Bookbox

Кога се појавија компјутерите, таблетите и мобилните, ретко кој продолжи да користи роковници и нотеси. Претходно зајмевме филмови од видеотеки, а сега низ светот нив ги има во многу мал број, само за носталгични „н'рдови“. Сите сакаат пристап до содржини со еден клик. Логично на сето ова - како и зошто опстануваат книжарниците?

Вчера, 1 октомври, се одржа првиот академски час за студентите од прва година. Еден термин кој вообичаено се користи за нив има интересно потекло.

Сте слушнале ли за лигар?

Хибридно потомоство на лав и тигрица да ти се викало лигар (на англиски - liger). Спротивната мешавина е тигав (на англиски - tigon). Ги делат карактеристиките на двата вида, на пример сакаат да пливаат како тигрите, а се социјални суштества како лавовите. 

50 години од „Емануела“ - култниот филм што лошо остаре

Во Франција на 20.09. излезе нова верзија на славниот филм од 1974, режиран од Одри Диван, која претходно доби Златен лав во Венеција за моќната драма за абортус, „Хепенинг“. Ако сексуалните авантури на Емануела треба да се пре-раскажат, тоа е затоа што за половина век нештата во областа на сексуалноста се имаат драстично променето. Не самиот секс де, туку социјалните и идеолошките матрици поврзани со него. 

„Смртта не е секогаш тажна“: белгискиот патолог чии книги се бестселери

Морничавите вистински приказни на Филип Боксо (Philippe Boxho) и претходно беа популарни. Но неговата најнова книга од трилогијата, која е оценета како најбизарна и најлуда до сега, е продадена во 300.000 примероци и наскоро ќе биде преведена на 30 јазици.

Дали медиумите треба да го опишуваат светот или да го поправаат?

Законот на Хјум, познат и како „Хјумова гилотина“, вели дека од чисти факти не можат да произлезат морални ставови. Тенденцијата на современото новинарство, под притисок на социјалните медиуми, да ги меша „Е“ со „ТРЕБА ДА Е“, создава хаос, и во известувањето, и во градењето ставови за фактите.  

Фуснота: колку тоа сериозно звучи

Фуснотата за едни е непотребно оптоварување на текстот, што не мора да се чита. За други таа е доказ за упатеноста и чесноста на авторот. Разговорно, пак, да си „фуснота“ (на пример на историјата) значи да имаш маргинално значење. 

Зошто филмските ликови никогаш не велат „чао“ на телефон?

Некако ни е јасно дека ако сите филмски телефонски разговори би започнувале со вовед и би завршувале со реален епилог (како нашите традиционални „ајде“...„да, да“...„ајде“...„ќе се чуеме“...„да, да“) тогаш филмот би поминал само во такви монолози. Ама баш никој да не се поздравува ко човек на телефон делува некако грубо.

Малиот календар: историја на невенот

Околу Медитеранот невените (calendula officinalis) се одгледувани како лековити растенија од праисториски времиња. Она што не е толку познато е потеклото на нивното латинско име. Како и тоа дека можат и да се јадат, како додаток во чорби и салати.

Од каде 37°C е „нормална“ температура на човечкото тело?

Мерењето температура стана дел од протоколите во текот на пандемијата, на влез на институции, авиони, училишта. Магичната бројка која одредува дали сте ок или не е 37 степени Целзиусови (98,5 по Фаренхајт). Од каде потекнува овој стандард и дали е воопшто релевантен денес?

„Зелена гуска“ од Љубиша Никодиновски - Биш

Нова монографија преку која оние што биле дел од опишаните настани ќе можат да се потсетат на своето херојско минато, оние од средната генерација ќе жалат по една интелектуална атмосфера која е тешко замислива денес, а пак младите ќе знаат дека имало нешто и пред нив, од кое можат да учат.

Додека ние бришеме: речникот на француски јазик додаде рекорден број нови зборови

Asymptomatique (асимтомпатичен) и télétravailler (работник од дома) се меѓу дополнувањата на најзначајниот речник на францускиот јазик, чие ново издание рефлектира лингвистичка динамичност без преседан.

Каде тоа одат зборовите кои се „повлекуваат“ од толковниот речник?

Како без „курва“ некој ќе го преведува Буковски? Дали пред Влада ќе ја палиме „Белото циганче“? Што ќе извикуваат фудбалските навивачи кога ќе сакаат да го наречат судијата со неговото заслужено име? Ако се лоши „каур“ и „педер“, што е со „сељак“, „дебела“, „џуџе“? Што ќе лекторираат лекторите кога ќе нема веќе зборови?

Пуст да е живот кучешки: кучињата-работници од средниот век

Денес чуваните кучињата се главно љубимци, се излежуваат по дворови или оставаат влакна на тросед. Малкумина од нив имаат некаква работа - како водичи за слепи или како пронаоѓачи на забранети супстанци на царина. Но во средниот век не било така.

Објавени љубовните писма на Антоан де Сент Егзипери

Издавањето на книгата претставува завршница на повеќегодишен судски спор помеѓу законските наследници на aвторот на „Малиот принц“ и оние на неговата сопруга Консуела.

„Огнената азбука“ од Бен Маркус

Дистописки роман од 2012, кој има врска со пандемија и вирус. Овој пат извор на заразата се децата, а жртви нивните родители.

Кажи им на пчелите: подзаборавен обичај на комуницирање со инсектите

Песна на англиски доселеник во САД од 19 век содржи интересен детал, кој не е само некаква поетска метафора, туку податок за вистински обичај во фолклорот на Нова Англија (североистокот на САД). Тој укажува на поврзаноста на луѓето со останатите суштества и потребата од споделување и арно и лошо.

Импровизирај насекаде: групата која изведува позитивни местенки

Комичарот Чарли Тод е основач и „мозокот“ зад Improv Everywhere, група формирана во 2001, со цел да „изненадува и восхитува случајно одбрани луѓе преку позитивни пренкови“. Сепак, некои од нив тргнале во сосема спротивен правец.

„Самото по себе“ (In&Оf Itself, 2021)

Ова е еден од оние филмови за кои човек се мачи да најде зборови за да го опише на некој што не го гледал, а истовремено да го убеди да го стори тоа. Термините како „перформанс“, „мета-магионичарско шоу“ или „емоционална катарза“ звучат прекомплицирано за она што се случува на сцената на мал театар во Њујорк. А истовремено и многу точно.

Познати личности кои воделе кодирани дневници

Луѓето имаат различни причини за водење личен дневник. Некои од нив се пишувани со намера да бидат објавени. Други преземаат сè што е во нивна моќ тие да им служат како потсетник, а никој друг да не успее да ги прочита.

Од каде потекнува зборот „џез“?

Oд бејзбол, минерална и лековита „газирана“ вода до парфем од јасмин и сексуални работнички - историјата на терминот „џез“ е музичка приказна самата по себе. 

Паничен грип и велигденски јајца

Втора година по ред ни се преклопуваат две теми - пандемијата и велигденските празнувања. Во збирка кратка проза на Влада Урошевиќ објавена во 2010, значи една деценија пред Ковид-19, овие две нешта мистериозно коегзистираат на страниците на книгата, во два расказа. 

Хонкаку: јапонскиот клуб на aвтори на мистерии

Во Јапонија постои здружение на автори кои пишуваат „хонкаку“, односно „автентични“, вистински мистерии. Традицијата на ваквата литература во оваа земја е долга, а во англиското говорно подрачје допрва се популаризира, со први преводи на повеќето од книгите.

Посадивте ли „обетки“?: приказната за фуксијата

Кај нас ги викаме „обетки“, а висечката верзија „балерини“. Научното име го добиле по германски лекар и ботаничар. А бојата „фуксија“ првично немала врска со растението.

„Уште една тура“ ќе добие верзија со Леонардо ди Каприо

По добивањето на Оскарот, данскиот филм на Винтерберг за алкохолизираните наставници ќе добие и верзија на англиски јазик. Во неа ќе го нема Мадс Микелсен, и тоа е доволно да знаеме дека џабе го прават.

Платените париски ракоплескачи кои го одредувале вкусот на публиката

Замислете дека сте во Париската опера, околу 1831. Покрај обичната публика, во првите редови има мажи кои ентузијастично плескаат на крајот на претставите, извикувајќи „Бис! Бис!“. Тие се всушност вработени во театарот, исто како и музичарите.

Човекот што го измисли изразот „опстанок на најприлагодените“ и спојувалката

Ако еволуцијата важи на полето на биологијата, зошто не би важела и на полето на општествените науки? Ова било идејата на Херберт Спенсер, чија најпозната изрека за опстанокот на најприлагодените најчесто му се припишува на неговиот колега, Дарвин.

„Италијанскиот Робинзон Крусо“ кого властите го бркаат од неговиот остров

Мауро Моранди живеел сам на островот Будели од 1989, но по неколку закани со протерување и затвор, изгледа ќе мора да го напушти својот спокоен дом. Не помагаат ни бројните јавни повици и петициите.