Bookbox

Неодамна присуствувавме на работилница за правење природен сапун, каде во воведот се спомна нешто на што никогаш не сме помислиле - од каде името на плочката што пени и меури?

Еден од најзначајните антрополози на 20 век е можеби жена за која ретко кој слушнал. На 11-годишна возраст била киднапирана од племето Јаномамо, земјоделци од Амазон, па така знаела за што зборува кога го опишувала нивниот живот. Сепак, никој од академската заедница не ѝ обрнал внимание, иако нејзините искуства можеле да исправат некои погрешни претстави и да ѝ овозможат поспокоен живот, откако еднаш избегала во „цивилизација“.

Уметниците кои водат правни битки за признавање на своето авторско право врз дела генерирани со ВИ

Во 2022 уметник поднесува своја слика на уметнички саем. Сликата добива прва награда. Ама до денес авторот не може да ја регистрира како сопствено дело, бидејќи таа е генерирана со помош на ВИ. Во тек е судски спор кој може да ја определи иднината на толкувањето на тоа до каде е автор човекот, а од каде машина.

Овие риби имаат нозе

Се викаат морски црвеногушки и имаат „тело на риба, крилја на птица и повеќе нозе, како краба“. Уште почудно - нозете им имаат сензори за вкус. 

Како тоа видеотеките изумреа, а книжарниците (фала богу) не?

Кога се појавија компјутерите, таблетите и мобилните, ретко кој продолжи да користи роковници и нотеси. Претходно зајмевме филмови од видеотеки, а сега низ светот нив ги има во многу мал број, само за носталгични „н'рдови“. Сите сакаат пристап до содржини со еден клик. Логично на сето ова - како и зошто опстануваат книжарниците?

„Професорот и лудакот“ (2019)

Во 2016 пишувавме за книгата со истоимен наслов, која ја раскажува приказната за правењето на Оксфордскиот речник на англиски јазик. Тогаш најавивме дека ќе се снима филм со Шон Пен и Мел Гибсон во главните улоги. Повеќе од дваесет години по откупувањето на правата, филмот конечно пристигна.

Бешамелот како малтер на нацијата: приказната за славниот грчки готвач Целементес

На 22 април во МКЦ се одржа трето издание на изложбата „Поместени граници“, оваа година со наслов „Молк за...“. Помеѓу изложените дела од неколку автори, едно ни остави посебен впечаток, затоа што ги поврзува (на начин на кој тоа делумно го правиме со „Јадење книги“) храната и идеологијата.

Сенката како граѓанско право

Во македонскиот сенката нема баш позитивни конотации и може да означува дека си доминиран („во нечија сенка“) или дека некој дејствува затскриено („од сенка“). Но во време на глобално затоплување, особено на места на кои сонцето и онака безмилосно пече, сенката станува граѓански ресурс, индекс на нееднаквост и критериум на јавно здравје.

Совети за дигиталното доба од средовековни монаси

Не само ние, и средовековните монаси, чија задача било бесконечно долго да препишуваат ракописи, имале проблеми да се концентрираат. Се жалеле дека се прeплавени со информации, често се занесувале гледајќи низ пенџере, или мислејќи кога е следниот оброк. Тие можеби имаат нешто да ни кажат за нашата современа мака да се сосредоточиме на она што го правиме.

Како се случува песна?

Jас не знам дали знам како се случува песната!

„Тоитоитои“: суеверија на музичарите

Како што на рибар не му се вика „со среќа“, така и на актерите пред излегување на сцена не им се посакува добра претстава. Но понежен од англискиот „скрши нога“ (break a leg) е еден друг израз кој се користи помеѓу музичарите, особено помеѓу оперските пејачи.

Повторувањето не е мајка на досадата

Ако сте во друштво кое треба да се одлучи за филм, а помеѓу насловите има таков кој на повеќето од вас ви е гледан, тогаш тој автоматски излегува од конкуренција. Грешка, сугерира нова студија.

Откриена „дата базата“ на сите книги во Eвропа од 16 век

Ја составил вонбрачниот син на Колумбо, и со векови никој не знаел каде точно се наоѓа. Сè додека неодамна не искрснала среде збирка на исландски истражувач која се чува во Копенхаген.

Врската меѓу Јунг и корејскиот поп

Пред некое време пишувавме за тоа како корејскиот поп стана глобален феномен, спомнувајќи ги Би-ти-ес, момчешки бенд кој во 2017 прерасна во еден од најголемите нови феномени во САД. Сега тие имаат нов албум, кој има врска, ни повеќе ни помалку, туку со основачот на аналитичката психологија.

Милчо Манчевски: „Книгите ми помогнаа да си го најдам местото во светот“

23 aприл е Меѓународен ден на книгата и авторското право, кога традиционално се упатува порака од УНЕСКО, но и од сите земји кои го одбележуваат овој ден. Оваа година македонската ја напиша Милчо Манчевски.

Не баш „дебата на векот“: Питерсон наспроти Жижек

Беше помпезно најавувана, создавајќи атмосфера на претстоечки спортски натпревар, иако не е баш јасно кој спорт би бил најсоодветната метафора. За Жижек можеби некој што бара мавтање со раце (одбрана ватерполо?), за Питерсон нешто како шах или стреличарство. Ама пак се разбраа.

Пиење и книги

На денот кога го оддржуваме деветото издание на „Јадење книги“ си велиме, да не згрешивме ние со хранава?

Урино-археологија: нов метод за откривање древни тајни

Пред околу 10.000 години група ловци и собирачи се населиле во долините на модерна Турција и останале таму цел милениум. Но за тоа во колкав број биле и какви домашни животни чувале, сега се користи еден сосема нов извор - мочката.

Оркестарски музичар доби судски процес за нарушен слух

Британската Кралска опера го загуби случајот откако член на оркестарот ја тужеше заради тоа што на проба на „Валкирите“ на Вагнер се здобил со трајни оштетувања на сетилото за слух.

Kaко Алберт Ками нашол утеха во апсурдноста на фудбалот

Kaко е можно еден мрчатор-егзистенцијалист, кој генерално не гледал смисла во животот, толку многу да ужива во една апсурдна игра како фудбалот? Па можеби токму во апсурдноста е и клучот.

Пулицер за 2019 доби роман во кој главни ликови се дрвја

Веста за пожарот кој ја зафати Богородичната црква го фрли во сенка доделувањето на врвните признанија од областа на новинарството и книжевноста, кое се случи синоќа, 15.4. Во категоријата за белетристика Пулицерова доби роман кој зборува за односот на човекот со природата.

Пожарот во Богородичната црква кој го опиша Виктор Иго во 19 век

Во текот на својата 856 години долга историја, Нотр Дам поминала низ многу нешта. Но еден писател и негов славен роман се најзаслужни што црквата го преживеала 19 век, кога готската архитектура била оставана да скапува.

Што сонувавте ноќеска?

Има луѓе кои кога ќе тргнеш да им раскажуваш сон почнуваат да превртуваат со очи и ја прават онаа „поштеди ме“ фаца. Она што тие не го разбираат е дека со тоа што ја намалуваат вредноста на овие нарации и самите се лишуваат од одлична можност.

Петиција против „расистички“ мурал во францускиот парламент

Двајца француски професори покренаа петиција за остранување на сликата која го комеморира укинувањето на ропството, а е поставен во нивниот Парламент, затоа што бил расистички, понижувачки и дехуманизирачки во однос на црнците.

Францускиот писател кој шеташе наоколу со жив јастог

Се викал Жерар де Нервал. Живеел во 19 век и бил еден од главните претставници на францускиот романтизам. Неговите дела влијаеле и врз подоцнежните надреалисти. Но не само делата, туку и неговиот начин на однесување - на пример необичниот љубимец кого го шетал врзан за каивче.

Човекот кој ги пере валканите алишта на славните музичари

Во раните 1980-ти еден западногермански музички фан дошол до генијална идеја - да им ги пере алиштата на ѕвездите. Така се родила Рокенрол пералницата.

Вистинската црна јама во споредба со тоа како ја замислуваа уметниците

Личи на „окото на Саурон“ или некаква морничава кружна форма опкружена со огнени јазици. До сега можевме само да ја замислуваме, но оние уметници кои тоа го правеле не биле далеку од вистината.