Bookbox

Фројд уште во 1917 година зборувал за пресврти во науката што ја разнишале човечката самодоверба и ја релативизирале нашата „привилегирана“ позиција во светот. Секој од овие удари нè соочил со нови граници на нашата посебност. Денес, со развојот на вештачката интелигенција, многумина сметаат дека сме сведоци на уште еден таков удар – интелектуален – кој повторно го отвора прашањето за нашата улога и значење во светот.

Во 2025 нема недостаток на литература за самопомош и за тоа како треба да се живее среде модерните турбуленции. Но како и во повеќе области на човечкото живеење, можеби најдобра стратегија е да се види што од минатото го преживеало тестот на времето, затоа што на крајот на краиштата проблемите се истите, исто како и решенијата. 

Како Битлси наоѓале инспирација во авангардната класика

Во средината на 1960-тите, додека доминирале на топ-листите, правеле генерации тинејџерки да паѓаат во транс и биле постојана мета на медиумите, Битлси истовремено се запознавале и учеле од најсмелите и најзначајни композитори на класичната музика.

Дали минералната вода е „природна“ ако е филтрирана?: новото прашање што и не е толку ново

Неодамнешен скандал со филтрирањето на познатата вода „Перие“ потсети на тоа дека прашањето околу тоа дали минералната вода е природно-природна ако е „чепната“ постоеле уште пред неколку векови. 

Невротични мачки и хипноза за лажговци: 180 години од списанието „Сајентифик Американ“

Eдно време го добивавме на домашна адреса, иако со големо задоцнување. После стана достапно онлајн со претплата. Денес списанието за наука кое почнало да излегува во 1845 е најдолго издаваното во САД, со континуитет од век и плус 80 години. 

Марк Рибо има нов, протестен албум

Есента ни беше на гости на Скопскиот џез фестивал. Сега објавува нов албум под наслов „Песни на отпорот 1942-2018“. На една од нив му гостува и долгогодишниот соработник, Том Вејтс.

Почина авторот на деветчасовниот „Шоа“, антологискиот документарец за холокаустот

Клод Ланцман бил писател, новинар, бивш на Симон де Бовоар, но ќе биде запомнет како автор и режисер на „Шоа“ од 1985.

Уметноста на фудбалот: изложба посветена на убавата игра

Во уметничкиот музеј Перез во Мајами низ голема изложба се истражува врската помеѓу уметноста и тркалањето топка врз трева.

Кога Сартр халуцинирал дека го следат ракови

Филозофските идеи некогаш знаат да бидат толку откачени, небаре нивните носители - филозофите - се на дроги. Но некогаш тоа не е метафора, туку вистина. На пример во случајот со Сартр.

Teрапија со мрак

За нас, од сончевиот југ, тоа да си во мрак и мрак да те облива е неприродна состојба, рамна на искушение или казна. А и генерално, архетипски темнината не крие ништо добро. Ама дојде време во неа да се бара спасот.

Kнига која визуелно претставува стихови од познати поп песни

Начинот на кој инфографиците знаат паметно да ја деконструираат содржината и на најсложените митови (види тука), но и на која и да е друга нарација, отсекогаш нè восхитувала. Истото го прави и оваа уметница со нејзините толкувања на познати поп песни.

Правење скара со Хомер

Древните епови се толку „густи“ со нарации, ликови и настани што нудат неверојатни опции за нивно толкување и црпење податоци за начинот на живот во време кога биле кажувани и запишувани. Така, „Илијадата“ може да се чита и како готвач, тврди еден нејзин истражувач.

„Луд по тоа да си нормален“ (Mad to be Normal, 2017)

„Р.Д. Лејнг бил откачен тип. Некои би рекле дури и - луд“. Вака го почнавме освртот кон книга на македонски автор која се занимаваше со ликот и делото на овој контроверзен шкотски психијатар. Сега за него има и биографски филм.

Почина Роби Милер, кинематографот кој работеше со Вендерс, Џармуш и Трир

Холандскиот снимател починал во својот дом во Амстердам на возраст од 78 години, по неколкугодишно боледување од деменција. Во 2016 тој беше добитник на Златната камера 300 на фестивалот „Браќа Манаки“.

Како најефикасно да раскажеш древен мит?

Станува збор за старогрчката митологија, извор на инспирација и за бројни современи уметнички дела. Но често овие приказни се комплицирани - кое божество беше за што, кој беше чие дете, кој со кого беше скаран. Еден уметник решил визуелно да поедностави неколку од најексплоатираните митови, така за да можат да бидат разбрани и запаметени.

Врската меѓу Кање Вест и Бетовен

Двајца музичари, преку иновативна симфониска адаптација на музиката на славните уметници кои ги делат два века, се обидуваат да покажат дека тие се поблиски отколку што мислиме - затоа што се авантуристички и креативни умови кои ги прекршуваат конвенциите на своето време.

Aлтернативна Нобелова за литература 2018

Заради сексуалниот скандал кој ја тресе Шведската академија (види тука), оваа година доделувањето на наградата за литература нема да е случи. Но кај што нема Нобелова, има Нобелова вистинска.

Кога Набоков си ги запишувал соништата за да види дали тие ја предвидуваат иднината

При крајот на 2017 од печат излезе „Инсомнични сништа: експерименти со времето“, резултат на обидот на славниот писател да си ги запише и протолкува соништата и да ја тестира својата теорија дека времето може да тече и наназад.

Сиво, те сакам сино

Неодамна пишувавме за тоа дали бојата е физички ентитет, или е нешто што зависи од индивидуалната перцепција. Некој пак да ти имал песна токму на таа тема. За сината, која може да е и сива, и црна. 

„Оној кого го сакам“ (The One I Love, 2014)

Еден од ретките примери кога за да кажеш што и да е за филмот всушност мораш да ја откриеш главната финта. Затоа, освртот кој следи е од типот „газење по јајца“.

50 години од албумот A Saucerful of Secrets на Пинк Флојд

„Пајнче тајни“, од оние чинивчиња што стојат под порцеланските шољи за чај. Втор студиски албум на легендарната група, но значаен заради тоа што е и последен на кој свири еден од основачите, Сид Берет.

Нова книга на Стоја: Филозофија, мачиња и порно

Наречена „поп стар на порното“, Стоја, актерка и продуцентка на филмови за возрасни со српско потекло, е бранителка на порно индустријата и еден од нејзините најартикулирани коментатори. Сега има и нова книга.

Моќта на „сè уште не“: зошто страстите не се откриваат, туку треба да се развиваат

Советот на разни „тренери за живот“, коељовски настроени автори и мотивирачки твитови е - откриј ја својата животна пасија, и следи ја. Или пасивно чекај самата да ти се открие. Многумина во таквото чекање го минуваат животот.

Репортажа од концерт на У2 во Вашингтон

Наш човек кој бил присутен на неодамнешниот концерт на У2 во САД, во рамки на турнејата Experience+Innocence, ни ги испрати своите впечатоци, и споредба - како го доживеал бендот во живо пред четврт век, а како денес, со сиот технолошки напредок што тоа го подразбира. 

Библиотеки во кои лилјаците работат ноќна смена

На Универзитетот на Комбра во централна Португалија постои богата библиотека. А во неа, помеѓу првото издание на „Римски антиквитети“ на Дионизиј од Халикарнас и збирка книги од 15 век, се населени лилјаци. Со посебна намена.

Don't you „племе“ me

Да пишуваш рубрика за култура во турбулентни времиња е привилегија. Додека околу тебе „племето“ си ги вади очите, ти се бавиш со фини нешта - годишнини од раѓање на омилени музичари, опскурни изложби, патеписи од далечни земји (колку подалечни, толку подобро), стрипови, исчезнати панкери и умрени готвачи.

Назотека или збирка на скршени носови

Насловот звучи необично, но се работи токму за тоа - за голема збирка носови, изработени во мермер, камен и други материјали, кои отпаднале од оригиналните скулптури и сега не може да им се најде сопственикот.

Изложба која ги преиспитува границите помеѓу уметноста и документарното

Данкан Хигинс, професор по визуелна уметност во Британија и Норвешка, со изложбата во Скопје, која ќе биде отворена утре (вторник) во Музеј на град Скопје, поставува интересно прашање - дали уметничките слики можат да играат документаристичка улога?

Кога си „згладен“: нов збор за познато чувство

Она кога си вознемирен, нервозен, речиси агресивен, а можеби не знаеш дека ти е од глад. Hangry (со а, наместо hungry) на англиски, предлог за македонски - згладен. Збеснат, од глад.