Bookbox

Историјата на џубоксот е вистинска приказна за тоа како технологијата и забавата се испреплетуваат и го менуваат секојдневниот живот. Сè започнало кон крајот на 19 век, кога во американските барови се појавиле првите Едисонови фонографи на паричка, кои со текот на времето се развиле во познатите шарени апарати, што станаа симбол на младинската култура во педесеттите години.

„Култури на собирање“ е разновидна збирка есеи што се занимаваат со човечката страст за собирање. Самата се опишува како „чавкино гнездо“, во кое се испреплетуваат примери – од ренесансни принцови со нивните кабинети на реткости, па сè до денешни собирачи на вреќички за повраќање од авиони или сувенири од Елвис. Покрај тоа, книгата содржи и теоретски текстови што се обидуваат да ги откријат корените на оваа опсесија.

Секс, Сталин и Шостакович: приказната за една советска опера од 1934

Овој септември во Алберт Хол во Лондон ќе се одржи концертна изведба на операта на Дмитриј Шостакович од 1934 година – „Леди Магбет од Мценската област“. Повод за потсетување на контроверзите поврзани со неа.

„Будалаштини од почеток до крај“ - критиката за новата книга на Ден Браун

Херојот Робер Ленгдон се враќа за уште еден конспирациски трилер на Браун, прв негов роман по речиси една деценија, со подземни лаборатории и нови идеи за природата на свесноста. 

Тажната судбина на „најубавото момче на светот“

Документарец од 2021 ја раскажува потресната приказна на шведскиот актер Бјорн Андресен, кој на петнаесет години бил избран од италијанскиот режисер Лучино Висконти за улогата на Таџо во филмот кој денес се смета за класик, „Смрт во Венеција“. Ова му го променило животот, ама на полошо.

Кога превенцијата на катастрофи всушност предизвикува нови опасности

Во 1984 излезе книгата на Чарл Пероу, „Нормални несреќи“, која тврдеше дека прекумерното вградување на системи за безбедност и предупредување не дава резултати, односно дека тоа може да има и спротивен ефект, да ја зголеми сложеноста на системите и да создаде нови категории опасности. Од тогаш тоа многукратно се има потврдено. Меѓу другото и на Оскарите.

Сте чуле ли за народот Грико - етнички Грци од Италија?

Звучат необично, како Италијанци кои се обидуваат, ама не успеваат баш да зборуваат грчки. Всушност припадниците на народот Грико тврдат дека се потомци на големи средовековни па дури и древни грчки заедници кои некогаш постоеле на територијата на италијанските региони Апулија и Калабрија.

Лондончани во одбрана на уличната уметност направена од мастики

Поради генералка на Милениумскиот мост, делата кои уличниот уметник Бен Вилсон ги има правено последниве десет години треба да бидат отстранети. Во негова одбрана илјадници граѓани потпишаа петиција со која бараат тие да бидат заштитени.

„Фауст“ - прва во серија комеморативни монети со теми од германската книжевност

Едно од големите дела на германската книжевност, трагичната драма на Гете може да се толкува како предупредување, дека алчноста води кон катастрофа. Оттаму по малку е иронично што нејзините славни протагонисти, Фауст и Мефистофел, сега се наоѓаат на колекционерска паричка издадена од Министерството за финансии на Германија. Но по неа ќе следат уште седум, поврзани со други дела.

Идеја: СОС-линија за спасување предмети од семејното и културно наследство

Колку пати се случило предмети кои можеле да бидат дел од музејски и библиотечни колекции да завршат на буниште, затоа што сопствениците или не ја знаат нивната вистинска вредност, или ги немале вештините да ги реставрираат по поплава или пожар? Во Порторико смислиле единица за брзи интервенции за културно наследство, која пружа помош по повик.

„Секој за себе, а Бог против сите“: нов мемоар на Вернер Херцог

Пред нешто повеќе од една година пишувавме за дебитантскиот роман на Венер Херцог, „Светот на самракот“, посветен на јапонскиот војник кој 30 години не признавал капитулација по завршувањето на Втората светска војна. Сега славниот режисер има нова книга, овој пат мемоар, под интересен наслов, со уште поинтересни анегдоти кои и да се измислени вредат суво злато.

Како ефектно да формулираш забрана?

Еден мит со децении кружи низ националните паркови во САД - дека секој кој нелегално ќе земе парче фосилизирано древно дрво од таму ќе биде доживотно проколнат. Стотици луѓе кои го сториле ова подоцна зажалиле за делото и го вратиле украденото, заедно со писма во кои го изразуваат своето каење. Но една промена во тактиката на парковите почнала драстично да го намалува бројот на кражби.

Пердувеста симфонија - новозеландски оркестар свиреше за кокошки

Не се мисли на „кокошки“ во форма на шмизли од женски род, туку на реални домашни птици. На фарма во Нов Зеланд е компонирана и изведена композиција специјално за нив и нивната благосостојба. Ако се најде јунак, во околина на Скопје препорачуваме една фарма за кози, каде се произведува одлично сирење. 

Читачки клуб конечно ја заврши книгата што ја почна пред 28 години

Еднаш месечно во изминатите речиси три децении, режисерот Гери Фиалка, познат како соработник на Френк Запа, ги собирал членовите на својот книжевен клуб за да ја читаат „Финегановото бдеење“ на Џојс. Пред неколку дена тие конечно стигнаа до последната страница. Која изгледа дека и не им е баш последна...

Славниот диригент кој станал жртва на скандалозна врска со вештерка

Сер Јуџин Гусенс бил британски композитор и диригент, другар на Пикасо и на Стравински и човек со чие име се поврзува огромниот проект на изградба на Сиднејската опера. Истовремено, тоа е човекот кој загубил сè поради својата контроверзна врска со тн. „Вештерка од Кингс Крос“.

Букбокс читанка: „Трилогија“ од Јун Фосе

Три кратки, меѓусебно поврзани новели од овогодинешниот добитник на Нобеловата за литература, со истовремено мрачна и топла приказна која се одвива во студена земја. Патем, единственото дело од овој автор преведено на македонски, објавено во 2018. 

Колку чини планетата Земја?

Да, убаво прочитавте. Прашањето делува необично затоа што сметаме дека вредноста на нашата планета е непроценлива. Но еден астроном успеал да ѝ стави цена. Таа во моментов е превисока, но како што сме тргнале, наскоро може да биде на попуст.

Нашата пошта да гледа и да учи: приказната за батаљонот 6888

„Сикс трипл ејт“ била единствена целосно женска воена единица на американската војска испратена преку океанот во текот на Втората светска војна. Се состоела главно од црни и латино девојки и жени, а нивното мото било - „Нема пошта-нема волја за борба“.

Кoj e фаворит за овогодинешната Нобелова за литература?

Харуки Мураками, Маргарет Атвуд и Салман Ружди традиционално се на списокот и за 2023. Но тука е и кинеската авторка Чен Шуе, како и Норвежанецот Јун Фосе. Кој ќе ја добие останува да се види денес (четврток, 5.10) во 13 часот, освен ако повторно не протече некоја информација како што тоа се случи вчера, со добитниците за хемија.

Грешки вредни за Нобел: кога комитетот му јавил на чистач на теписи дека е добитник на наградата за хемија

Комитетите кои одлучуваат кои ќе бидат годишните добитници на високото признание во различни области го прават тоа обврзувајќи се на строга тајност. Првично, записниците од дискусиите требало да се држат во бункер засекогаш, но сега деталите за процесите можат да се објават по 50 години. Еве неколку интересни приказни кои притоа биле обелоденети, заедно со пар забуни и грешки.

Која била првата забранета книга во историјата?

Нема појак доказ од моќта на пишаниот збор од фактот дека историски луѓето на кои тој збор не им одговарал по секоја цена сакале да го забранат. Иако што било „прво“ често пати е тешко да се лоцира, јасно е дека во минатото (а во некои контексти и денес) да се пишува нешто против мејнстримот било опасно не само по книгата, туку и по животот.

Лајв Ејд ќе стане мјузикл

Еден од најпознатите концерти на сите времиња ќе биде поставен на сцена во Лондон следната година. Секако, без повеќето од оние кои го одбележаа, а чие спомнување би звучело како редење на поп на погреб - Боуви, Меркјури, Џорџ Мајкл...

Зошто Стивен Кинг ги продава авторските права на идни филмаџии за само 1 долар?

Стивен Кинг има напишано повеќе од 60 романи, плус еден куп кратки раскази. Тие со децении им нудат инспирација на бројни сценаристи и режисери. Правата за овие вториве се живо џабе, иако се добиваат со малку строги услови.

Животната приказна на Каталин Карико, овогодинешна добитничка на Нобел за медицина

Денес, 2.10, беа соопштени првите добитници на Нобел во низата која вообичаено се случува во месец октомври, а која почнува со оние за физиологија или медицина. Каталин Карико и Дру Вајсман високото признание го добија за развојот на mRNA вакцините против Ковид. Животната патека на унгарско-американската биохемичарка до овој момент е навистина интересна. 

Јапонските конкубини на лицето ставале измет од славејче (а изгледа треба и ние)

Угуису е вид птица која има силна симболика во јапонскиот фолклор. Но освен митолошко, таа има и многу практично значење - од нејзините „брбушки“ се правел, а и сè уште се прави, одлична маска за лице, која ја користеле гејшите за белење на лицето и генерално разубавување. Денес истото наводно го прават и некои славни личности.

„Круговите на Берлин“: кога југословенските олимпијци одбиле да го поздрават Хитлер

Годината е 1936, а Олимпијските игри се одржуваат во Берлин. Канцелар на Германија е Адолф Хитлер и него спортистите во дефилето го поздравуваат со тн. „олимписки поздрав“, кој неодоливо потсетува на оној фашистичкиот со кренатата рака. Но не и оние кои дошле од Кралството Југославија.

Подревна од „боросана“: најстарата обувка во Европа пронајдена во пештера во Шпанија

Археолозите велат дека ја идентификувале најстарата обувка во Европа која потекнува од неолитот, односно од пред 6000 години. Станува збор за сандали исплетени од слама, кои кога целосно ќе се реконструираат можеби ќе станат следниот летен хит.

Првата алгоритамски генерирана музика е од...17 век!

Терминот „алгоритам“ денес асоцира на кодови, компјутери, н’рдови кои знаат сето тоа да го испрограмираат и да му смислат некаква практична примена. Кога станува збор за уметноста, алгоритмите се сфаќаат како спротивни на нејзината суштина. Ама некогаш тоа не било така. 

На антрополошка конференција отстранет панел на тема „зошто биолошкиот пол е неопходен за истражување?“

Две значајни антрополошки организации од САД и Канада организираат конференција. На неа се пријавува тим кој сака да зборува за биолошкиот пол како за (се уште) значајна категорија во општествените и хуманистичките истражувања. Без да ги повикаат на разговор, организаторите го бришат нивниот панел од програмата. Овие остануваат со купените авионски карти и биолошкиот пол в рака.