Bookbox

Авторката Бони Цуи комбинира наука, култура, новинарство и лични стории за да истражи не само што се мускулите, туку и каква улога играат во нашите животи и во човечката култура воопшто.

Научниците одамна се фасцинирани од фактот дека слоновите ретко заболуваат од рак, иако според нивната физичка големина и долгото траење на животот би требало да се подложни на поголем ризик за ова заболување. За ваквиот парадокс има и посебен термин. 

Букбокс гледанка: „Довлатов“ (2018)

Ова е филм којшто веројатно ќе ги интересира единствено оние кои се запознаени со ликот и делото на Сергеј Донатович Довлатов, талентираниот писател кој поради несовмесност со советскиот режим ќе чека 20 години да биде објавен, дури откако веќе нема да биде во татковината. Куриозитет е што него го игра српскиот актер Милан Мариќ. 

Запознајте го Лери, најцитираниот мачор во светската наука

За да покажат како може да се манипулира системот на цитираност на научни статии (од којшто произлегува и кај нас славниот „импакт фактор“), двајца млади научници решаваат од еден симпатичен мачор да направат нобеловец. Не им требало многу. 

Како СССР ги убедувал селаните да летаат 

Кога се појавиле, „летачките птици“ од железо предизвикувале восхит но и страв. Селанството ниту имало потреба, ниту горело од желба да ги користи. Но самото убедување дека овие модерни средства се во ред, значело победа за системот, кој на овој начин сметал дека ќе ги искорени примитивните ставови на селанството и ќе го поврзе со градските работници. 

Ограбен музеј на нинџи во Токио

Полицијата била повикана откако крадците си заминале - целата акција им траела три минути, брзина на која и нинџа може да позавиди.

Човекот кој прв визуелизирал податоци поврзани со епидемии

„Нужноста е мајка на креативноста“, вели старата мудра изрека. Во раните 1830-ти колерата си го нашла патот до Лондон. А таму еден човек решил да стори нешто во врска со ширењето на епидемијата. Визуелизирајќи податоци.

Ликовните критичари до Рони Вуд: „Ај глеј си музиката“

Човекот си е рокенрол аристократија, и му се може. На пример да си го вгради ликот во Пикасовата „Герника“. Критичарите ич не се воодушевени, ама тој оваа недела отвара изложба со над 100 сликарски дела.

Проѕирните јавни тоалети во Јапонија

Во една од најпопуларните населби во Токио се појави нова атракција: тоалети кои додека влезете во нив се транспарентни. Кога има човек внатре стаклото се затемнува.

Рибата која кога се пари буквално се сплотува со својот партнер

Статијата е за риби. Ама па вие може да ја читате и поинаку.

Омилениот астролог на Хитлер

Се викал Карл Ернст Крафт, бил образован како за научник, но се занимавал со нешта кои денес ги сметаме за псевдо-наука. Во времето на подемот на национал-социјализмот тој имал специјален статус помеѓу бројните окултисти и „пророци“ кои работеле за режимот.

Како се викаат луѓето што одбиваат да носат маски?

„Антимаскери“, „одбиватели“, „маскомразители“? Еден подзаборавен збор во англискиот почнува да се појавува во новински статии за луѓето кои сметаат дека носењето заштита им ги загрозува човековите права.

И композиција од македонски автор ја крие низата на Фибоначи

Пред некое време пишувавме за тоа дека песната „Латералус“ на американскиот метал бенд Тул и во музичка и во јазична смисла ја следи логиката на броевите на Фибоначи. Но не знаевме дека има и македонски композитор кој бил инспириран од истото.

„Испеј ми песна“ (документарен, 2019)

Овогодинешното издание на Фестивалот на креативен документарен филм ќе се одржи од 19-26 август, со проекции во живо но и онлајн. Иако во овој контекст технологијата е позитивна придобивка, еден од филмовите на програмата укажува на страшните последици кои таа ги има по начинот на живот на културите за кои е (можеби) подобро да останат изолирани.

„Етнологот како писател:писателот како етнолог“ - зборник студентски дела

Сантјаго во „Старецот и морето“ на Хемингвеј е кубански рибар, кој цели три дена се бори со голема риба на отворено море. Нивниот дуел стана антологиски книжевен симбол на човечкиот нагон за преживување и соочување со животните премрежја.

***
Баба Нада е првата рибарка од Охрид. Цел живот влечела мрежи низ езерото, ловејќи белвици, пастрмки, крапови. Изгледала три деца, рано останувајќи вдовица. Никогаш не научила да плива, оти ѝ било срам да се слече по кошула.

Ник Кејв: „Културата на бојкот е погубна“

Кога некој бојкотира идеја, човек, производ, ама со пренемагање, тогаш подобриот термин би бил „бојкоташење“. Е за тоа Кејв вели дека всушност претставува бегање од соочување со комплицирани идеи. А реалноста има една незгодна особина - колку повеќе ја бојкотираш, толку повеќе ти укажува на своето постоење.

Запознајте го библиотекарот Лери

Никому нема да му се срони бисерот ако со малку хумор и младешки ентузијазам се промовира читањето и библиотеките. Како што тоа го прави овој лик од Тексас.

Колосални објекти кои никогаш не биле изградени

Биле замислени во време на верба во технологијата како средство за подобрување на животот и културен натпревар меѓу народите. Откачени, храбри, скапи, тие останале на хартија, да сведочат за човечкиот полет и амбиција. 

Што е тоа „психоакустика“ (и каква врска има со автомобилски врати)?

Се занимава со научно проучување на перцепцијата на звукот - како луѓето реагираат на врева, говор, музика. Но и на поспецифични аудио дразби, како на пример начинот на кој звучи одреден производ. Психоакустиката притоа продава и - коли.

Заедничкото пиење е лукав тест на доверба?

На кафе можеш да седнеш со кого и да е. Но не е сеедно со кого си на софра на жестока пијанка. Второто може да биде и некој вид тест - во кој правец ќе тргне работата ако сите го спуштиме оружјето на когнитивната контрола?

Мистериозните скулптури чиј можен автор е поранешната кралица на Холандија

Од 1989 најмалку осум улични скулптури изникнале на улиците на холандскиот главен град. Наводно никој не знае кој е авторот, а некои од теориите за неговиот, во случајов нејзиниот идентитет, ја вклучуваат дури и некогашната холандска кралица Беатрикс.

Научна студија за тоа какви се возрасните направена од деца

Ви се случило детето да ви каже нешто што ќе ве остави без зборови? Често ги потценуваме нивните способности на забележување и носење заклучоци. Ама од нивното будно следење на нашите реакции можеме многу да научиме.

Пуштете ја поп-културата во училиштата!

Помеѓу сите нешта кои пандемијата ги доведува во прашање се и наставните програми, во случајов по јазик и литература. Дали обврзните книги и содржини треба да бидат огледало на животот на младите, или параван кој го крие она што навистина им се случува? 

Скриената низа на Фибоначи во метал песна

Спиралата е омилен симбол на Букбокс - го има и на Фејсбук профилот и на Твитер акаунтот. Знаевме дека го има на неолитски наоди, на сликите на Климт, во шифрата на сефот во „Кодот на да Винчи“, во „Одблесоци во вода“ на Дебиси. Но сега дознавме дека ја има и во песна на прогресивен метал бенд.

Што е тоа „имунопривилегија“ (и зошто е исто толку опасна колку и болеста)?

Винсент Нолте, германски имигрант во САД и трговец со памук од 19 век, станал милионер откако ја преживеал епидемијата на жолта треска во Њу Орлеанс. Самото тоа што преживеал а други во неговата бранша не, му овозможило економска и општествена предност. Дали стекнувањето антитела на Ковид-19 може да ги има истите последици?

„Дванаесетте“ (мини-серија, 2020)

Нетфликс серија за едно судење кое се фокусира на поротата - на тие обични и често ранливи луѓе со свои проблеми и предрасуди кои треба да одлучат за нечија судбина. Тоа што е на фламански е уште еден многу интересен елемент.

Вакаресасеја: јапонски професионалци за раскинување врски

Во 2010, Такеши Кувабара бил осуден за убиство на својата љубовница. Но она што овој случај го откри не е само уште едно убиство од страст, туку еден необичен факт - дека Кувабара по професија бил „вакаресасеја“ - човек кој бил најмен од мажот на љубовницата за да го прекине нивниот брак.