Bookbox

Замислете дека сте маж кој последниве триесет години имал многу близок пријател, маж, со кого не само што професионално соработувал туку и пиел по кафани, се тепал и правел други стереотипно „машки“ нешта. Одеднаш, на 61 година, вашиот пријател ви кажува дека ќе стане жена, со цицки, репче и цветни фустани. Дали ќе му понудите да тргнете на пат низ земјата за да го поддржите во оваа идеја?

„Помошно средство за секаква намена за потребите на вашата канцеларија или дом“. Вака гласи препорака со пет ѕвездички на книга на Амазон. Не која било книга, туку учебник со 1279 страници, тврда корица и (навидум) едноставен наслов: „Гравитација“.

Шарлот, Емили и Ен не се ни Бронт, ни Бронте, туку Бронти?

Денес, 26.09., излезе вест дека е исправена грешка направена уште пред 85 години, со тоа што во Поетското катче на Вестминстерската опатија презимето на сестрите кои на македонски (српски, бугарски) ги знаеме како БронтE биле напишани без две точки врз е-то. На англиски без тие ознаки некој може да го прочита презимето како „Бронт“, а всушност е Бронти.

Oд каде потекнува идејата за „рамноправност“?

Човечката историја е цик-цак линија на доминација и обиди за регулирање на истата, со развивање на кооперативни начини на живеење. Последново е „цик“-от. А „цак“-от е огромен чекор нaназад во периоди кога поради потреба од работна рака (поради земјоделие или индустрија) хиерархиските структури повторно биле воспоставувани, посилни од претходно. 

Kaранфилче: ароматичниот зачин кој создал империи

Позади еден навидум скромен зачин стои сложена историја на царства и профити, колонијализам и глобализација. Според локалните верувања, пак, растението имало еден куп моќи. Жените од островите го користеле тајно како афродизијак, верувајќи дека го зголемува сексуалниот апетит. Мажите го користеле во време на војна, сметајќи дека ги прави невидливи и оттаму неранливи. 

Оливер Сакс доби опера

Од него се простивме во 2015, во статија под наслов „Почина неврологот кој пишуваше како поет“. Доживеа светска слава кога неговата книга „Будења“ беше преточена во истоимениот филм со Роберт де Ниро и Робин Вилијамс. Ни го приближуваше светот на луѓето со различни невро-психијатриски нарушувања, како Турет, синдром на фантомски екстремитети или шизофренија и се залагаше за нивен подобар живот. Сега овој интересен човек добива и опера во негова чест. 

Оскаровци кои во 2023-та би биле „канселирани“

Филмот како уметност еволуира исто како и културата и општествените прилики. Оттаму, некои филмски моменти во ретроспектива можат да делуваат визионерски, но и да бидат во најмала рака проблематични доколку се разгледуваат само во контекст на современите ставови и вредности. Дали ова значи дека тие и тогаш кога биле наградени со Оскар не биле вредни?

MME: нова изложба на тема пцовки и клетви во Берлин

Од „клетвата“ на саркофагот на египетскиот фараон Тутанкамон, до современи начини на колнење и пцуење, нова изложба во Музејот на комуникација во Берлин ја следи историјата на еден универзален елемент на човечкото однесување. 

Нова професија: дизајнер на потписи

Во мода е нова „козметичка хирургија“ за лош ракопис, во форма на платен човек што дизајнира потпис, така „за да го личи“. Клиенти најчесто се доктори, адвокати, славни личности, иако имињата на последниве не се откриваат. 

„Моби Дик“ на Мелвил и „Китот“ на Аронофски

Покрај сите фалби за Брендан Фрејзер во улогата на прекумерно тешкиот професор по книжевност и критиките за „тенкото“ сценарио и наводното стереотипизирање на дебелите, некои од вредните елементи на овој филм останаа во сенка. Меѓу нив врската со еден друг реален и метафоричен кит, оној на Мелвил.

До сега Маркс беше црвен - може ли да биде и зелен?

Каква врска има марксизмот со климатските промени, еколошката криза и аргументите за економија без раст? Нова книга под наслов „Маркс во антропоценот“ на јапонскиот филозоф Кохеи Саито, која излегува од печат денес, 28.2., тврди дека таква врска има. 

Во Италија има над 1400 споменици и објекти поврзани со фашизмот и никој не помислува да ги руши

Има повеќе причини зошто Италијанците ретко или воопшто не си го поставуваат прашањето за постоењето на објекти од фашистичкиот период. Прво, тие се уште се користат, само како структури чија содржина е променета до степен во кој минатото е лесно да се игнорира. Второ, затоа што Италија, за разлика од Германија, нема поминато низ процес на де-фашизација по Втората светска војна. 

Зошто се случува да сонуваме на повеќе јазици?

На прв поглед не е необично ако некој познава повеќе јазици, особено ако ги употребува во текот на денот, истите и да ги зборува на сон. Но подеталното истражување на мултијазични соништа покажува покомплексна слика. 

Душан Ристовски: „Си играм на мобилен“

Освен за бесконечно скролање, мобилниот телефон може да служи како алатка во рацете на креативните. Душан Ристовски (за пријателите „Душман“), не само што фотографира со мобилен, туку на истиот начин ја уредува и ја подготвува сликата за печатење. Негови дела се изложувани од Мадрид и Виена до Доха. 

„Златна гуска“ - награда за научни истражувања кои на почетокот звучеле блесаво

Пред десетина години да инјектираш вируси во деветмесечна сирота лама за да испитуваш вируси на грип звучело навистина откачено, и како залудно трошење на парите на даночните обврзници. По појавата на Ковид-19 нештата се промениле. И во многу други примери, научни истражувања кои биле исмевани по повеќе години се покажале како крајно корисни. За нив има воспоставено и посебно признание.

Најбаксузниот ден во животот на Франклин Рузвелт

На 28 ноември 1943, Рузвелт, Черчил и Сталин требало да се сретнат за серија разговори во советската амбасада во Техеран, Иран. Излегувањето на Рузвелт од земјата требало да се одвива во најголема тајност, без авиони и чалами. Но сè што се случило од самото поаѓање до пристигнувањето било како од Монти Пајтон.

„Ажурирани“ зборови во книги за деца: „мајка“, „татко, „дебел“

„Чарли и фабриката за чоколади“, „Матилда“ и „Џејмс и големата праска“, славни дела за деца и млади на британскиот писател Роалд Дал, се прекројуваат за да се отстранат сите потенцијално навредливи и „застарени“ изрази.

3-2-1, печати!: женските трки во словослагање

Сопствениците на печатници ги нарекувале „Д сфивтс“ (брзите) поради нивната генерална физичка кондиција, но и поради прецизноста во сложувањето поединечни букви во зборови. Својата вештина можеле да ја измерат и на натпревар, кој прв пат бил одржан при крајот на 19 век во Бостон.

Вистинското убиство кое ја инспирирало воведната песна од „Сопранови“

Многу пред стриминг сервисите да ја понудат опцијата за прескокнување на најавните шпици, милиони гледачи на ХБО ја слушале воведната песна „Се разбудив утрово“ пред секоја нова епизода. Иако не е напишана специјално за серијата, таа била инспирирана од теми поврзани со неа.

Кога во 19 век НЛО слетало во Јапонија

Како што во вестите сè почесто се слуша за различни необични вселенски објекти кои прелетуваат над глобалното небо, така искрснуваат и интересни приказни за исти такви виденија од минатото. Ова е дури од 1803-тата.

За љубителите на Калвин и Хобс: нов стрип од Бил Вотерсон по речиси 30 години

На новогодишната ноќ во 1995, шестгодишниот Калвин и неговиот плишан тигар Хобс се излизгаа на санка за последен пат. Тоа изгледаше како одјава на Бил Вотерсон, чиј стрип „Калвин и Хобс“ беше објавуван во 2400 весници низ светот. За среќа, тој има уште нешто да каже.

Нова серија за Лидија Поет, првата жена-адвокат во Италија

На 15 февруари на Нетфликс премиерно беше прикажана серијата во шест епизоди, „Законот според Лидија Поет“, историска драма базирана на вистинска биографија на првата италијанска адвокатка, чие мото е: „Ако Бог сакал да бидеш адвокат, немало да те направи жена“. 

Од крал до просјак: историјата на ананасот

Ананасот не е само украсче на пинаколади и егзотична состојка во овошните салати. Неговото некогашно место помеѓу овошките во европската култура може да се споредува со кралско. Во Британија во 17 век примероци од него се изнајмувале, за аристократите да можат да се фалат дека го имаат на своите трпези.

Готвење, лотарија и реални шоу програми: телевизијата во време на нацизмот

Службената историја вели дека јавното емитирање на ТВ програмата започнало во средината на триесетите на минатиот век, некако истовремено во Велика Британија и Германија, а потоа и во СССР и САД. Но тоа не е баш најточна одредница - по експерименталното пуштање на сингалот во 1934, првиот јавен ТВ сервис започнал со работа во март 1935 во Германија. Претседател на владата тогаш бил - Хитлер.

Букбокс читанка: „Кокоро“ од Нацуме Сосеки

Еден од историски најзначајните јапонски романи носи тешко преводлив наслов кој истовремено може да значи „срце“, „дух“, храброст“, „суштина на нештата“. Во голем број преводи, па и во македонскиот, тој е коректно оставен во оригинал.

Необичниот случај со мајмунот од Марс

Доколку освен глупостите на Земјата го следите и она што се случува на небото, тогаш знаете дека во последно време над САД и Канада беа забележани кинески шпионски балони и три до сега неидентификувани летечки објекти, кои беа таргетирани и наводно уништени. Ова ги поттикна малку подзаборавените теории за вонземјаните и целта на нивната посета, но и приказните за луѓе кои решиле малку да си поиграат со опседнатоста со оваа тема.

Почнува Берлинскиот фестивал 2023: филмовите за коишто се зборува

Од вчера, 16.02 па до 26.02, во Берлин ќе се одржи 73-тото издание на престижниот филмски фестивал. Претседател на жирито е американската актерка Кристен Стујарт.

Ако го памти ова стар(а) е за тебе: пионерскиот четбот Елиза

Некои од нас се сеќаваат на ова, и да, стари сме. На исто така стариот Комодоре 64 имаше програмче со кое можеше да се прави муабет. Носеше женско име и се обидуваше да ни помогне да решиме некаков проблем, како човек од доверба или психолог. Тоа беа првите први знаци на давање преголем кредибилитет на илузија на интелигенција, која веќе и не е баш илузија.

Заборавете на Вијагра: афродизијаците на Инките и Ацтеките

Од кикирики до халуциногени печурки и ларви од инсекти, да видиме што сè може (а баш и не мора) да ни го поттикне либидото според древната јужноамериканска фармакопеја.