Bookbox

И покрај децении научни истражувања, науката сè уште нема јасен и единствен одговор на прашањето што е всушност сонот и зошто воопшто постои. Во секојдневниот говор, сонот најчесто се сведува на својата корисна функција – потреба на телото и мозокот за одмор и обновување. Популарните медиуми неуморно предупредуваат за последиците од недостиг на сон и нудат совети за борба со несоницата. Но ова утилитарно сфаќање ја пропушта суштината – дека сонот не е само биолошка неопходност, туку е едно од најчудните, најмистериозните и најуниверзални човечки искуства, кое ни се случува секоја ноќ, без наша волја.

Во Алиертенмузеум во Берлин до 30 јуни може да се посети интересна изложба која покажува дека видео игрите не секогаш биле сметани за „зло“ во Источниот блок. Со оглед на нивната популарност, тие биле користени за тајно надгледување но и за развој на домашната микроелектроника. 

Новиот нобеловец по физика има корени од Хрватска

Американскиот физичар Џон Мартинис, професор емеритус на Универзитетот во Калифорнија, Санта Барбара, и годинашен добитник на Нобеловата награда за физика, во интервју за „Јутарњи лист“ раскажува непознати детали од својот живот и за своите хрватски корени од островот Вис, поточно од гратчето Комижа.

„Чудото“ – последниот, недовршен филм на Чарли Чаплин

Фантазија за „прекрасно суштество со крилја“, составена од нацрти, раскази и скици на големиот комичар. Ова е содржината на до сега непознато сценарио на Чаплин кое наскоро ќе биде објавено за прв пат. 

Што е тоа - „ништо“?

Иако звучи необично, во историјата на филозофијата подеднакво, ако не и повеќе, е дискутиран проблемот на непостоењето, на „не е“ наспроти „е“. Дали „ништо“ може да се замисли и да се искаже? Ако може, тогаш, како е тоа - ништо? Доколку ве интересира, добро. Доколку не - ништо.

На Меѓународниот ден на продавниците за плочи: прв биопластичен винил

Денес, 23 април, е Рекорд стор деј, шанса љубителите на винилите да се соберат на едно место (кај нас во МКЦ) и да додадат уште по некоја плоча во своите колекции. Сепак, враќањето кон винилите покрена прашања за нивното влијание врз околината. Сега и за тоа има решение. 

Јапонско кафуле од кое не може да се излезе без напишан текст

Некому ќе му асоцира на пеколно заложништво. Нам ни изгледа како добар начин сите оние кои имаат дипломска, превод или поглавје од книга за пишување да седнат и под притисок да ја завршат работата. За секое надминување на рокот кој самите си го поставиле се плаќа казна.

Дејвид Кроненберг продава дигитална фотографија со камења од своите бубрези

Со децении ја шокира публиката со своите „боди хорор“ филмови. Но Кроненберг сега оди чекор понатаму со создавање уметност од делови од сопственото тело. Камчиња кои неговиот организам со години ги „вајал“ и направил да делуваат како морски суштества.

Втората најпозната насмевка во уметноста, по Мона Лиза

Слика на сицилијанскиот уметник Антонело од Месина прикажува маж (веројатно морнар) кој се насмевнува. Дали е ова првата насмевка во историјата на портретот?

„Бетер кол Сол“ - неколку теории по повод новата и последна сезона

Јасно е дека статијава е главно за оние кои, како нас, се воодушевени од серијата, па дури и подготвуваат специјално мени за отпочнување со шестата сезона (синабонс и начос со мексикански сос). За сите останати - што чекате, фатете ја од прва!

Хронемика: кога вашето и туѓото време не поминува исто

„Хронемика“ е изучување на употребата на времето во невербална комуникација. Начинот на којшто го перцепираме, структурираме и реагираме на времето е моќна алатка, и за уредување на меѓусебните односи, но и за нивна манипулација. Во различни култури ова има врска со процесот на комуникација, но оној позатскриениот, кој се одвива меѓу редови. Притоа, точноста, подготвеноста да се почека, брзината на говор и опсегот на внимание при муабет се некои од релевантните индикатори.

Нова книга на Дилан: „Филозофија на модерната песна“

Mу дадоа Нобел за книжевност, но Дилан нема напишано книга од 2004, кога излезе првиот дел на мемоарот „Хроники“. Сега, наместо вториот дел кој одамна се очекува, тој најави книга на навидум поинаква тема.

Приказната за Борис Иофан, архитектот на Сталин

Преживеал војни и погроми, а притоа помогнал да се дефинира грандиозниот стил на советските згради. Дали Борис Иофан бил десна рака на пропагандата или жртва на околностите? Нова книга се обидува да одговори на ова прашање.

Жаби во кисело грозје, пита со јагула: музеј во Рим посветен на кулинарската традиција

„Гарум“ е библиотека и музеј на кулинарството во срцето на Рим. Со постојаната поставка се покриени цели пет векови италијанска историја, раскажана преку готвачи и кујнска опрема. После подолго време, поради пандемијата, тој сега повторно се отвора за посетители.

Букбокс гледаше: „Вестерн“ (2017)

Германско-бугарски филм кој иницира чувство на документарност, но не на начин кој би бил очекуван. „Западот“ е немоќен среде балканската пустелија, во која владее сиромаштија, а пак локалците се поцивилизирани во споредба со нив кога станува збор за почитување на етичкиот кодекс на заедницата.

Кому и зошто му одговара да нè засрамува?

Иако се вели дека денес се нема срам, тој е моќно и понекогаш корисно средство во рацете на оние кои се обидуваат да истераат некаква социјална правда, но и обратно, во рацете на оние кои сакаат срамот да го користат како начин да спречат било каква активност спротивна на нивните интереси. 

Како мириса оваа слика од 17 век?

Нова изложба во Шпанија вклучува десет ароми инспирирани од слика на Јан Бројгел постариот и Питер Пол Рубенс, која самата прикажува некогашна технологија на производство на мириси.

Потврда за невидливо дело продадена за 1,2 милиони долари

Неодамнешната акуција, на која беше продадена сметката за купување на невидлив простор на францускиот уметник Ив Клајн, ги поттикна споредбите на овој концепт со денешните „незаменливи токени“ и блокчејн технологијата. Некои луѓе се едноставно пред своето време.

110 години од потонувањето на Титаник: писателот што го предвидел катастрофалниот настан

Го користел псевдонимот Мајн Клу Гарнет. Вистинското име му било Toртон Џенкин Хајнс. Денес ретко кој го препознава и по едното и по другото. Останал запомнет само како „писателот што ја предвиде катастрофата на Титаник“.

Циркус и филозофија - како да учиш за Аристотел додека жонглираш

Оваа работа е „циркус“, обично велиме за нешто што е несериозно и кое оттаму освен забава не може да понуди ништо поинакво. Всушност циркусот е институција пар екселанс, каде организацијата, дисциплината и напорната работа е секојдневие. Зошто тогаш тоа да не се искористи во подучување, на пример, филозофија?

„Украинскиот Моцарт“: приказната за Максим Березовски

Ситуацијата во Украина поттикнува интерес за нејзината култура и уметници, кои до сега не биле познати ни за пошироката украинска јавност. Еден од првите царски композитори на рускиот двор од 18 век, денес подзаборавен, бил оперскиот пејач и виолинист со украинско потекло, кој студирал во Италија во исто време со Моцарт.

Како никогаш претходно: повеќе од 1100 книги забранети во 26 американски држави

Извештај објавен минатата недела од групата за слободен говор ПЕН Америка презентира „алармантен“ пораст, без преседан, на забранувањето книги во САД.

Дали е време да ја обновиме нашата порака до вонземјаните?

Се вика „Пораката од Аресибо“ и претставува меѓуѕвездена радио порака која вклучува основни информации за човештвото и Земјата. Испратена е кон ѕвезденото јато М13 во 1974. Група научници сметаат дека по речиси педесет години, време е малку да се освежи.

Судски процеси против Господ

Колку и да звучи необично, луѓе го имаат тужено Господ, и во реалниот живот и во уметничките дела. Нештата за кои тој бил обвинуван главно имаат врска со неговото толерирање на злото, како и со штетните последици на неговите дејства.

„Мултиверзум за почетници“ од Златко Василкоски

Не знам каде прв пат го сретнав името на Златко Василкоски, но тоа сигурно бил некој летечки линк, на кој знае кој портал или, како што обично се вели кога се сака да се наведе генерички, а авторитативен извор на информации - „го видов некаде на интернет“. Ама тоа беше доволно за да ја прочитам неговата книга.

„Ај ма да те прајме турска глумица“: интервју со Билјана Јовановска за нејзината улога во нова турска серија на Нетфликс

Во моментов на Нетфликс оди турска серија во осум продолженија која не е онаква, „жалопојна“, каква што обично подразбираме под овој термин. Панкери, конзумеристичко општество кое не може да ги доброи своите жртви, семејство во кое сите имаат некаква тајна која ги јаде од внатре. И среде сето тоа, македонска актерка која глуми на турски. Добар почеток за една интересна приказна. 

Во пресрет на Велигден: што е со зајците-убијци во средновековните текстови?

Ако ете така, од мирно седење, ви текне да разгледувате ракописи од европскиот 13-ти и 14-ти век, на маргините ќе забележите бизарни цртежи: група зајаци како на ражен вртат ловци или ги варат нивните кучиња. Запознајте се со жанрот - „Одмаздата на зајаците“.

„Доволно стари“: јапонско ТВ шоу во кое мали деца вршат задачи за малку поголеми

На Нетфликс се прикажува шоу во кое деца, тип мали-мали, се испраќаат сами во светот. Ако мислите дека е глупо, погледнете барем една епизода, да видите како ќе ви се стега срце дур следите четиригодишно дете крај автопат. И колку навивате за него да му текне кога ќе го заборави слаткото кари на излез од самопослуга.

Што правеле луѓето кога немало наочари?

Кусогледоста денес погодува милијарди луѓе, а голем дел од нив не можат да си дозволат да купат соодветни наочари. Стапката на миопии нагло пораснала со развојот на читачката култура, иако тоа „читачка“ денес значи зјапање во ситни букви на мали екрани.