Bookbox

Еден од најзначајните антрополози на 20 век е можеби жена за која ретко кој слушнал. На 11-годишна возраст била киднапирана од племето Јаномамо, земјоделци од Амазон, па така знаела за што зборува кога го опишувала нивниот живот. Сепак, никој од академската заедница не ѝ обрнал внимание, иако нејзините искуства можеле да исправат некои погрешни претстави и да ѝ овозможат поспокоен живот, откако еднаш избегала во „цивилизација“.

Навидум ништо посебно - зеленикава мувла заштитена под стакло. Ама тоа е посебен примерок на габа која довела до откритието на пеницилинот, а наскоро ќе биде на продажба. 

Овие риби имаат нозе

Се викаат морски црвеногушки и имаат „тело на риба, крилја на птица и повеќе нозе, како краба“. Уште почудно - нозете им имаат сензори за вкус. 

Како тоа видеотеките изумреа, а книжарниците (фала богу) не?

Кога се појавија компјутерите, таблетите и мобилните, ретко кој продолжи да користи роковници и нотеси. Претходно зајмевме филмови од видеотеки, а сега низ светот нив ги има во многу мал број, само за носталгични „н'рдови“. Сите сакаат пристап до содржини со еден клик. Логично на сето ова - како и зошто опстануваат книжарниците?

Необичното значење на зборот „бруцош“

Вчера, 1 октомври, се одржа првиот академски час за студентите од прва година. Еден термин кој вообичаено се користи за нив има интересно потекло.

Руските научни списанија повлекоа повеќе од 800 статии

Комисијата формирана од Руската академија на науки ги „чешлаше“ научните списанија од различни области поради обвинувања за плагијаторство, авто-плагијаторство и таканаречено „подарено авторство“. Резултатот е „бомба“ во руските научни кругови.

Кога Лолита би била Бабита

Умберто Еко во далечната 1959 пишувал месечна колумна во списанието Вери, која изобилувала со лингвистички експерименти, но и со пародични препрочитувања на славни дела. Едно од нив се однесува на Набоковата „Лолита“. И без да ви правиме спојлери, само ќе ви кажеме - подгответе се за во најмала рака необични сцени на љубов меѓу младиот Умберто Умберто и неговата Бабита.

„Паразит“ ќе стане американска ТВ серија

Еден од најдобрите филмови на 2019 ќе биде адаптиран во мини-серија, во продукција на ХБО.

„Какебо“ - јапонскиот концепт на штедење

Измислен во 1904 од Хани Мотоко, позната како првата жена-новинар во Јапонија, какебо е едноставен начин за водење сметка за потрошеното. За неговата модерна верзија клучно е работите да се запишуваат не на компјутер, туку на хартија, со рака.

Париски музеј ангажира резидентен Инстаграм уметник

Една од најпознатите музејски институции во Франција, Музејот д’ Орсеј, почнува со нов пристап кон технологијата, истовремено заживувајќи ја својата колекција - преку ангажирање уметник кој треба да замисли како би изгледал Инстаграм профилот на познат колега од историјата.

Во 2020 ќе биде објавен нов материјал на Боуви

По смртта на големи (а и не толку големи) ѕвезди, стапува на сила бизнис пракса позната како „молзење на кравата“ - издавање нов (или не толку нов) материјал, понекогаш и со сомнителен квалитет, само колку нешто да се продава. Ама за ова не се буниме.

Како грабнувањето на едно куче ја одредило судбината на двајца британски поети

Кокерот Флаш го спомнавме кога пишувавме за подзаборавената биографија на Вирџинија Вулф на ова куче. Она што не го знаевме е случајот со неговото грабнување, кој направил неговата сопственичка - позната викторијанска поетеса - да го отфрли татковскиот авторитет и да се омажи со својата тајна љубов.

Во живо: Сизиф против карпата

Сите ние сме Сизиф, особено на почетокот на годината кога работите треба да почнаат да се тркалаат. Прво со огромен напор нагоре, па стрмоглаво надолу. Колку ние потврдоглави, толку карпата поодлучна. 

Почина Џон Балдесари, „кумот“ на концептуалната уметност

Поживеа 88 години, од кои повеќе од 50 правеше инсталации од случајно најдени предмети, колажи кои комбинираат текст и фотографии, и генерално си играше со различни медиуми. До крајот на животот се држеше до своето мото - да не прави здодевна уметност.

Првиот и последен каубоец на Балканот родум од Тетово

Во 2019 се навршија 20 години од смртта на Хари Џексон, роден во Тетово како Аљуш Мусли, кој на осум години се преселил во босанска Биелина. Како и голем број деца од тоа време, бил фасциниран од Дивиот запад. До толку што го променил името и почнал да снима вестерни.

Нобеловката што си ја повлече статијата

Американската научничка Франсис Арнолд, која ја подели Нобеловата награда за хемија во 2018 со уште двајца истражувачи, на своја иницијатива си ја повлече најновата научна статија. Причина: повтореното истражување не ги дало истите резултати.

Во Загреб се отвори музеј на мамурлакот

Ако имате приказна за свое пијанство на која не сакате да се потсетите, но на која често ве потсетуваат, тука е новиот музеј кој може да ја овековечи како дел од својата поставка.

Рапсодија во сино: делата ослободени од авторски права во 2020

На почетокот на јануари минатата година известивме за тоа на кои значајни дела им истекоа авторските права и влегоа во тн. јавен домен, односно станаа слободни за користење. Еве го списокот за оваа, 2020 година.

Ралстонизам - историја на едно бизарно движење за здрав живот

Празниците не се завршени, но можеби веќе ви е јасно дека наскоро ќе мора да се сврти малку на диета и поздрав живот. А можеби кифлите помалку се фаќаат ако се оди на прсти? 

Ракуго или јапонската традиција на „седечка“ комедија

Обратно од стенд-ап комичарите, јапонските традиционални мајстори на раскажувањето седат на сцена, користејќи само хартиена лепеза и шамивче. Странците ракуго раскажувачи се многу ретки, а еден од нив е канадски актер и продуцент.

„Боговите од небесата“ или приказната за антрополозите кои го променија 20 век

Либералите на денешнината често забораваат дека и пред нив некој се залагал за истите ставови - антирасизам, родова еднаквост, сексуални слободи - но во време кога тоа било многу потешко. Меѓу нив една група американски антрополози ја воспоставиле основата на тоа како и денес се гледа на човечките сличности и разлики.

Заборавениот уметник кој го подучувал Едвард Хопер

Починал во 1962 како пензиониран наставник по цртање. Доживеал извесен успех на почетокот на кариерата, но во текот на Големата депресија бил заборавен, со оглед на тоа што на луѓето во тој период не им била потребна уметност. Триесет години предавал сликарство, а меѓу неговите ученици имало и такви кои историјата ги запомнила.

Вистинската приказна зад „Того“

Нов филм во продукција на Дизни+ раскажува за „серумската трка“ од 1925, кога по патека долга над 1000 километри низ ледената Аљаска бил пренесуван лек за дифтерија, на санки влечени од кучиња. Како што често се случува и со човечките херои, долго време по настанот му била оддавана почит на погрешното куче.

Дијамантскиот ѓердан поради кој Марија Антоанета завршила на гилотина

Во историјата е позната како „Аферата на дијамантскиот ѓердан“. Иако изгледа како измислена приказна, станува збор за низа од реални случки кои довеле до уништување на репутацијата, а потоа и до погубување на француската кралица.

„Твој потег“: што можат друштвените игри да нè научат за животот

Нова книга од Џонатан Кеј и Џоан Моријарити ја опишува историјата на друштвените игри како древни уметнички форми, кои на почетокот на дигиталната ера изгледаше дека ќе загубат на значење. Но наспроти ова, тие денес како да ја доживуваат својата нова златна ера.

9 дена без мобилен за повисока оценка

Професор по филозофија чии студенти покажале лоши резултати на колоквиуми, во 2014 одлучил да направи експеримент - да им понуди преодна оценка доколку тие му ги предадат мобилните нa неколку денови. Истиот го повторил неодамна. Еве ги резултатите и разликите.

Moторот од „Зен и уметност на поправање мотори“ станува музејски експонат

Моделот Хонда супер хок од 1966 со кој главниот лик од книгата на Пирсиг патува низ Америка, неодамна е вклучен во Националниот музеј на американска историја.

Врската меѓу Дедо Мраз и американската воздухопловна команда

„НОРАД го следи Дедо мраз“ е годишен настан спонзориран од американската војска, кој се одржува од 1955. Пред католички Божик се објавува телефон на кој децата можат да се јават и да ги кажат нивните желби, а на самиот ден и да го следат движењето на Дедо Мраз (сега и преку посебен сајт). Оваа година над илјада волонтери добиле повеќе од 100.000 повици и 12.000 мејлови. Интересна е приказната како воопшто дошло до ваква идеја.

Кама мута: нов термин за едно познато чувство на топлина

Алан Фиске е психолошки антрополог (да, и тоа има) и професор на Универзитетот Калифорнија во Лос Анѓелес. Неговата најнова книга се вика „Кама мута: откривање на чувството кое поврзува“ (2019). Што означува овој чуден збор?