавен секс, долг живот

Царските архиви во Токио содржат различни медицински совети за долговечност. Меѓу нив и такви кои имаат врска со суптилната уметност на спалната соба. Запомнете го бројот десет.

„Лик“ или најпознатото џез клише на сите времиња

Фразата која се состои од седум ноти е користена во бројни поп и џез мелодии. Но може да се најде и на почудни места, како во класични дела, поп и рап хитови. Како кога некоја говорна фраза ќе фати корен и луѓето ја употребуваат дури и несвесно, така и „лик“-от изгледа дека е насекаде.

„Ме гризна шкорпија“ - 3200 години стари изговори за неодење на работа

На египетската и другите древни цивилизации гледаме како на култури на надлуѓе, кои немаат голема врска со нашите актуелни и секојдневни предизвици. Освен ако не сте од оние кои сметаат дека станувало збор за вонземјани, Еѓипјаните биле во голема мерка како нас. Требало да работат, а понекогаш едноставно не им бил денот.

Славе ноу мор: Вордле избриша зборови од својот список

Откако беше купена од Њујорк Тајмс за дебела сума, мега-популарната зборовна сложувалка ги исфрли „неподобните“ од своите редови. Со ова само се потврди дека промени во слободниот концепт по продажбата сепак ќе има, иако оние кои го критикуваа потегот тогаш повеќе мислеа на реклами и спонзорства.

Домаќинот на легендарното бифе на Атеље 212: „Помина времето на вињакот, дојде време на смудито“

Новица Никиќ за вработените и за посетителите на белградскиот театар Атеље 212 е легендарен лик. Во бифето поминал цели 45 години, и не се сеќава на полошо време од ова со коронава. Плус, кај се видело актери да пијат цедени сокови. 

Кокаинот на Шерлок Холмс: магичниот раствор од 7%

Вториот роман од серијата за Шерлок Холмс, „Знакот на четворката“, објавен во 1890, почнува со тоа како големиот детектив отпакува поткожна игла од својот несесер, си го поткрева ракавот и се подготвува да си стави инекција. „Кокаин“, му вели тој на љубопитниот доктор Вотсон, „седумпроцентен раствор. Сакаш?“. Така станува најпознатиот фиктивен лик - корисник на оваа дрога.

„Шејкерси“: сектата која промовирала отфрлање на сексот

Христијанска религиска заедница со потекло од Велика Британија, била позната по тоа што доживувала епизоди на „тресење“ по целото тело од верски занес во текот на проповедите. Пристигнале во САД во 1774, и не биле пречекани со ентузијазам. Една од причините било нивното отфрлање на бракот и телесните задоволства воопшто.

Кажи ми што слушаш, ќе знам кој си? Не баш.

Доколку користите каква и да е апликација за слушање музика, алгоритамот за кратко време почнува да ви го учи вкусот, па во еден момент изгледа како тој/таа/тоа да ве познава повеќе од некои реални луѓе. Но дали групирањето на одредени бендови и жанрови навистина го отсликува нашиот карактер? Дали психолог би можел да направи проценка на типот на личноста само врз основа на плеј-листа?

Како за Валентајн: рачно направена „порнографија“ (во светот и кај нас)

„Рачно правена“ е веројатно намерна игра на зборови во наслов на книга на Лиза З. Сигел од 2020, која се рекламира како „прва историја на американската ракотворена и домашно изработена порнографија“. А не дека нема таква и кај нас. 

Интернет како машина за мрчење

Истото она што ги тера луѓето да се јавуваат на отворените телефонски линии во телевизиските програми каде дури и водителот ги слуша со половина уво, ги тера и постојано да коментираат под туѓи постови, без оглед на темата. Некои луѓе едноставно се чувствуваат обврзани да имаат став и мислења за сите горливи прашања, и нив да ги искажат во форма на неконструктивно мрчење.

Професорот кој го собира и чита севернокорејското ѓубре

Од амбалажа за благца до пакетчиња нудли, професор Канг Донг-ван собира отпад кој се трупа на брегот на Јужна Кореја, а морето го носи од онаа Северната. Притоа, она што го наоѓа разбива стереотипи, но и укажува на еколошки и други проблеми за кои малку се зборува кога се во прашање овие две земји.