Bookbox

Среден век е среден век, ама па и луѓе си се луѓе, и тие си имаат некои дневни рутини без оглед дали се кралеви или просјаци. Во случајов станува збор за првите, но нема ништо од пиење и оргии каков што би бил денешниот стереотип за богат и моќен човек.

Погледнете си ги рацете. Левата и десната изгледаат исто, но ако се обидете да ги ставите една врз друга, тие не можат совршено да се поклопат. Тоа е затоа што тие се огледални слики, но не се идентични. Во хемијата, оваа појава се нарекува хиралност, и се јавува кога молекулата има таква структура што не може да се совпаѓа со својата огледална слика. Ако ова не се земе предвид, на пример во фармацијата, можни се фатални последици кои се случиле во 1960-тите во 46 земји во светот.

Мозокот бира безбедност пред други нагони и потреби?

Звучи малку чудно, бидејќи се сеќаваме од ситуации од младоста кадешто многу нешта биле поважни од тоа какви се ризиците од одредено однесување. Па сепак, за генерална популација изгледа е поинаку. Генерална популација глувци.

Стигмергија - ако секој си ја гледа својата работа и ги инспирира останатите да го прават истото

Термитите и мравките немаат некаков Це-ка кој донесува петгодишни планови, издава наредби и координира. Секој работник е комплетно незаинтересиран каква форма ќе има финалната мега-структура. Па сепак работат цело време, и работат добро. Можно ли е да научиме нешто од нив?

Наскоро серија со Стујарт од „Биг бенг тиори“

„Стујарт не успева да ја спаси вселената“ официјално доби зелено светло од ХБО. Едвај чекаме да ја видиме серијата посветена на овој шармантен продавач на стрипови кој никако не успева да продаде доволно за да не спие во сопствената продавница.

До 2040 на Земјата ќе има повеќе бетон отколку жив свет

Во светот има толку многу бетон што наскоро тој ќе ги надмине сите живи материјали, вклучувајќи нè и нас. И покрај својата повремена убавина, обемот на неговото глобално распространување е загрижувачки.

Како едно африканско племе ги користи погрешно свртените броеви за пријателства и бизнис

Во текстот станува збор за номадски сточари од племето Масаи во источна Африка. Од нивната приказна можеби можеме нешто да научиме - да не викаме само „грешка сте“ и напрасно да спуштаме телефон на погрешен број.

Париската куртизана што мирисала на јастог и шампањ

Во архивата на париската полиција се чува дебел том со кожен повез, кој ги содржи досиеата на група жени наречени Les Insoumis - Бунтовнички. Меѓу нив и на една нагалено наречена „Каро“.

Проектот „Касандра“: дали книжевните дела можат да предвидат војни?

Пред три години, мала група научници на германски универзитет покренале соработка со војската - користејќи книжевни дела во обид да се укаже на потенцијални идни конфликти во светот.

„Не биди осамен, не биди мрзлив“: тајните на 400 години стара книга за самопомош

Почитувана од многумина, од Џон Милтон до Ник Кејв, „Анатомија на меланхолијата“ отсекогаш била енигма за бројни читатели. Сега, 400 години по нејзиното објавување, некои нејзини пораки се разоткриваат.

„Не сум Еленор, туку Џон“ - родово шарениот среден век

Денешните истражувачи имаат проблем да го класифицираат ликот и д/телото на една средовековна машка проститутка, интерсексуалец, кросдресер и бисексуалец. А единствен документ за неговото постоење е судски записник. 

Зошто е потребно вбризгување спротивни идеи во застојаните уверувања?

Што ако Земјата не е центар на сè? Што ако предците на луѓето некогаш изгледале како мајмуни, или биле едноклеточни организми? Што ако континентите се движат? Овие прашања во минатото не биле дискутирани во добро воспитаните кругови. Но тоа не им одземало од вистинитоста или од значењето. Истото важи и за некои од идеите од денешницата. 

Човекот на кого му биле дадени две недели да напише биографија на Џегер

Во 1983 „гоустрајтерот“ Бери Колман добил неверојатна задача - итно да напише книга која негов претходник ја влечкал со месеци, а чие неизлегување би значело крах на издавачката куќа. А темата не била баш едноставна.

„Задржи ме. Јас избегав!“ - ѓерданите на робовите од древен Рим

Робовите во древен Рим околу вратот носеле алка со приврзок кој сигнализирал дека доколку слободно се шетаат наоколу најверојатно се избегани од господарот. Нивното враќање назад било наградувано. 

Советската снајперистка испратена да ги убеди Американците да учествуваат во Втората светска војна

Људмила Павличенко пристигнала во Вашингтон на крајот на 1942, а пред новинарите застанала со својот преведувач, облечена во советска воена униформа. Не зборувала англиски, но нејзината мисија била очигледна. Како високо одликуван офицер во Црвената армија, таа дошла од името на советската Висока команда за да измоли поддршка за нов фронт во Европа.

Чудниот случај на „Херлок Шолмс“

Оние кои ја гледале втората сезона на „Лупен“ сигурно забележале во кадар една книга со необичен наслов. За него има исто толку необична приказна.

Луѓето што се „сингл“ мирисаат различно?

Во мирисот на нашите тела се наталожени куп психолошки и биолошки информации. Тие можат релативно точно да го предвидат нашето однесување, особено кога станува збор за избор на партнер. Но има и „квака“ - тој партнер, одбран според најпријатниот мирис, најчесто не е истиот со кого решаваме да живееме за озбилно.

Германското „садо-мазо“ писателско талент шоу

Секоја година победникот на престижната награда Ингеборг Бахман се бира помеѓу автори кои мораат да читаат свој 25-минутен текст на телевизија. Рејтинзите на гледаност се прениски, но влијанието на оваа анахрона манифестација е сепак големо. 

Кога се пушел џоинт од сушени банани

Гласината дека корките од банана би можеле да го имаат истиот халуциноген ефект како и марихуаната почнала да се шири во американските алтернативни списанија од 1960-тите. Обидите се покажале неуспешни, но бананите едно време се трошеле ко луди.

„Новинарот и убиецот“ од Џенет Малком

Минатата недела, на 86 години, почина Џенет Малком (родено име Јана Виенерова, по потекло од Чешка), американската новинарка која критички го истражуваше односот помеѓу авторот и неговиот „субјект“ и можните злоупотреби од обете страни.

„Несонувани брегови“: жените кои ја промениле антропологијата

Преземале физички ризици и опасни патувања, но првите професионални истражувачки од областа на антропологијата дополнително наидувале на сопки од нивните машки колеги дома. Една од нив се самоубила, две завршиле во лудница.

Koja е мајката на Кузма?: деликатната улога на преведувањето

Дали Хирошима би била бомбардирана ако јапонскиот содржеше израз со значење „без коментар“? Дали е во ред мисионерите да заменуваат „бело како снег“ во Светото писмо со „бело како печурки“ на места каде што снегот никогаш не паѓа? Кој, или што е мајката на Кузма, и зошто Никита Хрушчов бил опседнат со неа?

Брајан Ино има ново радио шоу

Кога во 2013 Ино на некакво предавање го прашале како знае кога некое парче музика на кое работи е завршено, одговорот бил: „Кога ќе дојде рокот“. Но притоа спомнал и дека има над 200.000 (!) необјавени траки. За разлика од други музичари кои чекаат истите да бидат објавени постхумно (или можеби мислат дека ќе живеат вечно, како Кит), Ино има поинаков план.

Перуанци поставиле на место 500 години стар мост уништен за време на пандемијата

Перуанци од регионот Куско повторно изградиле пет века стар висечки мост, користејќи традиционални техники на ткаење, за да можат да ја преминат опасната река Апуримак.

Пијанството како основа на цивилизацијата

Нова книга ги истражува забавните еволутивни корени на интоксикацијата. И тврди - и покрај сите бељи што ги има направено алкохолот, тој ни е потребен како на вид. 

Уметник го слави учеството на Шкотска на ЕП со шарени фудбалски топки

Додека се фарбаат личат на бомбици прелиени со шарен сос. Инсталацијата на фудбалски топки на еден шкотски уметник е посветена на пласманот на неговиот национален тим на ЕП, прв пат по цели 20 години.

Модата на шпицерајќи виновна за деформирани стапала во средниот век

Ексцентричните средовековни чевли со долги шпицести врвови, до доцниот 14 век толку ги деформирале нозете на неговите поданици, што англискиот крал Едвард морал да донесе закон - шпицот да не смеел да биде подолг од 5 сантиметри.