Bookbox

„Ти си среќен човек“ - му велам на Илија, кога ми кажува дека ќе ја гледа претставата правена според култен филм, во која ни помалку ни повеќе играат Бил Бур, Киран Калкин, Боб Оденкирк. Точно да седат на сцена и да ќутат би било супер, а камоли да ни ја раскажат приказната за отворот на капитализмот, капнат на раната на средната класа која сонува за живот по овој живот...таму некаде Гленгерово.  

Скулпторот Чавис Мармол нема автомобил, туку се движи со велосипед. Но тоа не го спречило во неговиот уметнички порив - да спушти реплика од девет тони од глава изработена по урнек на древните Олмечки статуи врз кров на Тесла. Сатиричен и ангажиран перформанс што стана хит на социјалните мрежи. 

Имате ли „книжевен дечко“?

Совршениот маж постои - барем на страниците на книгите. Тој е таканаречен „книжевен дечко“, лик во кој читателките се „зацопуваат“ иако знаат дека е фиктивен. Овој феномен постои со векови, но денес добива нова димензија, особено на социјалните мрежи.

Букбокс гледаше: „Монахот и пушката“ (Бутан, 2024)

Сатиричен филм за преминот на Бутан од кралство во парламентарна демократија, процес започнат во 2006 - некои сцени во кои „јатаци“ на западните организации во бели џипови се обидуваат да ги „цивилизираат“ локалците ќе ви се видат необично познати. 

Штикли, кал и жуљеви: кратка историја на чевлите

Чевлите се единствен облековен предмет што се обликува според телото. Кожата како материјал станува „втора кожа“, се прилагодува на стапалото и начинот на одење. Носените чевли откриваат информации за сопственикот: начинот на движење, здравствена состојба, социјална положба. Историчарите ги користат како примарен извор – ниту еден друг предмет не го „содржи“ телото на својот носител на таков начин.

Кучиња, плунка и ѕвончиња: што (не) сме сфатиле за Павлов?

Нова биографија за рускиот нобеловец тврди дека голем дел од она што го знаеме за него се должи на лош превод и погрешни претстави. Не се работело само за кучиња и ѕвонци, туку и за нешто многу повеќе, кое има врска со човечката психологија. 

Што значи тоа „по македонско време"?

Она што физиката се обидува да го објасни преку комплицирани формули, јазикот си го илустрира многу едноставно - во англискиот постојат варијанти на еден израз кој го опишува односот кон времето на различни етнички, расни и други групи. Може да се примени и на поединци, кои не фермаат кога некој ги чека со часови.

Антропологија на нашите лозинки

Лингвистичките шеми кои се појавуваат при анализата на голем број пасворди кажуваат нешто за нас како човечки вид. Тие го ритуализираат нашето секојдневно соочување со личните спомени и со нашите вредности. А зад нив често се кријат и убави, но и трауматични приказни. 

Најбрзиот пијанист на светот

Неговите композиции траат и по три часа, а ги свири на памет, со неверојатна брзина. Тврди и дека еднаш заспал на пијаното, но неговите прсти продолжиле да се движат. Откачен и по малку арогантен, тој е сепак млазен авион во светот на пијанистите.

Филмската филозофија на Мајк Николс

Кое е доминантното чувство кое создава тензија во одредена сцена? - ова било основното прашање од кое се раководел Оскаровецот со шестдецениска кариера при снимањето на неговите филмови, кои денес се сметаат за класици. Дури и да не сте чуле за „Кој се плаши од Вирџинија Вулф“ или за „Квака 22“, ликот и делото на г-ѓа Робинсон од „Дипломец“ ви е сигурно познат. 

Филозофијата на вербата во Дедо Мраз

Eрик Каплан, еден од луѓето кои стојат зад Футурама, Симпсонови и Big Bang Theory, има диплома по филозофија од Универзитетот Беркли. Неговата нова книга се вика „Дали постои Дедо Мраз?: филозофско истражување". Во неа низ хумор, но и интелектуално издржано, тој се обидува да ги објасни верувањата во врска со стариот бел дедо, кого наскоро ќе го очекуваме и во нашите домови.

Зборови за кои не знаевте дека ги измислиле писатели

Ако ви недостасува некој збор - измислете го. Од оваа максима се раководеле бројни писатели во историјата, и иако најчесто во овој контекст е спомнуван Шекспир, има и помалку славни автори кои нè задолжиле со термини кои ги употребуваме и во македонскиот.

Како да прикажеш филмска дилема

Кога главниот лик треба да направи избор кој може да има судбоносни последици по него, често во филмот има некој кој тоа го изговара гласно, за на сите да ни е јасно каква е работата. Но има и посуптилни, чисто визуелни начини да се долови ваквата недоумица.

Експериментални видео игри кои дозволуваат само еден потег дневно

Еден њујоршки дизајнер се обидува да ги преиспита постулатите врз кои почива технологијата - брзината и постојаната иновативност. Неговата верзија на познати видео игри се во форма на коцка, и на нив може да правите само еден потег дневно.

Опера на Ник Кејв по повод 100 години од Првата светска војна

Кејв и композиторот Николас Ленс во бриселската опера Ла Моне направија претстава посветена на траумите кои ги предизвикува војната воопшто. Истовремено, истапија против буџетските скратувања во областа на културата кои ги прави владата на Белгија.

„Непослушни предмети": изложба на протестни реквизити

Рачно направени гас маски, штитови во вид на корици од книги, мали дронови - сите овие се предмети поврзани со протестни движења низ светот. Изложбата на која се претставени слободно можела да се вика и „Предмети на непослушните“.

„Левијатан" (2014)

Има две работи кои можат да помогнат во толкувањето на овој филм: истоименото дело на Томас Хобс, библиската приказна за Јов и митолошката слика за Левијатанот. Но и без ништо од сето ова, трагичната приказна за беспомошноста на малиот човек пред корумпираното и аморално чудовиште од систем не може а да не ве допре.

Биографски речник на пропаднати писатели

„Кои се побогу овие луѓе?“ - си велите додека ги читате биографиите на оние кои останале запамтени по тоа што никој не ги знае. Ни криви, ни должни, тие го претставуваат неславниот список на неуспешните во писателскиот еснаф. А малку требало наместо Франц, славен да стане неговиот прв комшија, Ханс Кафка. 

Што се случува кога никој не лекторира академски текст

Знаеме дека ако e нешто објавено во таканаречено „пир ривјуд" академско списание, со најмалку два анонимни рецензенти кои знаат да бидат и сурови во нивните коментари, тоа сепак не значи дека е вистина. Ама може барем да биде прочитано пред да биде објавено, така?

Дизајнот како отелотворена метафора

Многу е просто - дали би купиле душек за спиење кој не асоцира на свежина, здравје и мекост и покрај тоа што можеби е направен по сите ортопедски стандарди? За пораката навистина да биде пренесена дизајнерот треба да чита малку когнитивна лингвистика. Како овој во видеото. 

„Задоволство" (1952)

Базиран на три раскази на Ги Де Мопасан, филмов делува неверојатно свежо, и по темата и по начинот на кој е сниман. Дали нешто се променило од крајот на 19. век кога се во прашање „цивилизираните“ мажи и лажниот морал воопшто? Не баш. 

Вилијам Гибсон: „Не го предвидов Фејсбук“

Вчера, 11.11, на Гибсон му излезе најновиот роман, „Периферал", кој потсетува дека тој не е некaков си пророк, туку повеќе спекулативен социолог, способен да предвиди можни сценарија врз основа на тоа како живееме денес. До сега она што излегло од неговото перо, за добро или за лошо, главно се остварило. Единствена утка му е Фејсбук.

Психолошката андрогиност како извор на креација

Вистински креативните личности психолошки се и машки и женски. Или поточно, ниту машки, ниту женски. Се работи за баланс на стереотипно спротивставени својства кој на оние кои ќе успеат да го постигнат им овозможува оригинален и инспиративен светоглед.

Уметнички дизајниран блокатор на интернет сигнал

Во Твин Пикс, ако ви текнува, имаше една жена која постојано си шеташе со цепаница, преку која добиваше информации за убиството на Лора Палмер од извесни натприродни „органи". Сега конечно сфативме што била финтата. Таа можела јасно да ги согледа работите затоа што немала интернет.

Сестра Хуана: мексиканската калуѓерка која пишуваше еротска поезија

Се сеќавате на Италијанката сестра Кристина, која стана сензација по нејзиниот настап на италијанската верзија на „Идол", пеејќи ја Алиша Кис? И пред неа имало храбри жени посветени на Бога, кои и во многу потешки времиња покажале што значи да се биде еманципиран, не како маж или жена, туку како човек.

Уметничкиот проект кој ја одбележа 25-годишнината од падот на Ѕидот

Изминатиов викенд во Берлин се одржаа бројни манифестации кои одбележаа еден од најзначајните настани во поновата историја на Европа. Меѓу нив и една 15,3 километри долга граница, ама овој пат од балони.

Кратка историја на скандинавскиот филмски секс

Има еден виц, кога во некое од нашите села требало да се прикажува шведски филм, па селаниве се испотепале да дојдат до карта за на крај да сфатат дека „филмот не е шведски, туку советски“. 

Бабата и високото образование

Ова е веројатно прв пат во рубрикава да објавуваме виц, ама таков ни е денот. Плус, овој вреди за сите пари.

Г-дин Шушани или најенигматичниот учител на 20. век

Го опишуваат како валкан, обраснат и грд. Не го откривал вистинското име, ниту каде и кога се родил. Па сепак повлијаел врз некои од најзначајните мислители од еврејско потекло, кои го делеле светот на „луѓе кои го познавале, и оние кои никогаш не чуле за него“.