Bookbox

Фестивалот на креативен документарен филм Македокс оваа година ќе се одржи од 21-28 август на неколку локации. Меѓу 75-те филмови има еден кој навидум многу пати сте го гледале. Но и покрај препознатливиот формат, тој сепак успева да трогне и да допре, низ приказните на децата од едно училиште во Виена. 

Нова книга под наслов „Книжевниот клуб на ЦИА“ од долгогодишниот новинар на Гардијан, Чарли Инглиш, е возбудлива историја на тоа како агенцијата пренесувала забранети книги преку Железната завеса.

Кратка историја на маиците со слогани

Имаме фиоки полни маици – удобни, евтини и лесни за комбинирање. Но маицата одамна не е само „основно“ парче облека. Последните 70 години таа е средство за самоизразување, а денес, во 2025, маицата со натпис е како подвижен билборд за протестни и ангажирани пораки, макар биле напишани и со коректорски грешки.

Џабе совети, пак носиме одлуки сами

Меѓународно истражување спроведено во дванаесет земји покажало дека, при донесување сложени одлуки, луѓето насекаде во светот најчесто се потпираат на сопственото размислување, наместо да бараат совет од други. Ова важи и за поиндивидуалистичките, и за поколективистичките општества. 

Апокалипса: нова книга за прастара тема

Колку повеќе учиме за апокалипсите од минатото, толку повеќе надеж имаме дека ќе ја надминеме и нашата, онаа реалната или замислената. Тоа нема да биде пријатно, ниту праведно, но светот и нашите култури, заедници – па дури и нашиот вид – од неа ќе излезат променети. Ова го тврди авторка на нова книга на тема апокалипса.

Манифестот на убиецот од Нов Зеланд почнува со песна на Дилан Томас

Во терористичкиот напад на две џамии во Крајстчрч, Нов Зеланд od 15.3 беа убиени најмалку 49 луѓе, а 20 беа ранети. Убиецот, кој е уапсен, претходно напишал анти-имигрантски манифест, во кој, меѓу другото, цитира една славна песна.

Амазон повлече книги кои промовираат опасни „лекови“ за аутизам

Во текот на оваа недела сајтот повлече наслови кои промовираат во најмала рака сомнителни терапии.

Љубовната врска на Балзак со анонимна критичарка

Во март 1832, Оноре де Балзак добил писмо на својата париска адреса. Жигот бил од Одеса во Украина, но немало информации за испраќачот. Содржината била остра критика на тогаш нов роман на овој автор, од страна на жена во која Балзак наскоро ќе се заљуби.

Бендот за кој сите мислеа дека е „Битлси“

Веста за распаѓањето на Битлси го погодила светот како ниту една друга слична вест до тогаш (а можеби и засекогаш). Така, некако е логично дека кога во 1976 се појавил еден мистериозен албум, фановите сакале да веруваат дека тој е на нивниот омилен бенд.

Мозочната активност на актерите се менува кога тие глумат

На Марлон Брандо му се припишува изреката дека „глумењето е најнемистериозна од сите вештини“. Но за научниците отсекогаш било загатка што се случува во мозокот на актерите кога се ставаат во позиција на ликот кој го толкуваат.

Пчелите можат да разликуваат различни уметнички стилови (за разлика од некои луѓе)

Одамна се знае дека пчелите се паметни суштества. Имаат одлични навигациски способности и меѓусебно комуницираат преку „танц“. Е сега излегува дека се разбираат и во уметност.

„Медена земја“ (Honeyland, 2019)

Има занаетски квалитетно направени документарци, кои третираат интересна приказна или значаен проблем, но кои не го преминуваат прагот на информативното. Она што ја прави разликата меѓу еден таков, и еден исклучителен филм, е важната одлука која треба да ја донесат нивните автори: дали ќе го соберат сиот мед за себе, или ќе остават половина за луѓето чија приказна ја раскажуваат.

Секоја страница од оваа книга е парче кашкавал

Се вика „20 парчиња“, дело е на уметник од Њујорк, и е точно она што го најавува нејзиниот наслов - тенко исечени парчиња кашкавал, онакви ко за на пица или за во сендвич. Навреда за книгите или добра финта?

Откритие на денот: жаломат

Има така денови кога сè на што наидуваме ни изгледа бесмислено за пишување и невредно за споделување. Ама оваа вест баш нè освежи.

Приказната за првиот филм режиран од слеп човек

Ваков филм би требало да привлече повеќе внимание отколку што тоа го направил „Бункер“. Работата е што никој не верувал дека Џозеф Монкс навистина го сработил. А овој вели дека го правел „со затворени очи“, водејќи се од сетилото за слух и довербата во актерите.

400 години Сирано: кој бил вистинскиот де Бержерак?

Бунтовник со голем нос, но и со широк и слободарски дух, кој бил многу пред своето време. За жал потиснат од она што од неговиот лик го направила книжевноста и популарната култура. 

Ѕвездички за родово неутрални именки во германскиот

Дер, ди, дас. Германскиот содржи именки од машки, женски и среден род и ним прилагодени придавки и заменки. Но по одлуката на Хановер да ја прифати „родовата ѕвездичка“ за нивно пишување на родово неутрален начин, едни се скандализирани, а други сметаат дека ова е реален одговор на укинувањето на традиционалните родови идентитети.

Првата режисерка во историјата номинирана за Оскар

Италијанската режисерка, на која денес малкумина се сеќаваат, го отворила патот за нејзините колешки кога во 1977 била номинирана за филмот „Седум убавици“.

Пит Таузенд од „Ху“ најавува дебитански роман

Насловот е „Доба на вознемиреност“ (Age of Anxiety), и претставува „медитација за манијакалните генијалци и мрачните страни на креативноста“.

Нетфликс ги откупи правата за „Сто години самотија“

Ремек делото на Маркес ќе биде снимено како серија и ќе претставува негова прва филмска адаптација.

Британците и Американците веќе не го поседуваат англискиот?

Леонид Бершидски, коментатор на Блумберг, проценува дека Брегзит и непопуларноста на Трамп се закана за иднината на „англосферата“ - културното, интелектуалното и политичкото влијание на Британија и САД. Па сепак, англискиот ќе си продолжи, иако по можеби сосема нов пат. 

Нобеловата за книжевност оваа година ќе се додели два пати

Шведската академија ќе ги објави добитниците и за 2018 и за 2019 година, по сексуалниот скандал кој доведе до откажување на минатогодишното доделување. Ќе биде финта и оваа година да ги стресе некоја афера, па следната да доделуваат три. И така по ред.

Најшокантниот театар на светот чии драми биле базирани на црна хроника

Се викал Гранд Гињол, а во него се прикажувале реалистични хорори и претстави со многу секс. Каде, ако не во Париз.

Дали детето ви е пиреј или орхидеја?

Eдните уште од раѓање се отпорни, храбри, самоуверени. Други ги впиваат сите дразби од околината, пречувствителни се и тешко се прилагодуваат на нови ситуации. Еден педијатар ги нарекува деца-пиреј и деца-орхидеи.

„Серотонин“ од Мишел Уелбек

Помалку од еден месец од излегувањето на седмиот роман на Уелбек во неговата родна Франција, заедно со италијанскиот, шпанскиот и германскиот, а многу пред англискиот превод кој ќе излезе дури во септември, го имаме македонското издание. Повод за привремено покачен серотонин.

И глувците зборуваат, зарем не?

Еден вид глувци пронајден во шумите на Централна Америка има музички репертоар од скоро 100 ноти. Но Scotinomys teguina, или „пеечкиот глушец“, не е импресивен само заради неговиот вокален опсег, туку и заради брзите дуети со други припадници од својот вид, кои личат на човечки муабет.

„Последната прегратка на Мама“: емотивниот живот на животните

Oбично со „животно“ опишуваме човек без емпатија, кој е насилен, суров и без емоција. Можеби би требало да го ревидираме овој стереотип, имајќи ги предвид доказите дека дури и еден стаорец може да има повеќе чувства од некои луѓе. 

Сексуалниот прирачник популарен во Југославија во 1939

Веројатно нема повозбудлив времеплов од оној на прелистување стари весници. Иако во случајов се работи за дигитална архива на дневни изданија од времето на Кралството Југославија (1939), на која ѝ недостасува тактилноста на допирот на старата хартија и нејзиниот мирис, некои од објавите се крајно интересни не заради дневно-политичките настани кои ги опишуваат, туку затоа што одразуваат културни ставови и вредности.