Пред една недела, во загрепски дом за стари, заборавен од сите, во тесниот круг на најблиските пријатели, умре професор, писател, публицист, полиглот и еден од последните ангажирани интелектуалци на европскиот нов век. Веста на ХРТ по овој повод гласеше: „Умре автор на многу книги“.

Овогодишниот добитник на Златната палма во Кан е длабоко социјален, но и длабоко хуман филм, какви што се голем број добитници или номинирани за престижните филмски награди оваа година. Тие и покрај мрачнатата слика на сегашноста која ја портретираат, нудат и некаква утеха, дека во тој мрак има и трошка светлина - личното достоинство и меѓучовечката солидарност.

67-ото издание на Берлинскиот филмски фестивал почнува денес, 9 февруари, а ќе трае во следните десет дена. На него ќе бидат прикажани скоро 400 филмови. Издвојуваме некои од насловите и темите кои ги поврзуваат.

Германскиот филм, кандидат за Оскар и за Златен глобус, е топла приказна за однос помеѓу татко и ќерка, која на моменти има апсурдни и трагични тонови. Сега се подготвува негова „американизација“. 

Тоа дека креаторот на Бонд, Јан Флеминг, црпел книжевна инспирација од сопствената шпионска работа е добро познато. Но дека тоа го правел и режисер на неколку филмови за 007, меѓу кои „Голдфингер“ и „Живеј и остави да умрат“, многумина го дознаа дури по неговата смрт.

За да се насладувате на визуелни прикази на секс порано не сте морале да имате интернет. Но сепак требало да бидете во одбрано друштво претплатници на ограничен број примероци високо уметнички илустрирана литература. Која и не била толку за читање, колку за гледање.

Ако е точно дека „една слика е илјада зборови“, тогаш и моќта таа да излаже е пропорционална на оваа математика. Ова е откриено прилично рано во историјата на фотографијата, а масовно се користи и денес.

Уште еден филм во трка за овогодишниот Оскар (покрај „Хоксоу Риџ“ за кого пишувавме тука) е правен според вистинска приказна. Овој пат за Афро-американките кои помогнале во тоа САД да ја освои вселената. Насловот - Hidden Figures - може да се преведе и како „скриени цифри“ и како „скриени ликови“. Сепак се одлучивме за првото, заради математичката конотација.

„Ако пишувањето роман е како да садиш шума, тогаш расказите се повеќе како да копаш градина“, напиша Мураками во воведот на претходна збирка. Ако е така, неговите градини се мали светови, натопени од есенски дожд, со зраци кои пробиваат низ густежот создавајќи меланхолична, но многу спокојна атмосфера. Во позадината на некој транзистор иде Чет Бејкер.

Мат Паркер и Треј Стоун велат дека новата американска администрација ќе биде тешка за заебавање. Причина - тие веќе се доволно комични. А сепак и толку реални.

Номиниран за овогодишниот Оскар за најдобар странски филм, ова е истовремено крајно смешна и крајно тажна приказна, кој ќе ви ја стопли душата.

„А што ако нема утре? Eве на пример, денес немаше“.

Кога парите ќе се замешаат во муабетот за уметноста, одеднаш како во собата некој да прднал. Наместо да се преправаме дека не ја чувствуваме смрдеата, можеби е подобро чесно да ставиме цена на секој наш збор. И да не ги обвинуваме (старите) Грци што први се сетиле на ова.

Хариет Лернер е опишана како „еден од најсаканите и најпочитувани експерти за врски во Америка“. Сега има нова книга која укажува на моќта на извинувањата, особено ако тие се направени како што треба.

Човекот убаво викаше дека е премногу зафатен за да го оддржи Нобеловиот говор, и дека затоа ја праќа Пети Смит да го стори тоа во негово име. Тогаш не му веруваа, ама еве, сега кога му излегува нов албум, јасно е дека имал работа.

Некако ни е лесно да го замислиме некогашниот Хајзенберг од Брејкинг бед во улогата на полудениот телевизиски водител од антологискиот „Мрежа“ од 1976. А уште повеќе современа верзија на истиот текст. Всушност, и нема многу потреба од осовременување, сè си е кажано.

Еден од филмовите кои е номиниран за Оскар оваа година е биографската воена драма за американскиот болничар кој служел во американската војска распоредена на Пацификот во текот на Втората светска војна, прв кој добил Орден за храброст иако не сакал да допре пушка.

После првата „Чајанка на душата“, кога се бараше чајник и шоља повеќе, ве каниме на втората чајна дружба и гледање на ливчиња чај. Во пресрет на Трипун и Валентајн, дозволете да ви видиме како ќе ви оди во љубовта и со алкохолот.

Како директна реакција на овогодишните резултати од конкурсот на Министерството за култура во областа на издаваштвото, педесетина автори потпишаа Проглас за достоинство на македонскиот писател и на македонската книжевност. Го пренесуваме во целост.  

Вчера, 26.01, во интервју за Фокс Трамп изјави дека ИСИС се „подли, гнасни стаорци“. Со тоа само се надоврза на традицијата на антропоморфизација на овие сироти суштества. И тоа не би било необично ако истото важи и за другите глодари. Ама не, глувчињата се слатки.

Орвеловата дистопија повторно се качува на врвот на бестселер листите. И како што тргнале работите, речникот на новоговор наведен во нејзиниот апендикс изгледа ќе треба редовно да се освежува со нови креативни решенија, за новите генерации. 

Во Британија, втора година по ред, од 23-28 јануари се одвива недела на академските книги „заради отварање дијалог помеѓу оние кои ги пишуваат, и оние кои ги користат“. Оваа година беше спроведено и гласање за највлијателната ваква книга на сите времиња.

„Самиздат“ за наш менталитет сè уште одѕвонува како „книга што никој не сакал да ти ја финансира и објави, па си морал сам“. Светскиот пазар пак на дигитални изданија за повеќето наши автори е како друга планета. Ама некои од нив се осмелиле, а сега можат да бидат и наградени. 

Човекот, за разлика од неговиот претходник, не е по книгите. Но сепак многу чита. За своја душа.