Bookbox

Навидум ништо посебно - зеленикава мувла заштитена под стакло. Ама тоа е посебен примерок на габа која довела до откритието на пеницилинот, а наскоро ќе биде на продажба. 

Во 2022 уметник поднесува своја слика на уметнички саем. Сликата добива прва награда. Ама до денес авторот не може да ја регистрира како сопствено дело, бидејќи таа е генерирана со помош на ВИ. Во тек е судски спор кој може да ја определи иднината на толкувањето на тоа до каде е автор човекот, а од каде машина.

Како тоа видеотеките изумреа, а книжарниците (фала богу) не?

Кога се појавија компјутерите, таблетите и мобилните, ретко кој продолжи да користи роковници и нотеси. Претходно зајмевме филмови од видеотеки, а сега низ светот нив ги има во многу мал број, само за носталгични „н'рдови“. Сите сакаат пристап до содржини со еден клик. Логично на сето ова - како и зошто опстануваат книжарниците?

Необичното значење на зборот „бруцош“

Вчера, 1 октомври, се одржа првиот академски час за студентите од прва година. Еден термин кој вообичаено се користи за нив има интересно потекло.

„Ја викам чистачката на ракија“: работниот ден на еден писател

Во некогашното југословенско списание „Чик“ постоела рубрика во која писателите си го опишувале својот работен ден. Под необичен наслов „Живот меѓу обичните луѓе“ (значи писателите се необични?), својата саатница ја споделил Бранко Ќопиќ.

Катаплексија: кога луѓе паѓаат во несвест од среќа

Филм со ироничен наслов „Ода на радоста“ е направен врз основа на вистинска приказна за човек кој не смее да си дозволи да се израдува. 

„Мингеи“ или убавината на предметите за секојдневна употреба

Концептот може да се преведе како „народно творештво“, а е развиен во средината на 1920-тите од страна на јапонски филозоф и естетичар. „Мингеи“ се однесува на секојдневните нешта, од облека и мебел до прибор за јадење и пишување. Малите нешта кои ни го чинат секојдневието, и кои ако се внимателно одбрани или рачно направени, ни го разубавуваат.

Каков јазик ќе зборуваат луѓето што ќе ја колонизираат вселената?

Реалното меѓуѕвездено патување, тогаш кога би започнало, би било толку бавно, што јазикот на патниците би се менувал во од. Kога тие еднаш ќе пристигнат на дестинацијата и ќе ги информираат оние од некогашната дома за тоа, можно е вториве да не ги разберат.

Што е тоа „фурфурал“ и каква врска има со книги?

Колку што се постари книгите, толку повеќе мирисаат на бадем. Изворот на оваа арома е специфична хемикалија.

„Семејна романса“ (2020)

Најнов филм на Вернер Херцог, кој сигурно не е најдоброто од овој режисер. Но е на толку необична тема, и толку жанровски неодреден, што треба да се гледа.

Акедија: заборавеното име за чувството кое го имаме сега

Се сеќавате на почетокот на пандемијата кога сликавме како ни стасува тестo? Се собиравме онлајн на пијачка. Се фалевме со новооткриени хобија и како ги занимаваме децата по дома. Каде отиде сиот тој жар? Го изеде - акедија.

Библиотекарот кој го исмеа премиерот

Приказната е од Британија и се однесува на непознат сторител (веројатно библиотекар) и нивниот премиер. А за ова да успее кај нас треба да биде исполнет еден неверојатен услов. Да има барем еден политичар кој би се нашол пред полица полна книги (макети полнети со стиропор како за саем на мебел не се важат). 

Најмладиoт добитник на Меѓународниот Букер чува крави и се декларира како „тие“

Вчера, 26.8, беше објавено дека овогодинешната награда од над 50.000 евра, чие доделување беше поместено од мај за август поради пандемијата, оди кај „Нелагодноста на квечерината“, роман на 29-годишниот/ната холандска автор/ка, кој е опишан како „виртуозно дебитантско дело“.

Елизабета Конеска, етнолог: „Без емоции нема добар документарен филм“

Во етнолошките и визуелно антрополошките кругови нејзиното име е добро познато. Авторка е на десетина етнолошки филмови, а најновиот под наслов „Нејзиното семејство 2010-2019“ премиерно беше прикажан на овогодишниот Македокс.

Млеко од кобила и оговарања: како живеел Толстој додека ја пишувал „Ана Каренина“

На почетокот на 1870-тите, успехот на Толстој после објавувањето на „Војна и мир“ бил уште свеж. Тој бил свесен за високите очекувања од неговото следно дело. На него ќе потроши цели четири години, во тек на прилично турбулентен период од приватниот живот.

Која е најголемата мрза во светската книжевност?

Хипнос, античкиот бог на спиењето, по цел ден се излежува во подземјето. Том Соер можеби не е мрзлив но се снаоѓа други да му ја фарбат оградата. Бартлби од истоименото дело на Мелвил буквално умира од мрза. Ама еден спореден лик во „Пеколот“ на Данте е шампион.

Измислена полициска серија во која главна улога игра - Семјуел Бекет

Авангарден драматург, мрачен Нобеловец, поет и...опасен телевизиски детектив?

Скандалот со кинескиот дипломат кој (буквално) газеше врз луѓе

Пред некој ден светските медиуми пренесоа фотографија од пречек на кинески дипломат на Кирибати, островска држава во Тихиот океан. На неа тој гази врз луѓе кои се наредени легнати на стомак. Ова било традиционален начин на пречекување високи гости. Но не сите се согласија со ова толкување.

„Сите ќе умреме“ (Македонија, 2020)

Филм со ваков наслов не може никако да биде лош. Единствената дилема е - дали исказот содржан во него е закана, или ветување?

„Девет: роман во илустрирани приказни“ од Славимир Футро

Кога ми ја препорачаа, мојата прва реакција беше „ќе ја ѕирнам, ама не ќе да е за мене“. Причина - ми беше претставена како дебитантско дело на познат дизајнер, илустрирана проза со автобиографски примеси. Ми зазвучи како обид за шлепање слаб текст врз плеќите на добрата графика. My bad.

Ограбен музеј на нинџи во Токио

Полицијата била повикана откако крадците си заминале - целата акција им траела три минути, брзина на која и нинџа може да позавиди.

Човекот кој прв визуелизирал податоци поврзани со епидемии

„Нужноста е мајка на креативноста“, вели старата мудра изрека. Во раните 1830-ти колерата си го нашла патот до Лондон. А таму еден човек решил да стори нешто во врска со ширењето на епидемијата. Визуелизирајќи податоци.

Ликовните критичари до Рони Вуд: „Ај глеј си музиката“

Човекот си е рокенрол аристократија, и му се може. На пример да си го вгради ликот во Пикасовата „Герника“. Критичарите ич не се воодушевени, ама тој оваа недела отвара изложба со над 100 сликарски дела.

Проѕирните јавни тоалети во Јапонија

Во една од најпопуларните населби во Токио се појави нова атракција: тоалети кои додека влезете во нив се транспарентни. Кога има човек внатре стаклото се затемнува.

Рибата која кога се пари буквално се сплотува со својот партнер

Статијата е за риби. Ама па вие може да ја читате и поинаку.

Омилениот астролог на Хитлер

Се викал Карл Ернст Крафт, бил образован како за научник, но се занимавал со нешта кои денес ги сметаме за псевдо-наука. Во времето на подемот на национал-социјализмот тој имал специјален статус помеѓу бројните окултисти и „пророци“ кои работеле за режимот.

Како се викаат луѓето што одбиваат да носат маски?

„Антимаскери“, „одбиватели“, „маскомразители“? Еден подзаборавен збор во англискиот почнува да се појавува во новински статии за луѓето кои сметаат дека носењето заштита им ги загрозува човековите права.

И композиција од македонски автор ја крие низата на Фибоначи

Пред некое време пишувавме за тоа дека песната „Латералус“ на американскиот метал бенд Тул и во музичка и во јазична смисла ја следи логиката на броевите на Фибоначи. Но не знаевме дека има и македонски композитор кој бил инспириран од истото.

„Испеј ми песна“ (документарен, 2019)

Овогодинешното издание на Фестивалот на креативен документарен филм ќе се одржи од 19-26 август, со проекции во живо но и онлајн. Иако во овој контекст технологијата е позитивна придобивка, еден од филмовите на програмата укажува на страшните последици кои таа ги има по начинот на живот на културите за кои е (можеби) подобро да останат изолирани.