Bookbox

Фројд уште во 1917 година зборувал за пресврти во науката што ја разнишале човечката самодоверба и ја релативизирале нашата „привилегирана“ позиција во светот. Секој од овие удари нè соочил со нови граници на нашата посебност. Денес, со развојот на вештачката интелигенција, многумина сметаат дека сме сведоци на уште еден таков удар – интелектуален – кој повторно го отвора прашањето за нашата улога и значење во светот.

Во 2025 нема недостаток на литература за самопомош и за тоа како треба да се живее среде модерните турбуленции. Но како и во повеќе области на човечкото живеење, можеби најдобра стратегија е да се види што од минатото го преживеало тестот на времето, затоа што на крајот на краиштата проблемите се истите, исто како и решенијата. 

Како Битлси наоѓале инспирација во авангардната класика

Во средината на 1960-тите, додека доминирале на топ-листите, правеле генерации тинејџерки да паѓаат во транс и биле постојана мета на медиумите, Битлси истовремено се запознавале и учеле од најсмелите и најзначајни композитори на класичната музика.

Дали минералната вода е „природна“ ако е филтрирана?: новото прашање што и не е толку ново

Неодамнешен скандал со филтрирањето на познатата вода „Перие“ потсети на тоа дека прашањето околу тоа дали минералната вода е природно-природна ако е „чепната“ постоеле уште пред неколку векови. 

Невротични мачки и хипноза за лажговци: 180 години од списанието „Сајентифик Американ“

Eдно време го добивавме на домашна адреса, иако со големо задоцнување. После стана достапно онлајн со претплата. Денес списанието за наука кое почнало да излегува во 1845 е најдолго издаваното во САД, со континуитет од век и плус 80 години. 

Koj ќе ја добие Нобеловата за литература 2017?

Бар едно сигурно знаеме: нема да биде Боб Дилан.

Видео игрите како алатка за заштита на културното наследство

Во последно време се развива посебна врска помеѓу древните, а помалку познати култури на светот и поновите облици на раскажувањето приказни - видео игрите.

Maл чекор: дизајнирано чергиче за пречекување вонземјани

Ако навистина некаде низ космосот има вонземјани, зошто тогаш никогаш не сме ги виделе? Па можеби затоа што не сме ги ни поканиле и дочекале како што треба, онака по домаќински, со чергиче за бришење нозе пред врата.

Дали најсреќното време за човештвото е далечно минато?

Идејата не е нова и гласи отприлика вака: современиот живот на западниот човек не е врвот на цивилизацијата, и историски не постои нешто што се нарекува „прогрес“. Западното општество не е магично ослободување, со посредство на технологијата, од ограничувањата на духот и телото. Напротив, можеби е токму спротивното. 

Интернет домените и националниот идентитет: примерот на Каталонија

Во 1985 имаше само седум топ-левел домени: .com, .org, .net, .edu, .gov, .arpa и .mil. Денес има повеќе од 1.000, од .uk до .gucci. Еден од нив е и .cat и тој има врска со актуелниот референдум за независност на Каталонците.

Кога политичар ќе фати да рецитира погрешна песна на погрешно место

Во случајов тој е Британец и се вика Борис Џонсон, актуелен државен секретар за надворешни работи на оваа земја. При посета на Мијанмар тој реши наизуст да кажува песна од Киплинг. И не можеше да сфати зошто толку упорно го запираат во таа намера.

Пчелата што сакаше џез

Едноминутно филмче за еден краток но исполнет живот. Ем одлична метафора за минливоста, ем пчелава има добар музички вкус.

Младите „револуционери“ кои заслужуваат одмор

Годината е 1970. Во Грција владее воената хунта, која се обидува да ја заштити земјата од наводна „комунистичка конспирација“. Од татковината поради политички прогон емигрираат стотици грчки интелектуалци-левичари.

Не дозволувајте Твитер да го расипе афористичниот жанр

Вчера, 26.9, Твитер почна со тестирање на нов модел кој дозволува 280 наместо досегашните 140 карактери. Бизнис причините се едно, но што е со оние кои имаат врска со ефектноста на кратката мисла? Ако не па и хаику нека се предефинира ко епска песна.

Уметност и невронаука: соништа претворени во реалност

Денов почна со чуден сон. Во него сум на лаптоп и кликам „рифреш“ за нов сон. Толку ми е смешно што се будам. Кој знае како би изгледало кога тоа би можело да се претстави во 3Д. Всушност, тоа веќе се прави. Само што барем засега резултатот ни од далеку не може да се спореди со поетиката на соништата.

Зошто мозокот не ни експлодира кога гледаме брзи монтажи?

Џеф Закс е експериментален невронаучник, а неговата книга „Треперење: нашите мозоци на филмови“ меѓу другото објаснува некои од основните принципи кои прават подвижните слики да ни имаат смисла како континуирана приказна, и покрај монтажите.

Дали љубопитноста е позитивно или негативно чувство?

„Љубопитноста ја уби мачката“, вели една англиска поговорка. Од друга страна недостатокот на љубопитност се смета за особина на мрзлив карактер, затворен за нови знаења и искуства. Ретко размислуваме за неа како за добра или лоша, и со право, затоа што љубопитноста е прилично комплексна работа.

Moра ли сексот да биде „жежок“?

Иако масовната култура, а особено порното, наметнуваат таков наратив, стварно не мора да бидете камшикувани, врзувани или атлетски ракувани за да кажете дека сте имале добар секс. Наспроти бркањето оргазми, може и малку гушкање.

„Црно огледало“ станува книжевна серија

Обично размената помеѓу книжевноста и кинематографијата оди во правец прво книга, после филм или серија. Во случајов е обратно - Black Mirror по три сезони и четвртата во најава ќе стане книга.

Дали ако цената на слободата е осаменост би ја платиле?

Нова книга на социологот Марк Регнерус од Универзитетот Тексас во Остин, под наслов „Евтин секс“, истражува како модерната дејтинг сцена е моделирана од тн. „сексуална економија“, теорија која на телесните општења на луѓето гледа како на пазар.

Како Ким Џонг Ун го збогати англискиот јазик

Во својот говор пред Обединетите нации во вторникот Трамп се закани дека „целосно ќе ја уништи“ Северна Кореа доколку САД бидат присилени да ги бранат своите сојузници. Следеше бура реакции, од кои најживописните навреди на англиски дојдоа од неочекуван извор.

Kaко звучат композициите на петгодишниот Моцарт?

Стар-мало со перика и кадифени костумчиња кое настапувало по замоците на 18-вековна Европа, Моцарт можел да отсвири сè што ќе се стави пред него. Но исто така и да компонира.

„Нрдлеска“ - нов вид театарска бурлеска

Нешто како фан фикција, ама во театар - бурлеската доживува ренесанса, но во нова форма, чија целна група се обожаватели на одреден филм или серија. Во Њујорк овој жанр е станат толку популарен, што во 2014 е организиран цел фестивал на „нрдлески“.

Без климатизери модерната економија не би постоела

Нова книга за најголемите изуми во историјата го објаснува револуционерното влијание врз економијата на 50 пронајдоци, меѓу кои ралото, бодликавата жица, хартиените банкноти и системите за климатизација.

„Приказната на слугинката“ не е предвидување - таа веќе се има случено

На овогодинешното доделување Еми, за многумина неочекувано, доминираше дистописката серија правена според роман на Маргарет Атвуд, која победи во пет од категориите. Често означувана како „научна фантастика“, таа е всушност спекулативна фикција, составена од работи кои историски веќе се имаат случено.

Нов јапонски тренд - правење домашни забави по западен терк

Јапонците сакаат да излегуваат со пријатели и да јадат по ресторани, но ретко канат луѓе дома. За земја којашто негува формалност во однесувањето, и во која просечниот стан е прилично мал по западни стандарди, ова е разбирливо. Ама таквата практика почнува да се менува.

Опасната историја на еден збор од англискиот

„Краен рок“ се употребува за датум или време до кое треба нешто да се заврши. На англиски - deadline - звучи многу позаканувачки. И навистина, историјата на зборот има врска со линија и умирачки.

Како највлијателниот јутјубер им прави услуга на радикалните десничари

Феликс Кјелберг, шведската јутјуб ѕвезда чиј прекар е ПјуДиПај, стана меѓународно познат со неговите видеа во кои игра игрици и ја критикува популарната култура. Додека и нашите деца го гледаат во хипнотички занес, политички влијателните алт-рајт тролови кои го поддржуваат преку него успеваат да допрат до огромен број млади луѓе.

„Бели луѓе“ е израз од 17 век?

Иако денес тоа ни изгледа очигледно, разликата помеѓу „белите“ и оние другите во расна смисла не постоела отсекогаш. Што е и некако логично знаејќи колку долго тие не доаѓале во допир. Концептот „бели луѓе“ всушност го измислил еден - белец.