Bookbox

Фројд уште во 1917 година зборувал за пресврти во науката што ја разнишале човечката самодоверба и ја релативизирале нашата „привилегирана“ позиција во светот. Секој од овие удари нè соочил со нови граници на нашата посебност. Денес, со развојот на вештачката интелигенција, многумина сметаат дека сме сведоци на уште еден таков удар – интелектуален – кој повторно го отвора прашањето за нашата улога и значење во светот.

Во 2025 нема недостаток на литература за самопомош и за тоа како треба да се живее среде модерните турбуленции. Но како и во повеќе области на човечкото живеење, можеби најдобра стратегија е да се види што од минатото го преживеало тестот на времето, затоа што на крајот на краиштата проблемите се истите, исто како и решенијата. 

Како Битлси наоѓале инспирација во авангардната класика

Во средината на 1960-тите, додека доминирале на топ-листите, правеле генерации тинејџерки да паѓаат во транс и биле постојана мета на медиумите, Битлси истовремено се запознавале и учеле од најсмелите и најзначајни композитори на класичната музика.

Дали минералната вода е „природна“ ако е филтрирана?: новото прашање што и не е толку ново

Неодамнешен скандал со филтрирањето на познатата вода „Перие“ потсети на тоа дека прашањето околу тоа дали минералната вода е природно-природна ако е „чепната“ постоеле уште пред неколку векови. 

Невротични мачки и хипноза за лажговци: 180 години од списанието „Сајентифик Американ“

Eдно време го добивавме на домашна адреса, иако со големо задоцнување. После стана достапно онлајн со претплата. Денес списанието за наука кое почнало да излегува во 1845 е најдолго издаваното во САД, со континуитет од век и плус 80 години. 

Расказ за гостите

Ќутиш за да не ја нарушиш динамиката на муабетот. Можеби ова е последната седенка на земјата, со сето шаренило најчовечки табиети, желби и стравови, и баш тебе ти се паднало да ја организираш.

Најбруталниот филм на Хичкок кој никогаш не бил снимен

Бил инспириран од реален случај на сериски убиец. Но визијата на славниот режисер била оценета како премногу насилна и сексуално експлицитна за неговото време. Така, „Калеидоскоп“ останал само на хартија.

Патепис: 14 месеци низ Јужна Америка

Девојката од оваа приказна ја знаеме уште како студентка по етнологија. Но за нејзините патешествија дознавме неодамна, кога го купивме најновиот број на „Лице в лице“ и ја видовме на фотографија. Тијана била во Јужна Америка? Правела и продавала торти за да заработи за патувањето? Ја каснал мајмун? Секој го истражува светот онака како што умее, вели таа. Ама некои се малку похрабри од другите.

Ник Кејв како воинот на коњ

Не знаеме дали ќе му стават плочка, но наскоро во градот Варакнабил во Австралија ќе се издигне статуа на славниот музичар качен на коњ и прекриен само со „прометејски“ чаршаф. Знак дека не сме толку лоши во извезување идеи, кои додуша никој не признава дека се наши.

Премиера на документарец за Ферал Трибјун

Во кино Европа на 13 јуни беше одржана загрепската премиера на „Вива лудеж“, филм на Марина Баничевиќ и Саша Станиќ, кои велат дека тој всушност и не е класичен документарец.

Вонбрачниот син на Колумбо и најголемата приватна библиотека во Европа

Ретко кој има слушнато за Ернандо Колон. Но тоа, дека е син на славен лик не е неговото единствено животно достигнување.

70 години од раѓањето на Ник Дрејк

Свесни сме дека насловов звучи троа соц-реалистички, небаре ќе организираме симпозиум во училишната сала со маса покриена со виолетов сатенски чаршаф, и изрезбани букви на славеникот во стиропор. Ама па како поинаку да ви кажеме дека денес би му било роденден на човекот кој, да не се убиеше, ќе полнеше 70?

Наместо на стадион, во еден руски град фудбал ќе се игра на театарска сцена

Град од милион жители со стокмен стадион и голема желба на него да се игра натпревар од светското не успева во намерата. Но знае да возврати - со балет на тема фудбал.

Aвстралискиот уметник што помина 3 дена закопан под земја е здрав и жив

Четвртокот вечер толпа гледачи се собра во Хобарт, Тасманија, за да гледа како еден човек ќе биде жив закопан. Мајк Пар, перформанс уметник познат по претходни екстремни настапи, на 73-годишна возраст одлучи да остане под земја 72 часа, без храна, само со вода и една книга.

Самоукиот експерт за Џојс кој исчезна

Во саботата, на 16.06, традиционално се одбележа Блумсдеј, денот кога се одвива дејството во романот „Улис“ на Џојс. И иако изгледа дека сè во врска со него е веќе кажано, на виделина излезе необичен случај со истражувач на ова дело.

„Македонскиот стрип во изданијата на новосадски Дневник“

Зошто е важно тоа дека македонски цртачи биле вклучени во големи проекти во некогашна Југославија, а од таму и во Европа? Затоа што тоа ни кажува дека локалната стрип историја е со многу подолга традиција, и дека е многу побогата, отколку што тоа обично се претпоставува.

„Јас не сум лесен маж“ (Нетфликс, 2018)

Француска сатирична комедија во која мизогиничниот свет на денешнината е заменет со таков во кој мажите се оние потиснатите и искористените. Но овој поинаков поредок всушност и не е толку различен. 

Последниот филм на Роберт Редфорд пред пензија

Деновиве, колку да сочуваме здрав разум и да се потсетиме дека на светов има и други теми, гугламе „наши“ луѓе за да видиме како се и што прават. Така дознавме дека еден од нив - Том Вејтс - снима филм со Роберт Редфорд, под наслов „Стариот човек и пиштолот“.

„Доверливо од Спрингфилд“: нова книга за Симпсонови

Неодамна Симпсонови ја прикажа својата 636 епизода и со тоа стана најдолго прикажуваното телевизиско шоу во американската историја. По скоро 30 години тоа стана институција, како што ретко се случува со која и да е серија.

Патните дневници на Ајнштајн откриваат шокантен расизам

Приватните дневници на славниот физичар, и (барем до сега) докажаниот хуманист, од негови патувања низ Азија, откриваат дека не ги сакал баш жителите на овој континент, особено не Кинезите.

Што гледаме кога гледаме бои?

Нова изложба во Музејот за дизајн Смитсонијан под наслов „Сатурирано: привлечноста и науката на бојата“ објаснува како го доживуваме и го разбираме овој феномен.

Koга јавното пиење кафе било забрането

Во 1633 отоманскиот султан Мурат Четврти почнал битка против еден обичај за кој верувал дека предизвикува социјален распад и конфликт во главниот град Истанбул. Според некои легенди, тој преправен шетал низ улиците на градот, носејќи со себе голем меч за да му ја отсече главата на оној кој се занимавал со незаконската активност. А таа била - јавно пиење кафе.

Зошто во поголеми сали музичарите треба да свират побавно?

Двајца големи музичари доаѓаат до исти заклучоци за врската помеѓу музиката, времето и просторот. Едниот го образложува ова во форма на книга, другиот во интервју. Обајцата нè потсетуваат дека музиката, колку и да изгледа „езотерично“, е сепак врзана за материјалното.

Мрачната страна на интелигенцијата

Коментарот дека некој е неинтелигентен (читај: глуп) не се однесува само на неговите ментални способности. Тој низ историјата знаел да биде и пресуда, за тоа што тие луѓе смеат, а што не смеат да прават, а таков е и денес. Интелигенцијата, со други зборови, е политичка.

Пронајден загубениот албум на Џон Колтрејн од 1963

На 29 јуни ќе биде објавен албум на славниот џез музичар и саксофонист, за кој до сега се сметаше дека е исчезнат.

Се самоуби Ентони Бордејн

Човекот кој го шеташе светот по цела ширина и должина, кој нè учеше да не се плашиме од нови доживувања и вкусови (макар тоа бил и свински анус), кој проповедаше дека телото не е храм туку луна парк, почина на 61 година.

Панкерот кој се врати од мртвите

На 5 јуни во Тулуз, Франција, почна судење кое има врска со неколку работи: грабеж на банка, панк движење кое беше популарно низ Европа во раните 1980-ти, и еден човек кој се врати од мртвите. Необична комбинација, за необична приказна.

Цензурата како самокастрација

Неодамна, по седум години и седум месеци, Дежуловиќ престана да ја пишува редовната колумна во сараевско „Ослобоѓење“, онаа која секојпат почнуваше исто - со другар му Кожо кој во два по полноќ му се јавуваше да му каже виц. Но неговото откажување не е ни смешно, и не е виц. Панчиќ го нарекува (само)кастрација на медиумите, без оглед на страната на политичкиот спектар на која припаѓаат.