Големите инвеститори од Вол стрит, дури и оние што го поддржуваа Трамп, ја губат довербата во економската политика на претседателот. Пресвртот е воведувањето на тарифи за целиот свет, одлука што збриша илјадници милијарди долари од вредноста на акциите на берзите од Њујорк до Токио. Повеќето од половината „тешкаши“ од Вол стрит го оценија Трамп со „недоволен 1“.

Кога станува збор за глобалниот глад, теоретичарите на заговори, нивните долгогодишни непријатели ЦИА и Пентагон се согласуваат во едно: во предупредувањата колку брзо граѓанското општество може да се распадне кога на портата ќе затропа гладот. Вистината е дека луѓето не гладуваат затоа што нема доволно храна, туку бидејќи не можат да си ја дозволат. 

Тајванскиот ТСМЦ го претстави својот нов микрочип од 2 нанометри, кој е најнапреден, најмал, најбрз и најштедлив во светот. Ќе биде основа за нова генерација телефони, апарати, возила, машини и центри за вештачка интелигенција. Но, чипот нема да се произведува во фабриките што ТСМЦ ги отвора во САД. Тајван љубоморно го чува како силициумски штит од кинеска инвазија.

Воведувањето тарифи за ненаселените пацифички острови на кои има само пингвини не било пропуст, туку претпазлив потег на администрацијата на Трамп. Избегната е вообичаената стратегија да се искористат законските дупки и таму фиктивно да се префрли производство преку утовар и истовар на бродски товар. Тоа веќе на големо се прави во трговијата со туна, за да ѝ се брише потеклото.

Доналд Трамп упорно тврди дека паничната продажба и падот на берзите од Њујорк до Токио се „горчливото апче“ што економијата мора да го проголта за да се стабилизира во систем што би бил поправичен за САД. На Американците им порача „Држете се!“. Инвеститорите не се убедени дека оваа шок-терапија ќе донесе благосостојба. Прогнозираат рецесија, повисока инфлација и невработеност.

Неочекуван пресврт во топ листата земји на Европската Унија во поглед на барањето азил. Стандардниот повеќегодишен лидер веќе не е на првото место, откако бројот на барања во последните три месеци паднал за преку 40 проценти. Првите места на таа листа имаат десетици илјади апликации. Унгарија само 22.

Иконата на француската десница, Марин Ле Пен, минатиот понеделник беше осудена на пет години политичка забрана и четири години затвор, од кои две ќе ги мине со електронска алка на нога. Осудена беше за проневера на јавни средства со пресуда која како бомба одекна во Франција и за момент засени еден далеку посимптоматичен, хроничен случај за проневери. Ви текнува на Саркози и Гадафи?

Како „бомба“ во Германија одекна повикот од шефот на канцеларијата за миграција, кој побара целосна ревизија на системот за азил. Тој тврди дека системот не е одговорен ни за мигрантите ни за граѓаните. Пратеничката Серап Ѓулер додава дека гастарбајтерите од постарата генерација морале да работат напорно, а сега „толку многу луѓе добиваат многу без да се бара ништо од нив“.

Економски експерти тешко може да направат историски паралели со потегот на Доналд Трамп за воведување тарифи на светот. Неговата стратегија на непредвидливост, која можеби има ефект на геополитичката сцена, може да се покаже деструктивна за економијата исто колку и тарифите зашто создава длабока неизвесност и ја изолира Америка на остров околу кој продолжува да тече трговијата.

Европската Унија најави дека ќе контрира на тарифите што ѝ ги наметна Доналд Трамп, но ќе го задржи здивот уште малку. Брисел купува време за да го калибрира внимателно одговорот – дали да ја активира „трговската базука“ насочена кон американските банки и технолошки гиганти, или да се реагира поблаго за да го омекне Трамп и да отвори простор за преговори.

Откако Трамп најави дека сака да ја преземе командата врз Форт Нокс и неговите трезори со злато, на  Германија ѝ текна дека потребна ѝ е директна контрола врз златното покритие за нејзините задолжувања. Конзервативци од Берлин побараа веднаш да се приберат златните резерви во Франкфурт, или барем да се избројат прачките една по една – околу 100.000.

Во очекување на „златната ера“ што им ја вети Трамп на Денот на ослободувањето, Американците ќе мора да се воздржат од купување странски производи или ќе ги плаќаат поскапо. Од кафе, чоколадо и до пиво, до автомобили и мобилни телефони. Ќе поскапат и играчките, па дури и ситниците од онлајн-каталозите на Тему, кои по 2 мај повеќе нема да бидат ослободени од царини и даноци.

Реакциите на тарифите на Трамп се преполни со гнев, разочарување, најави за контрамерки и песимистички сценарија за општа трговска војна и глобална рецесија. Малкумина се охрабруваат да забележат дека царините се обид да се најде излез од распаднатиот меѓународен економски модел и од презадолженоста што неминовно водат во рецесија и депресија.

„Кога Америка ќе кивне, целиот свет крева температура“, вели поговорката што го опишува сложеното преплетување на економиите по Втората светска војна. Со Денот на ослободување на Америка, Доналд Трамп става крај на ерата на глобализација и мошне веројатно ја турка глобалната економија во рецесија. Вол стрит упорно верува дека многу тарифи сепак ќе бидат „испеглани“.

Добра вест за оние што не ги трпат сеприсутноста на Илон Маск во Белата куќа, неговото кратење на непотребните федерални трошоци и бирократијата и влијанието што го има врз претседателот Трамп. Милијардерот ќе си замине кога ќе му заврши мандатот, некаде при крајот на мај, тврдат извори на Политико. Трамп би го задржал, но Маск веќе објави: „Мојата мисија е речиси завршена“.

Истата закана – тарифите што ги најави Доналд Трамп, ги притиска да се здружат трите водечки азиски економии, кои се традиционални противници. Јапонија балансира, Јужна Кореја е растргната од домашната криза, а Кина се најде во необична позиција во која до неодамна беа САД, да промовира слободна трговија и да има проблем со сопствените агресивни воени игри околу Тајван.

Русија и Украина преминаа кон „воена економија“, која подразбира централизирано пренасочување на ресурсите кон одбранбената индустрија, промена на приоритетите и поголеми задолжувања за да се обезбедат пари за тоа. Големите вложувања и трошоци сведочат дека и Европа ја засилува борбената готовност, и дека веќе е во рана фаза на воена економија.

За да ја избегне судбината на Марин ле Пен во Франција и на Калин Георгеску во Романија, германската десничарска партија АфД реши да им ги блокира на властите сите обиди да ја забранат. Се простува од своето младинско и уште порадикално крило, кое не е регистрирано и е запишано како „потврдена екстремистичка група“ во тефтерите на Канцеларијата за заштита на Уставот.

Кога израелски ветерани страдаат од „морални рани“ од гнасни тактики во Газа, како ли им е на палестинските цивили од живиот штит принудени да бараат бомби во куќи, или на оние на кои без причина им ги палат домовите? Нечистата совест натерала уште еден израелски војник да раскаже за воените злосторства што бил принуден да ги спроведе. Генералите категорично го демантираат.

На американските царини за европски челик, Брисел одмерено возврати со тарифи за чопери „Харли Давидсон“ и бурбон од Кентаки, со надеж дека ќе избегне општа трговска војна. Сега, кога Трамп на „Денот на ослободувањето“ воведува царини за целиот свет, Европа предупредува дека може да удри таму каде што најмногу би ги заболело САД - врз технолошките и банкарските гиганти.

Соочени со заканата од Русија и свесни дека Американците повеќе нема да бидат тука да ги бранат, Германците полека ја напуштаат пацифистичката матрица во која беа воспитувани. Тоа само по себе нема да ги пополни празните касарни. Највисокиот генерал Карстен Брејер повикува да се побрза со регрутирање, зашто војната и мирот не зависат од Берлин, туку од Москва.

Марин Ле Пен е судски ампутирана од политичкиот живот и од можноста конечно да истера  успешна кандидатура на претседателски избори во Франција. Нејзиниот најверојатен наследник ја повикува француската десница на мирна мобилизација за да покажат дека волјата на народот е посилна од диктатиурата на судиите. Орбан, како и Додик, кој се доживува како сличен паталец, напишаа „Je suis Marine“.

Доналд Трамп само што го почна вториот мандат, а веќе размислува и на трет, иако Уставот го спречува повторно да се кандидира. Една од идеите е да се примени руското сценарио на рокадите Путин-Медведев на главните функции во Кремљ. Билетот „Венс-Трамп 2028“ засега е само можност, но ако светот научи нешто во изминатите 70 бурни денови, тоа е дека Трамп навистина не се шегува.

Судска одлука за разрешување маргинален избран функционер на далечниот остров Мајот поттикна правни расправи во Париз дали пресудата може да послужи за елиминирање на опозициската лидерка Марин Ле Пен од трката за претседател на Франција. Ништо чудно. Сценарија на отстранување кандидати пред да победат на избори веќе видовме во Романија и во Истанбул.