Bookbox

Еден од најзначајните антрополози на 20 век е можеби жена за која ретко кој слушнал. На 11-годишна возраст била киднапирана од племето Јаномамо, земјоделци од Амазон, па така знаела за што зборува кога го опишувала нивниот живот. Сепак, никој од академската заедница не ѝ обрнал внимание, иако нејзините искуства можеле да исправат некои погрешни претстави и да ѝ овозможат поспокоен живот, откако еднаш избегала во „цивилизација“.

Навидум ништо посебно - зеленикава мувла заштитена под стакло. Ама тоа е посебен примерок на габа која довела до откритието на пеницилинот, а наскоро ќе биде на продажба. 

Овие риби имаат нозе

Се викаат морски црвеногушки и имаат „тело на риба, крилја на птица и повеќе нозе, како краба“. Уште почудно - нозете им имаат сензори за вкус. 

Како тоа видеотеките изумреа, а книжарниците (фала богу) не?

Кога се појавија компјутерите, таблетите и мобилните, ретко кој продолжи да користи роковници и нотеси. Претходно зајмевме филмови од видеотеки, а сега низ светот нив ги има во многу мал број, само за носталгични „н'рдови“. Сите сакаат пристап до содржини со еден клик. Логично на сето ова - како и зошто опстануваат книжарниците?

Необичното значење на зборот „бруцош“

Вчера, 1 октомври, се одржа првиот академски час за студентите од прва година. Еден термин кој вообичаено се користи за нив има интересно потекло.

Почина батлерот кој служел под 11 американски претседатели

Вилсон Џерман, кој во Белата куќа најпрвин работел во времето на Ајзенхауер, а се пензионирал под Обама, починал од коронавирус на возраст од 91 година.

Како да не добиеш Нобел

Во својата книга „Како ја изгубив Нобеловата награда: приказна за космологија, амбиција и опасностите на највисокото научно признание“, физичарот Брајан Китинг раскажува приказна која вклучува голем ентузијазам, разочарување и научени лекции од целиот потфат.

Фонограф од 1930 - будилник во комбинација со грамофон

Се вика „Петар Пан“ и може да ве буди со омилената грамофонска плоча, која ако барем малку ви значи нема да се осудите да ја оштетите со мавање по будилникот. 

Самопрогласениот крал на Германија

Петер Фицек е дел од радикално десничарско движење кое го одрекува постоењето на модерната германска држава. Рахјсбургерите - неговите поданици - имаат свој пасош и свои „ангелски“ пари. Колку и да звучи откачено, сето ова со години функционира, и покрај обидот на властите за растурање на „кралството“.

„Крик“ на Мунк треба социјално да се дистанцира

Ремек-делото кое може да се толкува како илустрација на ужасите на 20 век, но и анксиозноста на нашиот, треба да се заштити од влажноста на здивовите на љубителите на уметноста. Дали тие ќе треба да носат маски, да не се приближуваат до сликата или просто да не дишат?

Самоукиот затвореник кој објавува статии во математички списанија

Иако не е најпријатното нешто што може да му се случи некому, престојот во затвор може да го обезбеди потребниот мир за размислување. Во овој пример на човек осуден за убиство, кој сега е ко-автор на статија од областа на теоријата на броеви.

Музеј на КОВИД-19: како историчарите ја документираат пандемијата

Колку и да звучи грубо, периодов е „златна кокошка“ за агилните етнолози, историчари и хроничари. Под „агилни“ мислиме на таквите кои не чекаат нешто да биде со декрет прогласено за историски релевантно за да почнат да се занимаваат со него. И притоа да загубат скапоцено време.

Тајната библиотека во град под опсада

Пандемијата го киднапираше јавниот дискурс, и истурка други значајни теми на маргините. Една од нив е како да се преживее, и физички но и ментално, во град под опсада. Не од вирус, туку од војна. И не со трупање тоалет хартија, туку со спасување книги. 

Првиот северно-корејски роман објавен на англиски

„Пријател“ од Паек Намнјонг во Северна Кореја била издадена прв пат во 1988. Триесет години подоцна, таа станува првиот севернокорејски роман кој е објавен на англиски, од престижниот издавач Коламбија јуниверзити прес.

Покривајте си ја устата: јапонски здравствен прирачник од времето на „шпанскиот грип“

Во август 1918 група сумо борачи се вратила во Јапонија од Тајван. Кога почнале да покажуваат симптоми, докторите мислеле дека станува збор за бронхит или пневмонија. Излегло дека донеле шпански грип.

Полица за книги која може да се претвори во ковчег

Во рубрикава сме промовирале стратегии на нула отпад и штедење (друго е дали навистина сме ги остварувале). Ама ова решение ги нароси нашите креативни пори, што од шубе, што од интересно.

Француската академија порачува: Ковид-19 е именка од женски род

Можеби научниците се уште имаат куп дилеми околу вирусот. Ама барем едно се разјасни: тој е всушност таа.

Прва оригинална драма која се одвива на платформата Зум

„За што треба да зборуваме?“ на Ричард Нелсон се одвива на необична сцена - видеоконференциската платформа Зум. Но ова не е само финта, туку интегрален дел од заплетот.

Дејвид Линч од карантин емитува временска прогноза

Линч тринаесет години нема режирано игран филм, но тоа не значи дека седи без работа. Во овој период, меѓу другото, тој сними албум, напиша мемоар, одржуваше мастерклас и учествуваше во развојот на VR играта Твин Пикс. Сега, во време на пандемија, одлучи да снима - временски прогнози.

Пребогатата жена која 25 години живеела во хотел без контакт со светот

Деновиве објавуваме статии поврзани со темата „изолација“ - за луѓе кои во склоп на научно истражување минале неколку години затворени во „биосфера“. Или за шест момчиња кои живееле на пуст остров повеќе од една година. На ред е приказна за жена која во 1907 земала соба во њујоршки хотел. А од таму прв пат излегла во 1932, мртва.

Подкастот што го доби првиот Пулицер за аудио новинарство

Малку е необично после толку долга историја на радиото, дури оваа, 2020-та, да се воведува Пулицер за аудио новинарство, категорија која вклучува радио програми и подкасти. Погледнато од добрата страна, ова е големо признание за авторите и продуцентите на подкасти, но и поттик за оние кои допрва мислат да се занимаваат со овој жанр. Ние, признаваме, се навлековме.

Како Буда го добил своето лице?

Неговата слика е толку вообичаена, онака спокоjно седнат во лотус поза, што изгледа како таа да постоела отсекогаш. Но цели шест векови по неговата смрт, Буда не бил прикажуван во човечка форма, туку само преку симболи.

Шесте момчиња кои живееле на пуст остров повеќе од една година

Романот на Голдинг, напишан во 1951, раскажува за момчиња кои затечени на пуст остров ја манифестират мрачната страна на човечката природа. Но дали е можна поинаква верзија на истата приказна? Една таква е подзаборавена, а датира од 1966. 

„Девс“ (мини-серија, 2020)

За љубители на „технолошкиот ноар“ жанр, ова е серија која делува како трилер, но всушност ги испитува филозофските идеи за постоењето на слободната волја наспроти детерминизмот. И тоа е добрата вест. Следуваат неколку помалку добри.

Погрешно разбраните весели песни

Има мелодии што те тераат да држиш ритам со глава, или да шизиш (макар и во себе), и толку „лепат“ што стиховите во нив се изговараат по автоматизам, без навлегување во нивното значење. А всушност во сето тоа „опа-иха“ има многу мрак.

Најважниот (и најкнижевниот) оброк во денот

Пандемијата, меѓу другото, го редефинира појадокот, како оброк на кој конечно можат да му се посветат оние кои се во изолација или кои работат од дома. Иако нема голем број готвачи со рецепти кои можат да помогнат во негово осмислување (како појадокот да не може да е креативен), истото можат да го направат романи, биографии и мемоари.

„Биосферијанци“ - осуммината кои во 1991 се изолирале од светот

Нов документарец под наслов Spaceship Earth, чија премиера е закажана за утре, 8.5, ја раскажува приказната на осум луѓе кои пред 30 години влегле во огромна купола, структура наречена Биосфера 2 (затоа што број 1 била Земјата). Изолацијата сепак си го направила своето.

Дали Галилео навистина рекол „Сепак се движи“?

Еppur si muove! Ова е славната реченица која му се припишува на Галилео Галилеј, а се однесува на планетата Земја. Дали тој навистина некогаш ја изустил?

„Изолатор“ - шлемот кој ни е потребен за да бидеме раат

Кога прв пат ја видовме оваа направа мислевме дека е некаква пародија или научна фантастика. Можеби е обете, но сепак е реален изум на еден пронаоѓач, писател и издавач.