Bookbox

Ако прашањето за некои повозрасни генерации гласеше - каде бевте дента кога се случи атентатот на Кенеди? - така за генерациите кои беа барем во основно во таа 1985-та беше важно каде беа и што правеа на 13 јули истата година. Затоа што без оглед на утописката замисла да се нахрани светот, една идеја го сплоти преку музиката. 

Koга во 2021 излезе веста дека поранешниот Монтипајтоновец е дијагностициран со рак на панкреас, нештата не изгледаа добро. Но сега, откако го преброди најлошото, на 83 години Ајдл се подготвува за првата Британска турнеја од 1973. Во интервју за Гардијан тој одговара на прашања поднесени од негови колеги и обожаватели. 

Необичната сличност помеѓу спортски навивач и верник

Исто како што заедничките молитви ги зближуваат верниците, така и заедничкото навивање - на стадиони, во дневни соби или онлајн - создава чувство на заедништво и припадност. Нова книга ја прикажува спортската вера како универзална потреба на луѓето за припадност и емоционална стабилност.

Кога тенисот бил опасен спорт кој се играл со волнени топчиња

Деновиве внимателно ги следиме натпреварите на Вимблдон, со сите предизвици на внесувањето на ВИ наместо човечки линиски судии, повреди поради кои се предаваат мечеви, славни личности во публика и засега без скршени рекети. Порано се играло само со дланка и со многу тврди топчиња кои можеле навистина да повредат. 

Kако Луис Мамфорд го оживеа Мелвил

1930. Авторот на „Моби Дик“ е починат веќе 40 години, своевремено отфрлен од критиката и во меѓувреме заборавен од читателите. Луис Мамфорд, од друга страна, е ѕвезда во подем во американското културно мијле, експерт во области од екологија, преку социологија до урбанизам. Во времето по Првата светска војна и соочен со Големата депресија, вториов нашол утеха и инспирација во делата на Мелвил, кого го извлекол од заборавот.

Букбокс гледаше: „Каде си, Д. Б. Купер?“ (мини-серија)

На 24 ноември 1971, на Денот на благодарноста, средовечен маж кој со себе носел црна акт-чанта се појавил на штандот на Нортвест Ориент ерлајнс на аеродромот во Портланд. Се идентификувал како „Ден Купер“ и со готовина купил билет во една насока на летот 305, за само триесетминутно патување до Сиетл. Се качил во авионот и нарачал бурбон и сода. Така влегол во легендите.

„Лупен на издаваштвото“: измамникот кој излажал стотици уредници и автори

29-годишен вработен во познатата издавачка куќа Сајмон и Шустер неколку години извлекувал необјавени ракописи од познати автори и комуницирал преку лажни профили со уредници и агенти како да е претставник на бројни издавачи. Она што ја мати целата работа е - зошто? Вака добиените вредни ракописи не биле пиратирани, не биле продавани, а тој не барал откуп за нив. Можеби само сакал да ги прочита?

Експериментот со фарбање на затворските ќелии во розово

Пред неколку години во затворите во Европа и Северна Америка започнал необичен тренд - затворските ќелии почнале да се фарбаат во розово. Ова станало толку вообичаено што во 2014 еден од пет затвори и полициски станици во Швајцарија имале најмалку една ќелија во „фламинго“ розе. Зошто?

Дали казината можат да бидат уметнички галерии?

Со надеж дека ќе ја зголемат својата публика, коцкарските сали се обидуваат да привлечат нови посетители со стари ремек-дела. Создавајќи префинета атмосфера тие сакаат да го разбијат стереотипот на коцкарниците како фокусирани само на едно нешто - трошење пари.

Јабучар место Линекс: кога доматот бил лек

Шопската денес е мезе, јабучарот верен придружник на секоја летна софра. За нив не размислуваме како за суплементи или не дај боже лекови. Но кога прв пат се појавиле, доматите се ценеле пред сè поради нивните здравствени придобивки.

Букер започнува клупски предизвик

Шест групи ќе бидат избрани да прочитаат книга од потесниот избор, а најоригиналните читатели ќе бидат поканети на церемонијата на доделувањето на престижната награда. 

Фамозното 21-во поглавје од „Пеколниот портокал“ што го нема во филмот

Aко не сте ја читале книгата, сигурно сте го гледале или барем сте слушнале за филмот на Кјубрик. Група момчиња се мафтаат наоколу со полуцилиндри и трегери, силувајќи и вршејќи други насилства, и така до крајот. Но книгата завршува сосема поинаку. Поточно онаа оригиналната, британска верзија.

Која е христијанската секта поради која е убиен Шинзо Абе?

Се вика Црква на обединувањето, но верниците се познати како „Мунис“ поради името на основачот Сун Мунг Мун. Неговиот екстремен антикомунизам довел до блискост со конзервативни политичари од целиот свет, вклучително и Јапонија.

Пејачката што го инспирирала Елвис Присли

Се викала сестра Розета Тарп и е една од многуте жени маргинализирани од музичката историја. Нејзиниот начин на свирење гитара и пеење госпел го трасирал патот за Елвис и за многумина други.

Кога јагленот бил обвинуван за нарушени нерви, ќелавост и паѓање на забите

Отпорот кон јагленот не е некаков новопечен став против фосилните горива, кој во моментов е на стаклени нозе поради можниот недостаток oд гас претстојната зима. Американците му кажале „не“ уште во моментот кога тој пристигнал, во средината на 19 век. Само од малку поинакви причини отколку оние кои вообичаено се наведуваат сега.

Кратка историја на политичките атентати во Јапонија

По убиството на поранешниот јапонски премиер Шинзо Абе многумина се шокираа што тоа се случува во земја која не е позната по политичкото насилство. Но иако во споредба со други бројот на вакви случаи е мал, не е дека ги немало, само што атентаторите ретко користеле огнено оружје. Најчестиот мотив, пак, бил гневот кон локалните политичари кои сакале да шуруваат со странци.

Есеј за откажаните летови

На шалтерот на компанијата две нервозни службенички се обидуваат да вопостават ред и да ни организираат сместување, далеку од аеродромот и од градот. Веќе е полноќ. Некои решаваат да не одат во хотел затоа што не знаат кога и како би се вратиле. Гласно се нафрлаат опции. Летови за Белград, Софија, Приштина. До Виена, па преку Загреб. Дваесет часа со автобус? Когнитивниот апарат ми е прегорен и полека ми станува сеедно и за географија и за воздушен сообраќај.

Го прекинал школувањето за да стане поет - сега доби Филдсов медал за математика

Џун Ха не бил ич заинтересиран за математика до крајот на средно. Кога решавал задачи редовно препишувал од крајот на учебникот. Сега неговите длабоки увиди кои ја поврзувааат комбинаториката и геометријата го доведоа до највисокото признание, еквивалентот на Нобелот за математика.

Aнтонио Боџа - првиот сериски убиец од Милано

Бил пример за добар сосед, посветен работник и хуманитарец. Но едно нешто во врска со Боџа не се вклопувало во ваквиот профил - фактот дека целиот подрум му бил полн со човечки скелети, на луѓе кои тој ги убил.

Букбокс репортажа од Верона: Ромео е мртов, да живее Кејв!

„Ајше и Даут“, „Мариска засекогаш, Миклош“. „Јас и ти“. На ѕидот во близина на таканаречената „Куќа на Јулија“ одамна му е потребно тазе Select All+Delete за да ги собере пораките на заљубените. Тие можеби не се свесни за логиката на ваквата магиска постапка, дека идентификувањето со (фиктивните) Ромео и Јулија можеби и не е најсреќниот план за нивната врска. Но во Верона смртта делува романтично, како Into My Arms на летен дожд среде древна арена. 

„Илегалниот“ аранжман на американската химна на Стравински

Откако емигрирал од својата родна Русија, Стравински добил шанса да предава и да твори во САД. Но откачен каков што бил, ставајќи ја под прашање американската улога во Втората светска војна, решил малку да си поигра со химната. 

Букбокс гледаше: „Човекот што си ја продаде кожата“ (2020)

На моменти филмот кој во 2021 беше номиниран за Оскар делува како пародија, на други како сатира или протест. Впечатокот е дека од приказната можело да се извлече повеќе драматичност и убедливост. Но без оглед на ова, метафорите и критиката се очигледни - луѓето од „третиот свет“ и буквално ја продаваат својата кожа во потрага по подобар живот.

Самоубиство на двајца љубовници - вистинската причина за почетокот на Првата светска војна

Вообичаено е да се смета дека атентатот на надвојводата Франц Фердинанд во 1914 е настанот којшто ја турнал Европа кон војна и ја одредил судбината на Хабсбурговците. Но што ако една друга смрт, 25 години пред овој настан, е вистинската причина за обете последици?

Човекот кој пред еден век го измислил скијањето на вода

Пред 100 години Ралф Самуелсон успешно ги поминал водите на езерото Пепин во Минесота на скии. Така се родил еден од најсаканите водени спортови. 

Едно возење со точак што го инспирирало пронаоѓањето на ЛСД

Во 4:20 попладне на 19 април 1943, еден швајцарски хемичар eкспериментирал со нешто што подоцна ќе стане познато како ЛСД, запаѓајќи во „не многу непријатна интоксицирана состојба, карактеризирана со екстремно стимулирана фантазија“. Бидејќи не бил баш во состојба да си појде дома сам, го замолил својот асистент да му помогне да појдат заедно со точак. Останатото е историја.

„Зошто го мразам чичко ми“ од Вилијам Хитлер

Редок сочуван примерок од американското списание „Лук“ од 4 јули 1939 денес ќе ве чини 950 долари. Зошто? Затоа што содржи статија од шест страници илустрирана со фотографии од Вилијам П. Хитлер, под прилично емотивен наслов. Во неа внукот на фирерот изнесува пикантни детали од приватниот живот на својот чичко.

Дали ни е потребна нова теорија на еволуција?

Нов бран научници тврди дека на моменталната теорија на еволуција ѝ е потребна итна ревизија. Оние кои се „мејнстрим“ ги отфрлаат овие колеги како кариеристи, па дури и (иронично) како „богохулници“. Но овој конфликт може да ја одреди иднината на биологијата.

Рапамицин - приказната за „еликсирот на младоста“ од Велигденските острови

Звучи како приказна од роман, а вклучува микробиолог од Индија, случаен наод во почва на Велигденските острови и откритие на молекула која помага во спречување на растот на клетките на рак и на стареењето. Сето тоа само поради тврдоглавост на еден човек, кој епруветите со прашината ги чувал во својот домашен фрижидер за длабоко, веднаш до сладоледот.

Најчудната граница на светот?

Под „чудна“ се мисли на комплицирана, бидејќи линијата е толку закривена што ако човек вози точак долж неа де е во една држава, де во друга. Оваа граница отсекогаш се наоѓала на крстосницата на историјата.