- Унгарскиот писател и сценарист Ласло Краснахоркаи, денес, 09.10., во директен пренос, е прогласен за добитник на Нобеловата награда за литература за 2025 година. Тој е одликуван за творечкиот придонес во светската книжевност преку стилска комплексност, меланхолични мотиви и дистопични визии.
- Краснахоркаи е автор на познати романи како „Сатантанго“ и „Меланхолијата на отпорот“, адаптирани и на филмското платно во соработка со режисерот Бела Тар.
- Неговата книжевна кариера е одликувана со меѓународни награди, вклучувајќи ја и „Ман Букер” во 2015 година. Нобеловата го зацврстува неговиот статус како еден од највлијателните современи писатели, кој со јазикот и темите што ги обработува успева да допре до глобалната читателска публика.
- Види претходно: „Бев ноќен чувар за 300 крави“ (позајмено интервју)
- Сусуму Китагава од Универзитетот во Кјото, Ричард Робсон од Универзитетот во Мелбурн и Омар М. Јаги од Универзитетот Беркли се добитници на овогодинешната награда за хемија за нивното „развивање на метало-органски мрежи“.
- Метал-органски мрежи (MOFs) се кристални материјали составени од метални јони или кластери поврзани со органски молекули, кои создаваат порозна структура слична на молекуларен сунѓер. Тие се дел од технологии за пречистување на воздух и задржување на јаглерод диоксид, во клима-уреди или за употреба во пустински области, за извлекување влага од воздухот и нејзино претворање во питка вода. Се користат, меѓу другото, и во апарати-сензори за безбедност, откривање на штетни гасови или расипана храна.
- Омар Јаги пионерски ги разви MOF-структурите во 1990-тите, создавајќи стабилни верзии со голема површинска област за складирање и раздвојување на гасови. Ричард Робсон ја постави основата со своите истражувања на координациските полимери, овозможувајќи развој на тродимензионални мрежи. Сусуму Китагава разви „мека“ верзија на MOF кои можат да се свиткуваат и реагираат на надворешни стимули, проширувајќи ги нивните примени во сензори и катализатори.
- Нобеловата награда за физика годинава им припадна на тројца научници од Соединетите Американски Држави за нивните револуционерни откритија во областа на квантната механика, соопшти денес (07.10.) Кралската шведска академија на науките.
- Тројцата научници, Џон Кларк, Мишел Х. Деворe и Џон М. Мартинис ќе ја поделат наградата за откривање на макроскопско квантномеханичко тунелирање и квантизација на енергијата во електрично коло. Овие научници – Британец, Французин и Американец – соработуваат со Универзитетот во Калифорнија.
- Комитетот за доделување на Нобеловата награда за физика им оддаде чест на лауреатите за спроведените експерименти со електрично коло во кое демонстрирале квантномеханичко тунелирање и квантизираните енергетски нивоа во систем што е доволно голем за да може да се држи во рака.
- Кларк, одговарајќи на прашања на прес-конференција, рече дека бил изненаден кога дознал дека ја освоиле наградата. „Во ниту еден момент не ни текна дека ова може да биде основа за Нобел“.
