Bookbox

Кога некој текст е генериран од големи јазични модели како ЧетЏипити, Клод или Дипсик, сликата за тоа кој е „автор“ се замаглува. Технички гледано, алгоритамот го напишал текстот, но човек го иницирал, поставувајќи ги основните параметри. Во време пред писменоста, усното народно творештво немало познат автор и ова прашање воопшто и не било битно. Дали ова е враќање на тие времиња?

Во февруари 1895 година во Виена, 30-годишната Ема Екштајн требала да биде подложена на хируршка интервенција. Се жалела на болки во стомакот и на тага, особено за време на менструација. Доктор Вилхелм Флис од Берлин, пријател и соработник на Сигмунд Фројд, предложил да ѝ се извадат коски од носот, верувајќи дека со тоа ќе ѝ се решат менструалните проблеми. Тој бил воден од идејата за назогенитален рефлекс — теорија дека постои силна поврзаност меѓу носот и гениталиите.

Во Холандија се отвори Музеј на миграцијата

Во срцето на ротердамското пристаниште, на полуостровот Катендрехт, деновиве официјално се отвора нов културен репер - музејот Феникс. Сместен во стогодишен магацин на јужниот брег на реката Мас, овој нов музеј ја раскажува историјата на миграцијата преку уметноста, со амбиција да стане една од клучните институции во Европа што ги истражуваат човечките патишта, судбини и преселби.

Кога Марија Жоао го пееше Шекспир

На овогодинешното издание на ОффФест после многу години ни доаѓа португалската музичарка која доцна открила дека знае да пее. И од тогаш не запира.

Човекот што ги измисли инстант нудлите

На 25 август 1958 година, јапонскиот пронаоѓач и бизнисмен со тајванско потекло Момофуку Андо (1910-2007) го претставил првиот производ од нов вид храна - инстант нудли наречени „Чикен рамен“. Со цел да помогне во решавањето на недостигот од храна во Јапонија по Втората светска војна, Андо создал храна која може да се подготви брзо, да се чува долго и да биде достапна за широката популација. 

Том Хенкс испрати машина за кафе во Белата куќа

Не е за турско, туку за јако црно еспресо, кое треба да им помогне на новинарите кои известуваат од кабинетот на претседателот да останат будни и концентрирани во борбата за вистината. За некои од нашите може рачно цедалче за лимун ќе заврши повеќе работа. 

„Време“ за настапот на Љубојна во Белград

Ви го пренесуваме текстот на Драган Кремер не само затоа што ни е ептен ќеф за успехот на Вера, Оли и другарите, туку и заради начинот на кој е напишан освртот - упатено, со историска позадина, со сочни метафори, со луцидни забелешки, без непотребни коментари за тоа што облекла пејачката, а со многу потребен коментар за миленцата на звучниците. Од кога не сте прочитале еден ваков македонски текст, за македонски концерт?

Дали jафа е колаче или бисквита?

Непосреден повод за текстов е еден детски спомен. Од школо нè однесоа во „Ресана“, каде во занес ги гледавме чоколадните колачиња со желе од портокал (тогаш имаше само со таков фил) како шибаат на фабричката лента. Тогаш ни на крај памет не ни беше да се запрашаме - колаче ли е, бисквита ли е? Гледавме само како да џапнеме едно.

Дали она што се случи на Оскарите е доказ дека живееме во компјутерска симулација?

Гафот на Оскарите беше бизарен, но на начин кој е типичен за целиов овој бизарен период, вели Адам Гопник од Њујоркер, кој излегува со...бизарна теза. Дека необичните настани кои се случуваат низ светот во последно време се резултат на грешка во Матриксот. Не, не е сатиричен текстот.

Видео игра според култната „Валден“

На светот изгледа му е доста од игрици со насилство, крвови и стравови. Базирана на книгата на Хенри Дејвид Торо за неговото повлекување на имот покрај езерото Валден сега е преточена во игра преку која се вежба смиреност но и пар навистина корисни вештини за преживување во природа, а богами и во општество.

Кога владата на САД добила Оскар

Во 1964 шефот на Информативната агенција на САД, Џорџ Стивенс помладиот, составил тим кој требало да сними филм под наслов „Деветмината од Литл Рок“. Тој следната година го добил Оскарот за најдобар краток документарец.

„Под песокот“ (Under sandet/Land of Mine, 2016)

Oвој филм не го доби Оскарот во категоријата „најдобар странски“. Штета, затоа што играта со зборови од неговиот наслов можеше добро да легне. Плус, филмот е одличен, иако на моменти тежок за гледање.

Koга Трамп би пишувал рецензии за номинираните за Оскар

Малку личат на твитови, но Трамп каков што го дал Господ сигурно не би трошел ни збор повеќе од наведеново за истовремено да го раскаже и оцени секој од филмовите (кои и онака не ги гледал). Тажно!

Изабел Ипер: „Главниот лик во Ел е пост-феминистичка хероина“

Славната француска глумица која во 2013 ја видовме на затворањето на фестивалот Манаки во Битола, оваа година ја добива првата номинација за Оскар за одмаздничкиот трилер „Ел“. Пренесуваме делови од нејзиното интервју за Гардијан.

Фаталното пријателство на писател со убиец кој му бил инспирација

Фасциниран од писмата кои му ги испраќал од затвор, Норман Мејлер се заложил за ослободување на еден убиец. Набргу овој повторно убил. Нова книга се обидува да го расветли случајот, и да одговори на едно важно прашање - дали писателот сноси одговорност за она што се случило?

Рап албум како докторска дисертација

А. Д. Карсон од Универзитетот Клемсон во Јужна Каролина е поет, активист и рап артист, но не и типичен кандидат за докторска титула. Кога дошло време да ја пишува тезата, тој влегол во студио, и наместо текст на хартија креирал албум со 34 песни. Нека му е со среќа одбраната.

Претставата со над 500 ликови која требало да се игра на Марс

Најдолгата драма на сите времиња, „Последните денови на човештвото“ на Карл Краус е замислена да се игра десет ноќи, на друга планета. А можеби на оваа, ако таа некогаш стане подобро место за живот.

Пронајден загубен роман на Волт Витман

Опишана од проучувач на делото на Витман како „забавна, креативна, бизарна книгичка полна пресврти“, таа сега е бесплатно достапна онлајн.

„Интересно“ e неинтересен збор

Кога би можеле да забраниме еден збор кога се опишуваат луѓе, музики, филмови и претстави тоа би бил овој. „Интересно“ е толку млак термин, испразнет од значење, што повеќе звучи како изговор и/или навреда отколку како релевантен опис. Ич не е интересно нешто да е (само) „интересно“.

„Лав“ или детето од Индија кое се врати дома по повеќе од 20 години

На 5 години, на железничка станица некаде во Индија, Сару се одвојува од брат му и се губи. Судбината го носи во ново семејство, во Австралија. Но многу години подоцна мислата на домот не му дава мир. Со помош на Google Earth успева да се врати.

Сите книги чија продажба скокна заради Доналд Трамп

Не е само Орвеловата „1984“ таа што почна да се продава ко алва откако САД добија нов претседател. Збунетите и гневните се свртија и кон други книги за во нив да најдат објаснување на она што се случува. Притоа, на прво место избива една која до сега беше малку подзаборавена. 

„Врева на времето“ од Џулијан Барнс

Прв роман на Барнс откако доби Букер во 2011 за „Ова личи на крај“, ова е далеку послабо дело, чија единствена добра страна е што, на додуша прилично емоционално воздржан начин, го опишува односот помеѓу уметникот и Моќта - таа „мачка што ги остри канџите од неговата душа“.

Кога пишувач на пораки во кинески колачи ќе доживее писателска блокада

Човекот три децении пишувал пораки за колачи кои неговата компанија ги произведува 4,5 милиони дневно. Ама дури и нему му снемало инспирација. Или пак му се паднало „форчн куки“ на кое му пишувало - „Батали тоа мудростите“.

Пронајдена прва подвижна снимка од Марсел Пруст

Канадски професор открил црно-бел филм во кој во 37-мата секунда се појавува славниот писател. Тоа е прва подвижна слика од Пруст, која можеби не ни кажува нешто многу повеќе од она што веќе го знаевме, но е сепак уште еден потсетник на „загубеното време“.

Акција во Рим: донирај билет за театар

Фино е тоа со донирањето храна, облека и други материјални потреби. Но што е со потребите на душата? Театар во Рим почнува акција на 1+1 дониран билет.

Нов експериментален проект на Дејвид Брн

The Institute Presents: Neurosociety, 60-минутен театарски перформанс креиран од Дејвид Брн и Мала Гаонкар, се состои од интерактивни околини кои ја претставуваат работата на петнаесет когнитивни невронаучни лаборатории низ светот.

Кој прв го употребил зборот „факт“?

Концептот влегол во секојдневна употреба во 1660-тите. Британското кралско друштво, основано во ноември таа година, објавило дека ќе се занимава „само со факти, не со објаснувања“.

Што значи англискиот израз „студено рамо“?

Додека во македонскиот за игнорирање или изневерување на нечии очекувања се користи идиомот „му сврте грб“, во англискиот е доволно и едно рамо. Но битно е да е студено.

Љубов на маргините: белешки и предмети најдени во стари книги

Користените книги имаат една предност пред оние новите, што на нивните маргини често има испишано пораки-ехо од животите на луѓето кои некогаш ги читале. Еден проект на Универзитетот во Вирџинија се обидува да ги сочува во време на дигитализација.