Bookbox

Во моментов летните температури се опаднати, што ќе рече се дише и климите можат да одморат. Но можеби до крајот на сезоната нè очекува уште некој бран, а ако не оваа, тогаш сигурно во годините што следат нештата ќе бидат уште полоши. Во средниот век не било нешто поарно, ама луѓето и без технологија некако успевале да преживеат. Некои од нивните совети и денес се корисни. 

Изгледа како средновековна тортура – метални прачки вметнати во преполовени коски, болна рехабилитација. На ваква процедура се подвргнува ликот на Педро Паскал во „Материјалисти“. Колку и да звучи како сатира, вакво нешто постои и е достапно, на пример, во Турција.

Koга ЦИА шверцувала субверзивни книги

Нова книга под наслов „Книжевниот клуб на ЦИА“ од долгогодишниот новинар на Гардијан, Чарли Инглиш, е возбудлива историја на тоа како агенцијата пренесувала забранети книги преку Железната завеса.

Панде Манојлов: македонскиот поет кого Палестинците го нарекуваат „Братот од Балканот“

Една песна инспирирана од бегалските страдања на Палестинците, објавена во Нова Македонија во 1982, придонела нејзиниот автор да стане славен во арапскиот свет, иако цели 25 години тој не бил свесен за тоа. Денес неговите стихови се повеќе од актуелни. 

Кратка историја на маиците со слогани

Имаме фиоки полни маици – удобни, евтини и лесни за комбинирање. Но маицата одамна не е само „основно“ парче облека. Последните 70 години таа е средство за самоизразување, а денес, во 2025, маицата со натпис е како подвижен билборд за протестни и ангажирани пораки, макар биле напишани и со коректорски грешки.

Во живо: Сизиф против карпата

Сите ние сме Сизиф, особено на почетокот на годината кога работите треба да почнаат да се тркалаат. Прво со огромен напор нагоре, па стрмоглаво надолу. Колку ние потврдоглави, толку карпата поодлучна. 

Почина Џон Балдесари, „кумот“ на концептуалната уметност

Поживеа 88 години, од кои повеќе од 50 правеше инсталации од случајно најдени предмети, колажи кои комбинираат текст и фотографии, и генерално си играше со различни медиуми. До крајот на животот се држеше до своето мото - да не прави здодевна уметност.

Првиот и последен каубоец на Балканот родум од Тетово

Во 2019 се навршија 20 години од смртта на Хари Џексон, роден во Тетово како Аљуш Мусли, кој на осум години се преселил во босанска Биелина. Како и голем број деца од тоа време, бил фасциниран од Дивиот запад. До толку што го променил името и почнал да снима вестерни.

Нобеловката што си ја повлече статијата

Американската научничка Франсис Арнолд, која ја подели Нобеловата награда за хемија во 2018 со уште двајца истражувачи, на своја иницијатива си ја повлече најновата научна статија. Причина: повтореното истражување не ги дало истите резултати.

Во Загреб се отвори музеј на мамурлакот

Ако имате приказна за свое пијанство на која не сакате да се потсетите, но на која често ве потсетуваат, тука е новиот музеј кој може да ја овековечи како дел од својата поставка.

Рапсодија во сино: делата ослободени од авторски права во 2020

На почетокот на јануари минатата година известивме за тоа на кои значајни дела им истекоа авторските права и влегоа во тн. јавен домен, односно станаа слободни за користење. Еве го списокот за оваа, 2020 година.

Ралстонизам - историја на едно бизарно движење за здрав живот

Празниците не се завршени, но можеби веќе ви е јасно дека наскоро ќе мора да се сврти малку на диета и поздрав живот. А можеби кифлите помалку се фаќаат ако се оди на прсти? 

Ракуго или јапонската традиција на „седечка“ комедија

Обратно од стенд-ап комичарите, јапонските традиционални мајстори на раскажувањето седат на сцена, користејќи само хартиена лепеза и шамивче. Странците ракуго раскажувачи се многу ретки, а еден од нив е канадски актер и продуцент.

„Боговите од небесата“ или приказната за антрополозите кои го променија 20 век

Либералите на денешнината често забораваат дека и пред нив некој се залагал за истите ставови - антирасизам, родова еднаквост, сексуални слободи - но во време кога тоа било многу потешко. Меѓу нив една група американски антрополози ја воспоставиле основата на тоа како и денес се гледа на човечките сличности и разлики.

Заборавениот уметник кој го подучувал Едвард Хопер

Починал во 1962 како пензиониран наставник по цртање. Доживеал извесен успех на почетокот на кариерата, но во текот на Големата депресија бил заборавен, со оглед на тоа што на луѓето во тој период не им била потребна уметност. Триесет години предавал сликарство, а меѓу неговите ученици имало и такви кои историјата ги запомнила.

Вистинската приказна зад „Того“

Нов филм во продукција на Дизни+ раскажува за „серумската трка“ од 1925, кога по патека долга над 1000 километри низ ледената Аљаска бил пренесуван лек за дифтерија, на санки влечени од кучиња. Како што често се случува и со човечките херои, долго време по настанот му била оддавана почит на погрешното куче.

Дијамантскиот ѓердан поради кој Марија Антоанета завршила на гилотина

Во историјата е позната како „Аферата на дијамантскиот ѓердан“. Иако изгледа како измислена приказна, станува збор за низа од реални случки кои довеле до уништување на репутацијата, а потоа и до погубување на француската кралица.

„Твој потег“: што можат друштвените игри да нè научат за животот

Нова книга од Џонатан Кеј и Џоан Моријарити ја опишува историјата на друштвените игри како древни уметнички форми, кои на почетокот на дигиталната ера изгледаше дека ќе загубат на значење. Но наспроти ова, тие денес како да ја доживуваат својата нова златна ера.

9 дена без мобилен за повисока оценка

Професор по филозофија чии студенти покажале лоши резултати на колоквиуми, во 2014 одлучил да направи експеримент - да им понуди преодна оценка доколку тие му ги предадат мобилните нa неколку денови. Истиот го повторил неодамна. Еве ги резултатите и разликите.

Moторот од „Зен и уметност на поправање мотори“ станува музејски експонат

Моделот Хонда супер хок од 1966 со кој главниот лик од книгата на Пирсиг патува низ Америка, неодамна е вклучен во Националниот музеј на американска историја.

Врската меѓу Дедо Мраз и американската воздухопловна команда

„НОРАД го следи Дедо мраз“ е годишен настан спонзориран од американската војска, кој се одржува од 1955. Пред католички Божик се објавува телефон на кој децата можат да се јават и да ги кажат нивните желби, а на самиот ден и да го следат движењето на Дедо Мраз (сега и преку посебен сајт). Оваа година над илјада волонтери добиле повеќе од 100.000 повици и 12.000 мејлови. Интересна е приказната како воопшто дошло до ваква идеја.

Кама мута: нов термин за едно познато чувство на топлина

Алан Фиске е психолошки антрополог (да, и тоа има) и професор на Универзитетот Калифорнија во Лос Анѓелес. Неговата најнова книга се вика „Кама мута: откривање на чувството кое поврзува“ (2019). Што означува овој чуден збор?

Нова антологија на дела произлезени од движењето „Улипо“

Улипо (или на француски Ouvroir de littérature potentielle - работилница за потенцијална литература) било движење на неколкумина писатели од француското говорно подрачје и на математичари кои се обидувале да создадат дела користејќи техники кои го ограничуваат изразот, но ја поттикнуваат креативноста.

Најострите книжевни критики во 2019

Некаде тие се сфаќаат како ритуални „пуштања крв“ за да се задоволат книжевните божества, и за да се гарантира добра книжевна жетва во годината која доаѓа. Кај нас не се сеќаваме да сме прочитале негативна критика за книга (фејсбук постови не се бројат), а и да имало сигурно била сфатена лично, како конкурентска злоба или некаква одмазда. Да видиме како изгледа тоа во други контексти.

Колку е реална приказната во „Двајцата папи“?

Иако започнува со „инспириран од вистински настани“, новиот филм за пријателството помеѓу актуелниот папа Франциск и неговиот претходник Бенедикт XVI сепак содржи и фиктивни моменти.

Француските градови кои се обидуваат да ги забранат рекламите на отворено

Активисти во Лил протестираат против поставувањето билборди, додека Гренобл има заменето стотици реклами со дрвја и огласни табли. Дали е можно целосно отстранување на рекламите од јавните простори?

Најдобрите филмови кои ги гледавме во 2019

Насловот е намерно таков каков што е, затоа што некои од филмовите кои котираат високо на листите на (наводно) најдобри за изминатата година сè уште не дошле во нашите кина, а богами ги нема ни на пиратските сајтови. Оттаму, бираме помеѓу она што стигнало до нас, за што веќе сме пишувале или пак не сме стигнале да споделиме.

И обратното од прокрастинација не е на арно

Знаеме за она одложување на битните задачи на сметка на правење комплетно неважни нешта во текот на денот, само затоа што второто е полесно. Ама и желбата да се заврши сè и веднаш си има психолошки последици.

Вистинската приказна за „Викторија и Абдул“ (2017)

Базиран на истоимена книга на Шрабани Басу, филмот зборува за вистинското пријателство помеѓу британската кралица и нејзиниот индиско-муслимански слуга Абдул Карим, чие постоење наследниците на Викторија се обиделе целосно да го избришат од историјата на монархијата.