Bookbox

Историјата на џубоксот е вистинска приказна за тоа како технологијата и забавата се испреплетуваат и го менуваат секојдневниот живот. Сè започнало кон крајот на 19 век, кога во американските барови се појавиле првите Едисонови фонографи на паричка, кои со текот на времето се развиле во познатите шарени апарати, што станаа симбол на младинската култура во педесеттите години.

„Култури на собирање“ е разновидна збирка есеи што се занимаваат со човечката страст за собирање. Самата се опишува како „чавкино гнездо“, во кое се испреплетуваат примери – од ренесансни принцови со нивните кабинети на реткости, па сè до денешни собирачи на вреќички за повраќање од авиони или сувенири од Елвис. Покрај тоа, книгата содржи и теоретски текстови што се обидуваат да ги откријат корените на оваа опсесија.

Секс, Сталин и Шостакович: приказната за една советска опера од 1934

Овој септември во Алберт Хол во Лондон ќе се одржи концертна изведба на операта на Дмитриј Шостакович од 1934 година – „Леди Магбет од Мценската област“. Повод за потсетување на контроверзите поврзани со неа.

„Будалаштини од почеток до крај“ - критиката за новата книга на Ден Браун

Херојот Робер Ленгдон се враќа за уште еден конспирациски трилер на Браун, прв негов роман по речиси една деценија, со подземни лаборатории и нови идеи за природата на свесноста. 

Тажната судбина на „најубавото момче на светот“

Документарец од 2021 ја раскажува потресната приказна на шведскиот актер Бјорн Андресен, кој на петнаесет години бил избран од италијанскиот режисер Лучино Висконти за улогата на Таџо во филмот кој денес се смета за класик, „Смрт во Венеција“. Ова му го променило животот, ама на полошо.

Зошто мачките реагираат на „пс-пс“?

Може да се сфати и како ретро заводнички повик по атрактивен припадник на спротивниот пол. Но се пс-ка најчесто по мачиња, кога се сака да им се привлече внимание. Дали еволутивно има врска едното со другото, тоа само еден Дарвин би знаел. 

Kинезерија - кога европските „инфлуенсери“ граделе палати во кинески стил

Денес на ова би се гледало како на „културно присвојување“, но кога францускиот крал Луј 14-ти наредил изградба на 5 објекти инспирирани од Порцеланската кула во Нанџинг (едно од седумте светски чуда кое малкумина Французи го имале видено со свои очи), како бегство од Версај и егзотично љубовно гнездо, тој поттикнал мода која се проширила низ тогашна Европа.

Смрт и ужас: кога контроверзен албум со звучни ефекти станал хит

„Звучни ефекти број 13“ поттикнал контроверзи кога бил издаден во 1977. Но и покрај морничавите наслови на композициите како „Црвена жешка маша во око“ и кампањата за да биде забранет, ефектот бил обратен - тој станал хит за издавачот, Би-би-си.

Дороданго, или од кал до бисер

Јапонска уметност која во буквален превод значи „правење кнедли од кал“, комбинира земја и вода, а потоа со трпеливо и долготрајно полирање создава деликатна сјајна сфера слична на топче билијард. Има во ова метафора, ај ти.

Габриел Брн за новиот филм во кој го игра Семјуел Бекет

Во интервју за Гардијан, актерот зборува за новиот филм „Прво играј“ во кој го толкува ирскиот драматург. За улогата требало да вежба дијалог со метла, но од друга страна бил пресреќен што не морал да слабее 15 килограми за да личи на Бекет. 

Контроверзниот лик кој ја инспирирал песната „Ако“ на Радјард Киплинг

„Ако можеш да останеш присебен,кога сите околу тебе главата ја губат и те обвинуваат за тоа...“. Славната песна на Киплинг со децении се наоѓа на првото место во анкетите за омилени поетски дела на Британците. Иако напишана за неговиот син, таа е всушност инспирирана од лик кој бил контроверзен уште пред напливот на политичка коректност.

Букбокс гледаше: „Те дуа, жими мене“ (2023)

Како и речиси сите македонски долгометражни филмови, и овој најпрвин требало да го надмине основниот предизвик - воопшто да биде снимен. Независна продукција со одлична актерска екипа која слободно може да чита и телефонски именик, тоа е забавна комедија на забуни, која си подигрува со балканските стереотипи.

Оригами направени од жртва на атомската бомба во Хирошима конкурираат за регистарот на УНЕСКО

Семејството на Садако Сасаки, која починала од труење со радијација во 1955, сака нејзините хартиени жерави да бидат признени од УНЕСКО како историски значаен симбол на ужасите на нуклеарните оружја. 

Како тоа никој не ја сакал наградата од милијарда долари на Пепси? 

Пред 20 години, некому во компанијата Пепси му текнало да направи промотивна кампања - најголема во историјата. Не за еден милион, не за сто, туку за дури 1 милијарда долари. Не се барало никакво знаење, никаков напор, само да се погодат случајни бројки. Па сепак, излегло дека луѓето повеќе сакаат опипливи нешта, како ѓезве или гратис сокче, отколку сума пари која не ја разбирале.

Пред Барби: фијаското со Малата госпоѓица Безименка

Во 1965 компанијата Хасбро на пазарот вади кукла која треба да е антитеза на гламурозната Барби. Не е ни чудо што денес таа е заборавена, затоа што многу бргу се покажало дека целата идеја е промашена.

Брајан Кокс ќе го игра Бах во нова театарска претстава

Драмата „Композицијата“ (The Score) на Оливер Котон е фиктивно претставување на еден историски факт - средбата на славниот композитор со прускиот крал Фредерик Втори. 

Поради наплив на книги генерирани со ВИ, Киндл го ограничува бројот на самиздати на само три на ден

Како што генеративната вештачка интелигенција почнува да го загушува издавачкиот сектор, Амазон мораше да најде начин да ја контролира навалицата на нови „дела“, кои се водат како самиздати на неговата платформа Киндл директ.

Вештачката интелигенција може да вградува тајни пораки во четови и мемиња

На новиот Џејмс Бонд му се допаѓа ова - во најнов развој на настаните околу ВИ, компјутерските научници развиле начин да пренесуваат доверливи информации, кој е толку дискретен што оние кои се заинтересирани да ги пресретнат не можат да ги видат, иако им се пред очи.

За Пулицер наскоро ќе можат да се кандидираат и автори кои не се граѓани на САД

Престижните награди од 2025-та ќе се отворат и за оние со постојано жителство во САД, како и за такви кои едноставно таму се чувствуваат како дома. Промената следи по отворено писмо на автор од Ел Салвадор, кој живее во САД од дете, а кој не можел да биде земен предвид и за оваа и за куп други награди кои се засноваат на имиграцискиот статус на кандидатите.

Нова студија за дилема стара 200 години: од каде потекнуваат сите индо-европски јазици?

Иако над три милијарди луѓе зборуваат некој јазик од големото индо-европско семејство, точната локација од каде потекнал оној „прото“ - првиот, од кого постепено се развиле останатите, не е јасна. Тим истражувачи сега има нова теорија која ги помирува претходните две, до сега сметани за тотално спротивставени.

Македонка помеѓу овогодинешните добитници на Иг Нобел!

Сте се запрашале ли колку влакна во носот има човечки труп? На оваа тема работел тим предводен од д-р Наташа Мешинковска oд Универзитетот во Калифорнија, а истражувањето сега е едно од десетте закитени со научно-забавниот Иг Нобел. 

Пејачки муабети: познати музичари зборуваат за своите гласови

Во ново издание под наслов The Singers Talk, некои од најголемите пејачи на нашето време зборуваат за нешто за коешто никогаш не се прашани - нивниот „алат“, односно гласните жици. Ози Озборн, Брус Спрингстин, Роберт Смит од „Кјур“, Том Јорк и голем број други откриваат што мислат за сопствените гласови. 

Научниците што го развија лекот Трикафта ја добија најголемата финансиска награда за наука во светот за 2023

Триото американски научници кое го креираше лекот кој може да го спаси животот на болните од цистична фиброза доби една од петте „Брејктру“ награди за оваа година. Таа се доделува за достигнувања во биолошките науки, физиката и математиката и тежи 3 милиони американски долари. 

Следната книга на нобеловецот Ишигуро е збирка стихови за џез песни

„Изградив репутација на прозен автор, но почнав со пишување песни“, вели Ишигуро, добитникот на Букер и Нобел. Жената за чии џез изведби пишувал стихови се вика Стејси Кент.

Шетање куче, решавање крстозбори: креативните начини на кои холивудските ѕвезди собираат донации за време на штрајкот

За добра сума (засега од 1-2000 долари) можете да добиете едно од „искуствата“ кои се нудат во знак на поддршка на штрајкот на холивудските работници кои во моментов немаат примања и здравствено осигурување. Помеѓу понудите е познат актер да ви нацрта мурал дома или да ви го прошета кучето.

Зошто козите имаат толку чудни очи?

Ако некогаш сте се нашле очи в очи со коза, знаете за што зборуваме. Нивните хоризонтални и правоаголни зеници се како на вонземјани, во споредба со оние на луѓето или на кучињата. Зошто изгледаат така?

Лудата теорија дека средниот век никогаш не се случил

Како би реагирале на веста дека во моментов живееме не во 2023-та, туку во 1725-та? Некои веруваат дека средовековната елита додала цели три векови на системот на датирање, истовремено лажирајќи историски докази за тоа да изгледа автентично. 

Букбокс интервју со Слободан Шијан: „Не сум како Ноле, не ги сакам натпреварите“

На 17.09 (недела) во Скопје започнува 11-тото издание на фестивалот Про-за Балкан. Помеѓу бројните интересни учесници е и режисерот на култните „Ко то тамо пева“ и „Маратонци...“ и автор на неколку книги кои повторно се вртат околу филмот. Во ова интервју тој зборува и за проектите кои се во тек, но и за таквите кои изгледа ќе останат неснимени, како и за својот однос кон сопственото дело, околу кое како што вели често се крева(ла) непотребна хистерија. 

Затвореници тренираат вештачка интелигенција

Ако пред очи ви дојде слика на стриповските браќа Далтони врзани со синџир и кугла на нозете, како дробат камен со големи чекани, сега истата ќе треба да ја апдејтирате. Браќата Далтони со лаптопи пред себе, како вршат општествено корисна работа „хранејќи“ ја вештачката интелигенција со своја.