Bookbox

Навидум ништо посебно - зеленикава мувла заштитена под стакло. Ама тоа е посебен примерок на габа која довела до откритието на пеницилинот, а наскоро ќе биде на продажба. 

Во 2022 уметник поднесува своја слика на уметнички саем. Сликата добива прва награда. Ама до денес авторот не може да ја регистрира како сопствено дело, бидејќи таа е генерирана со помош на ВИ. Во тек е судски спор кој може да ја определи иднината на толкувањето на тоа до каде е автор човекот, а од каде машина.

Како тоа видеотеките изумреа, а книжарниците (фала богу) не?

Кога се појавија компјутерите, таблетите и мобилните, ретко кој продолжи да користи роковници и нотеси. Претходно зајмевме филмови од видеотеки, а сега низ светот нив ги има во многу мал број, само за носталгични „н'рдови“. Сите сакаат пристап до содржини со еден клик. Логично на сето ова - како и зошто опстануваат книжарниците?

Необичното значење на зборот „бруцош“

Вчера, 1 октомври, се одржа првиот академски час за студентите од прва година. Еден термин кој вообичаено се користи за нив има интересно потекло.

„Ја викам чистачката на ракија“: работниот ден на еден писател

Во некогашното југословенско списание „Чик“ постоела рубрика во која писателите си го опишувале својот работен ден. Под необичен наслов „Живот меѓу обичните луѓе“ (значи писателите се необични?), својата саатница ја споделил Бранко Ќопиќ.

„Етнологот како писател:писателот како етнолог“ - зборник студентски дела

Сантјаго во „Старецот и морето“ на Хемингвеј е кубански рибар, кој цели три дена се бори со голема риба на отворено море. Нивниот дуел стана антологиски книжевен симбол на човечкиот нагон за преживување и соочување со животните премрежја.

***
Баба Нада е првата рибарка од Охрид. Цел живот влечела мрежи низ езерото, ловејќи белвици, пастрмки, крапови. Изгледала три деца, рано останувајќи вдовица. Никогаш не научила да плива, оти ѝ било срам да се слече по кошула.

Ник Кејв: „Културата на бојкот е погубна“

Кога некој бојкотира идеја, човек, производ, ама со пренемагање, тогаш подобриот термин би бил „бојкоташење“. Е за тоа Кејв вели дека всушност претставува бегање од соочување со комплицирани идеи. А реалноста има една незгодна особина - колку повеќе ја бојкотираш, толку повеќе ти укажува на своето постоење.

Запознајте го библиотекарот Лери

Никому нема да му се срони бисерот ако со малку хумор и младешки ентузијазам се промовира читањето и библиотеките. Како што тоа го прави овој лик од Тексас.

Колосални објекти кои никогаш не биле изградени

Биле замислени во време на верба во технологијата како средство за подобрување на животот и културен натпревар меѓу народите. Откачени, храбри, скапи, тие останале на хартија, да сведочат за човечкиот полет и амбиција. 

Што е тоа „психоакустика“ (и каква врска има со автомобилски врати)?

Се занимава со научно проучување на перцепцијата на звукот - како луѓето реагираат на врева, говор, музика. Но и на поспецифични аудио дразби, како на пример начинот на кој звучи одреден производ. Психоакустиката притоа продава и - коли.

Заедничкото пиење е лукав тест на доверба?

На кафе можеш да седнеш со кого и да е. Но не е сеедно со кого си на софра на жестока пијанка. Второто може да биде и некој вид тест - во кој правец ќе тргне работата ако сите го спуштиме оружјето на когнитивната контрола?

Мистериозните скулптури чиј можен автор е поранешната кралица на Холандија

Од 1989 најмалку осум улични скулптури изникнале на улиците на холандскиот главен град. Наводно никој не знае кој е авторот, а некои од теориите за неговиот, во случајов нејзиниот идентитет, ја вклучуваат дури и некогашната холандска кралица Беатрикс.

Научна студија за тоа какви се возрасните направена од деца

Ви се случило детето да ви каже нешто што ќе ве остави без зборови? Често ги потценуваме нивните способности на забележување и носење заклучоци. Ама од нивното будно следење на нашите реакции можеме многу да научиме.

Пуштете ја поп-културата во училиштата!

Помеѓу сите нешта кои пандемијата ги доведува во прашање се и наставните програми, во случајов по јазик и литература. Дали обврзните книги и содржини треба да бидат огледало на животот на младите, или параван кој го крие она што навистина им се случува? 

Скриената низа на Фибоначи во метал песна

Спиралата е омилен симбол на Букбокс - го има и на Фејсбук профилот и на Твитер акаунтот. Знаевме дека го има на неолитски наоди, на сликите на Климт, во шифрата на сефот во „Кодот на да Винчи“, во „Одблесоци во вода“ на Дебиси. Но сега дознавме дека ја има и во песна на прогресивен метал бенд.

Што е тоа „имунопривилегија“ (и зошто е исто толку опасна колку и болеста)?

Винсент Нолте, германски имигрант во САД и трговец со памук од 19 век, станал милионер откако ја преживеал епидемијата на жолта треска во Њу Орлеанс. Самото тоа што преживеал а други во неговата бранша не, му овозможило економска и општествена предност. Дали стекнувањето антитела на Ковид-19 може да ги има истите последици?

„Дванаесетте“ (мини-серија, 2020)

Нетфликс серија за едно судење кое се фокусира на поротата - на тие обични и често ранливи луѓе со свои проблеми и предрасуди кои треба да одлучат за нечија судбина. Тоа што е на фламански е уште еден многу интересен елемент.

Вакаресасеја: јапонски професионалци за раскинување врски

Во 2010, Такеши Кувабара бил осуден за убиство на својата љубовница. Но она што овој случај го откри не е само уште едно убиство од страст, туку еден необичен факт - дека Кувабара по професија бил „вакаресасеја“ - човек кој бил најмен од мажот на љубовницата за да го прекине нивниот брак.

Почина познатиот пијанист кој свиреше само со лева рака

На 2.8, на возраст од 92 години, почина Леон Флајшер, познат по своите интерпретации на Брамс и Бетовен. Но уште попознат по тоа што во 1990-тите, на врвот од својата кариера, морал да престане да ја користи десната рака. За години потоа повторно да ја активира.

„Обични луѓе“: нов аудио подкаст за вистински приказни на македонски

После стотици ислушани аудио подкасти на различни јазици, се прашавме - зошто нивниот број на македонски е толку мал? Зарем немаме и ние нешто да раскажеме? 

Рандонаутика: лажната „квантно генерирана“ игра на авантури

Нова апликација, која станува сè попопуларна, се базира на моменталната локација на корисникот и генератор на случајни броеви, кои компанијата тврди дека можат директно да бидат повлијаени од човечки намери. На тој начин, со комбинација на потсвест и случајност, се генерираат приказни кои понекогаш се ризични и опасни.

За јутјуб цепачите

Можеби ова и не е најтипичен Букбокс пост, но е длабоко мотивиран од една когнитивна дисонанца - зенот на ова видео, и лошотилакот на коментарите под него.

Мистеријата на исчезнатиот портрет на еден од најголемите научници во историјата

Роберт Хук (1635-1703) бил наречен „англискиот Леонардо“. Научник, архитект, полимат, тој бил првиот кој визуелизирал микроорганизам. Со оглед на неговата слава уште за време на животот, прилично е необично што не е идентификувана ниту една слика од која би можеле да заклучиме како изгледал.

И во Лондон имаат Скопје 2014

Добро, не баш, ама дел од жителите на главниот град на Британија поставувањето на делото „Крајот“ на плоштадот Трафалгар го доживуваат како крај на добриот вкус. Сепак 9-метарско купче шлаг делува поинтересно од луѓе на коњ.

Вистинскиот Могли? - момчето oд Индија кое во 19 век живеело со волци

Шестгодишно момче во 19 век живеело со глутница волци, но неговата судбина не е ни од далеку толку забавна како онаа на Могли од „Книга за џунглата“ на Радјард Киплинг.

Роман за Хамнет, прерано починатиот син на Шекспир

Меги О’Фарел е ирска писателка, која во овој свој осми роман комбинира историски податоци со фикција за да го опише најголемиот кошмар за секој родител: смртта на сопственото дете.

Наравоученија од Фиренца: после пандемија светот може да биде подобар

На сета мака, од чумите и ковидите може и нешто да се научи. Како што тоа го направила Фиренца во 14 век. И како што можеме и ние, ако навистина сакаме.