Bookbox

Замислете дека сте маж кој последниве триесет години имал многу близок пријател, маж, со кого не само што професионално соработувал туку и пиел по кафани, се тепал и правел други стереотипно „машки“ нешта. Одеднаш, на 61 година, вашиот пријател ви кажува дека ќе стане жена, со цицки, репче и цветни фустани. Дали ќе му понудите да тргнете на пат низ земјата за да го поддржите во оваа идеја?

„Помошно средство за секаква намена за потребите на вашата канцеларија или дом“. Вака гласи препорака со пет ѕвездички на книга на Амазон. Не која било книга, туку учебник со 1279 страници, тврда корица и (навидум) едноставен наслов: „Гравитација“.

Шарлот, Емили и Ен не се ни Бронт, ни Бронте, туку Бронти?

Денес, 26.09., излезе вест дека е исправена грешка направена уште пред 85 години, со тоа што во Поетското катче на Вестминстерската опатија презимето на сестрите кои на македонски (српски, бугарски) ги знаеме како БронтE биле напишани без две точки врз е-то. На англиски без тие ознаки некој може да го прочита презимето како „Бронт“, а всушност е Бронти.

Oд каде потекнува идејата за „рамноправност“?

Човечката историја е цик-цак линија на доминација и обиди за регулирање на истата, со развивање на кооперативни начини на живеење. Последново е „цик“-от. А „цак“-от е огромен чекор нaназад во периоди кога поради потреба од работна рака (поради земјоделие или индустрија) хиерархиските структури повторно биле воспоставувани, посилни од претходно. 

Kaранфилче: ароматичниот зачин кој создал империи

Позади еден навидум скромен зачин стои сложена историја на царства и профити, колонијализам и глобализација. Според локалните верувања, пак, растението имало еден куп моќи. Жените од островите го користеле тајно како афродизијак, верувајќи дека го зголемува сексуалниот апетит. Мажите го користеле во време на војна, сметајќи дека ги прави невидливи и оттаму неранливи. 

Текст што оди со џин и тоник: приказната за кининот и дрвото што ја сменило светската историја

Со векови, маларијата, болест која ја предизвикува паразит пренесуван од комарец, ги измачувала луѓето низ светот. Сеела смрт низ Римската империја; убила помеѓу 150-300 милиони луѓе во 20-тиот век и, според Светската здравствена организација, речиси половина од светското население и денес живее во области каде болеста се уште постои.

„Срце од црн гулаб“ - нова книга за магиските обреди во Србија

На корицата на новата книга на новинарот Момчило Петровиќ покрај насловот стои и следново предупредување: „Ова не е книга за паранормални појави, туку документарно четиво“ и извичник. И ова не е случајно, бидејќи укажува на можноста/ризикот бројните луѓе кои се уште веруваат во магии, и не само во Србија туку и на целиот Балкан, да посегнат по неа како по прирачник.

Психологија на лажењето: полесно е во мејл, поретко e в лице

Политичари, инфлуенсери, „обични луѓе“, што би рекол доктор Хаус, сите лажат. Но сепак постојат бројни варијабили кои ги одделуваат овие случаи, од тоа која целна група е мета на лагите, до тоа кој е медиумот кој се користи за нивно пренесување. Од што зависи колку и кого лажеме?

„Вештачка интелигенција“ (AI) е збор на 2023-та според речникот Колинс

Крајот на тековната година го одбележуваат разни избори на најдобро или најпопуларно ова или она. Различни лексикографски издавачи имаат свои избори на „нај“ збор, но Колинс оваа година ги претрка останатите со тоа што го прогласи акронимот AI (ВИ) за збор на 2023.

Зошто филмовите стануваат толку непотребно долги?

Парадоксално е - додека генералната моќ на концентрација и внимание опаѓа, па оттаму е логично публиката да сака да гледа нешта кои се кратки и незаморни, должината на играните филмови се зголемува. Статистиката покажува дека денес популарните филмови се 50% подолги од оние во 1930-тите.

Времето на духовите не е поминато туку допрва доаѓа

Една теорија за тоа зошто 19-тиот век е толку богат со приказни за духови и разни ужаси е труењето со јаглерод моноксид од уличните плински лампи. Дали денес има замена за оваа состојба која би овозможила духовите да продолжат да постојат и - каде?

Суетни генерали, Елвис и конфети од сечење мапи: косовска претстава за фарсата на мировните преговори

„Преговарајќи го мирот“ на косовскиот драматург Јетон Незирај покажува дека дипломатијата на мирот е фарса, иако често неопходна. Станува збор за драматизирани преговори за мир помеѓу фиктивните завојувани земји Бановија и Унмикистан, претставени како комедија, иако со горчливи тонови.

Правда за обичните табли со креда!

Пред некое време бевме присутни на тажна сцена - убава стара зелена табла беше заменета со „смарт“ од новите, која бара посебен и скап проектор, и која никој од прва не знае да ја користи без посебна обука. Не ги гибајте старите школски табли и кредата на нив!

Кога правеле аутопсии на светици за да видат што има во нивното срце

Во доцниот 13 век, следбениците на италијанската oпатица Клара од Монтефалко го дисецирале нејзиното срце во потрага по распетие. Таму наводно нашле и повеќе отколку што очекувале. Но за црковните власти линијата помеѓу опседнатоста со божественото и со демонското била тенка. 

Во Барселона се отвора Музеј на забранета уметност

Отворен од Татчо Бенет, каталонски колекционер и бизнисмен, Museu De l'Art Prohibit e замислен како споменик на слободата на изразување. Тоа се дела кои биле цензурирани, забранувани или критикувани поради политички, општествени или верски причини.

Уметникот што претвори 6000 примероци од „Кодот на Да Винчи“ во Орвеловата „1984“

Шест години откако хуманитарна продавница во Велс замолила веќе луѓето да не им носат копии од популарното дело на Ден Браун, уметникот Дејвид Шригли одлучил да ги „рециклира“ во друго дело, со попоучна порака.

Британска подкастерка која си купи вевчански пасош (и направи епизода за тоа)

Во нашата љубопитност да пребаруваме интересни и нови подкасти на различни теми наидовме на еден кој нè заинтригира со самиот наслов. Се вика „Не го пиј млекото!“ и е посветен на историјата на секојдневните нешта. Првата, значи најпрвата епизода, е за Вевчани и неговиот пасош, како и на историјата на пасошите воопшто.

Даниел Редклиф продуцира документарец за неговиот парализиран дублер-каскадер од „Хари Потер“

Во текот на снимањето на „Хари Потер и реликвиите на смртта 1“, Дејвид Холмс, кој бил дублер на Хари Потер, доживеал тешка повреда по што останал парализиран. Сега Редклиф учествува во снимањето на документарец за него.

Филмови за подобро разбирање на израелско-палестинскиот конфликт

Како што еднаш има кажано познатиот критичар Роџер Еберт, „филмовите се како машини за генерирање емпатија“. Наспроти често сувите вести од военото жариште и лажните вести, низ овие филмови можат да се согледаат различните перспективи за она што се случува на Блискиот Исток.

Зошто се вика „плацебо“ ефект?

Ако ви дале бонбонче место вистински лек а вие сепак сте се почувствувале подобро, тогаш сте го осетиле ефектот на тн. „неактивни лекови“, кои ја откриваат улогата на мозокот врз физичкото здравје. Но од каде потекнува името?

Германскиот младински збор на 2023 и не е баш германски

Германскиот издавач Лангшајд, чија специјалност е издавање речници и други лексикографски изданија, во 2008 воспостави натпревар за младински збор на годината, кој се објавува за време на Франкфуртскиот саем. Оваа година победи збор покарактеристичен за англискиот.

Самоуката светска патничка која ги проучувала тајните на Ацтеките

Антропологот Зелија Нутал во денешни термини била „аматер“. Но во 19 век, кога антропологијата се уште не била воспоставена како дисциплина, голем број од оние кои се занимавале со вакви теми биле самоуки и биле жени.

Британски музеј на медицинска историја повлече од каталогот остатоци од мртвородено африканско бебе

Музејот Ханторијан во својата колекција која е достапна на заинтересираните истражувачи до скоро имаше мртвородено бебе од африканско потекло. Истото е повлечено од каталогот (не и од збирката) по критика на британска писателка и авторка на нова документарна серија за човечките зоолошки градини од почетокот на 20 век.

Спорт-музика-спорт: Ерик Кантона ќе снима дебитантски албум

Најпознат е како фудбалер, eден од најдобрите на Манчестер Јунајтед на сите времиња. Но има и долга листа на актерски остварувања, што во театар и во серии, што на филм. Сега одлучил да се опроба и како пејач.

Славој Жижек предизвика скандал на Франкфуртскиот саем на книгата

Ситуацијата на Блискиот Исток е главна светска тема, а во согласност со тоа помина и отворањето на најголемиот саем на книгата во светот, франкфуртскиот Бухмесе. Со својот говор словенечкиот филозоф предизвика излегување од салата и протестни повици од голем број присутни, кои неговите зборови ги протолкуваа како оправдување на тероризмот на Хамас. 

Нов документарец му се помоча на Амазон

„Големата местенка на Амазон“ на младиот автор и провокатор Уба Батлер на креативен начин ја разоткрива експлоататорската политика на најголемиот онлајн трговец на светот, поради која вработените возачи мораат да уринираат во шише. Ако мислевте да појадувате симит-погача со газоза, одложете малку.

Букбокс гледаше на Киненова: „Чувари на формулата“ (2023)

Доколку е добро направен, филм за до сега нераскажана епизода од релативно блиското минато, која содржи доволно елементи на политички трилер и човечка драма, не може да не е успешен. Така е и со оваа екранизација на роман за „српскиот Чернобил“, кој ја доби главната награда за најдобар филм на вчера завршениот фестивал Киненова. 

Човекот кој го промовираше цртањето на телевизија пред Боб Рос

Од најраните денови на телевизијата во 1946 до 1960, Џон Неги секоја недела ја пренесувал истата порака - без оглед колку сте смотани или неталентирани, секој може да направи цртеж следејќи неколку основни принципи. Неговото име е неправедно заборавено.

Букбокс гледаше: „Конференција“ (Нетфликс, 2023)

Шведски хорор со моменти на комедија, од жанрот „слешер“, кој е истовремено остра критика на корпоративната култура и собирите од типот на тим билдинг. И овој почнува така, со тимот на куп, а завршува со тоа што повеќето од членовите се оправдано отсутни.