Bookbox

Документарец кој повеќе од 15 години подоцна ја обновува контроверзaта околу најскапата слика на светот – „Салватор Мунди“, продадена за 450 милиони долари, припишана на Леонардо да Винчи. Кога првпат беше откриена, таа предизвика огромен интерес, но веднаш се појавија сомнежи дека не е оригинал. Овој филм ја следи нејзината чудна историја која де наликува на час по историја на уметност, де на трилер кој вклучува видни фигури од светот на финансиите и политиката.

Ако се сеќавате на „Животот на Брајан“ на Монти Пајтон, има една сцена во која Брајан се обраќа на толпа во Ерусалим, која верува дека тој е Исус. „Грешка сте“, ги убедува тој. „Не треба да ме следите. Не треба да следите никого. Треба да размислувате со своја глава. Сите вие имате свое јас!“. Толпата му враќа во еден глас - „Дааа, сите имаме свое јас!“. Ова е парадокс кој совршено ја илустрира тешкотијата да се напише историја на „себството“ - она по кое некој се разликува од сите други. 

Запознајте се со 19-те мачки на Марк Твен

Иако неговите книжевни дела се предмет на бесконечни критички анализи, една работа е многу едноставна: Марк Твен ги сакал мачките многу повеќе од луѓето и тоа го искажувал отворено. Една од неговите познати духовити забелешки е дека кога човекот би можел да се „вкрсти“ со мачка, тоа би го подобрило човекот - но би ја расипало мачката.

Што е факт, а што измислено во новата серија за атентатот на американскиот претседател Гарфилд?

„Смрт од гром“ е нова историска серија на Нетфликс која го оживува краткиот, но драматичен мандат на американскиот претседател Џејмс А. Гарфилд и неговото убиство од Чарлс Гито. Во само четири епизоди успеваме да ги запознаеме не само овие интересни ликови, туку и историскиот контекст во коj се одвива драмата. 

Koга колегите го спасиле писателот Жан Жене од доживотен затвор

Романсиер, драматург, есеист и политички активист. Жан Жене исто така бил и ситен криминалец, багабонт. Откако по десетти пат бил осуден за кривични дела, што во 1940-тите во Франција автоматски повлекувало доживотен затвор, неколку негови славни колеги се кренале да го бранат, потпишувајќи петиција до тогашниот претседател на државата.

Сте чуле за ирските хипхопери Никеп? Би требало. 

Дали уметноста треба да биде политичка - ова е жешка тема деновиве по концертот на Масив Атак во Скопје, кој беше полн со такви пораки поврзани со војните во Украина и Газа. Таа мора да биде таква, вели бенд од Ирска, кој успеа низ рап супкултурата да ја поддржи борбата за заштита на ирскиот јазик и идентитет.

Политичарите оглупуваат на жешко

Насловот и воопшто истражувањето за коешто станува збор може да се толкува на најмалку два начина. Првиот - политичарите се генерално паметни, ама кога температурите растат стануваат мрзи па се изразуваат попросто. Вториот - политичарите се генерално глупи, а во жешки денови дополнително затупуваат.

Букбокс гледаше: „Лекцијата“ (2023)

Разочарувањето од филм е многу поголемо ако тој има одлични предуслови да биде добар - приказна, актерска екипа, локација - а не е. Тогаш е тешко и да се покаже со прст каде е промашено, ама чувството е такво. Како со овој филм.

Филмско деби на Кејт Буш со антивоен анимиран филм

Британската музичарка изненади со својот нов проект – краток анимиран филм насловен „Мала ријачка“ (Little Shrew). Напишан и режиран од самата Буш, филмот ја опишува судбината на децата во војната во Украина и војните воопшто. Симболично, тој ќе се прикажува во кината пред германска долгометражна драма за отпорот во текот на Втората светска војна, „Од Хилде, со љубов“.

Откриени до сега непознати дела на Ерик Сати

Еден век по смртта на ексцентричниот и иновативен француски композитор, јавноста ќе има можност да слушне 27 негови досега непознати дела. Станува збор за разновидни композиции, од разиграни кабаре песни до минималистички ноктурна.

Анксиозноста на паузите во разговорот

Нашите разговори се водат според непишани правила кои ги прават предвидливи. Кога некој ги прекрши овие правила – без разлика дали нè прекинува, стои премногу блиску или молчи предолго – тоа може да биде вознемирувачко. Се прашуваме што друго би можеле да направи и се чувствуваме загрозени.

Трагикомичната генијалност на Марџ Симпсон (RIP)

„Шок и неверување“ - ваква вест осамна денес на светските и на македонските портали, а се однесува на тоа што во финалето на 36-тата сезона од „Симпсонови“ се открива дека мајката со сина и висока фризура починала. Има тука и погреб, и сцена во која Марџ ги гледа своите раскарани деца од небото, и мистериозно појавување (таму, на небото) на Ринго Стар. Добар повод да се анализира нејзиниот лик и неговото значење за култната серија. 

Изобилство имаме - ама од што?

Нова книга која е веќе прогласена за една од најзначајните во 2025-та, објаснува дека денешните (изобилни) проблеми не се резултат на „злобниците“ од минатото. Просто, обидот за регулирање на нештата на една генерација, која сака да ја земе предвид секоја можна штета на секој можен засегнат, станува проблем за следната.

На врв на игла: еротски микрофотографии од 19 век

Во 1853, Џон Бенџамин Денсер постигнал нешто што до тогаш изгледало невозможно, смалил фотографија до големина на врв на наострен молив. Ова влијаело на развој на фотографии во две (барем навидум) не многу поврзани области - еротика и воена комуникација.

По 90 години новооткриен роман од еден од најзначајните аналитичари на нацизмот стана бестселер

До сега непознат роман од еден од највлијателните повоени европски новинари, кој го доловува возбудливиот, но кревок дух на последните денови на Вајмарската Република, е објавен во Германија откако неговите деца го пронашле рачно напишаниот текст во неговата работна маса.

Шнола за шешир - убиственото средство за женска самоодбрана

До 1909 година, шнолата за капа се сметала за меѓународна закана, при што полициските началници во Хамбург и Париз разгледувале мерки за регулирање на нивната должина. Истото се случувало и во САД, каде на жените им било дозволено да носат „моркови и петли“ на главите, но не и толку опасно оружје како украсна игла. 

Бустрофедон или пишување како орање со волови

Замислете си дека пишувате, но наместо секој ред да го почнувате од истата страна, наизменично да ги менувате насоките. Еден ред оди од лево кон десно, следниот од десно кон лево, па пак обратно. А кога пишувате наназад, буквите изгледаат превртени, како во огледало. Ова било древен начин на запишување, кој барем за тие писари и читатели бил поефикасен.

Во одбрана на „блесава“ наука

Ако од уметниците се очекува да експериментираат со четки, а од музичарите со инструменти, тогаш и научниците мора да имаат „простор за игра и креативност“. Ова е главната порака на нова забавна и поучна книга која нè води низ чудните и љубопитни умови што се осмелиле да прашаат „зошто?“.

Букбокс читанка: „Уметноста на измислување јазик“ од Дејвид Џ. Питерсон

„'Умтнст на из-мислу(ањ)е ј@з!“ - вака отприлика пишуваше на корицата на книга поставена за продажба на базарот за предмети „од втора рака“ на кој бев неодамна. Поднасловот уште поинтересен - „Зборовите зад градењето светови“. Отидов за да си купам бижутерија или летно парталче, се вратив (пак) со книга која, иако зборува за фантазија, е длабоко вкоренета во реалниот систем на функционирање на секој јазик. 

Букбокс гледаше: „Калеидоскоп“ (интерактивна серија)

Осум епизоди од акција-трилер со ограбување банка кои можете да ги гледате во редослед по свој избор. Навидум креативен начин да се надомести истрошеноста на многу пати користената приказна. Ама, контраинтуитивно, излегува дека она што требаше да помогне всушност одмага.

Јоко Шимoмура, жената што го отвори патот за композиторки во светот на гејмингот

Јапонската композиторка е првата авторка на музика за видеоигри која во април оваа година го доби престижното признание БАФТА фелоушип – еквивалент на награда за животно дело. Со тоа таа се приклучи на елитна група уметници како Алфред Хичкок, Стенли Кјубрик и Џон Бери. Ова признание е кулминација на 37-годишна кариера исполнета со иновации и безвременски мелодии за - видео игри.

Аспидистра - растението чија прилагодливост станала симбол на средната класа

Во Британија го имало во секоја респектабилна куќа, ставено во некој ќош колку да зазелени и често препуштено на милост и немилост, без некаква посебна грижа. Орвел го ставил дури и во наслов на негов роман, асоцирајќи на зачмаеноста и отпорноста на промени на средната класа, која иако без добри услови за живот си вели - „ќути, има и полошо“.

Букбокс читанка: „Илина и шумските тролови“ од Хана Корнети

Има најмалку две причини за изборот на оваа читанка. Првата е прилично очигледна и егоцентрична - името на главниот лик. Втората има врска со жанрот, барем формално книга за деца и млади од домашен автор, каква до сега, и по повеќе од 15 години постоење на рубриката, не сме имале. 

Што е тоа „корпоративна култура“?

Поимот е често користен, но прилично неодреден. „Економист“, во соработка со истражувачката и ВИ-фирма КалчрИкс, се обиде да го измери квалитетот на културата во 900 компании од 19 различни индустрии. Резултатите покажуваат дека иако често се опишува само како „добра“ или „лоша“, таа всушност се состои од многу различни аспекти. Впрочем како и секоја култура. 

Нештото што ВИ уште не го разбира - харизма

Најновите ВИ програми можат да глумат интерес, да поставуваат прашања и да прават да се чувствувате видено и разбрано. Но, тоа не е харизма. Харизмата не е симпатичност, туку создавање на визија со повисоко значење, што може да биде дури и одбивна или вознемирувачка за оние што не се дел од неа.

По 116 години прв пат жена на чело на МИ6

Британската тајна служба имаше директорка, „М“, уште во 1960-тите. Ама ова беше фиктивен лик од филмовите за Џејмс Бонд. Сега, после повеќе од сто години постоење на оваа организација, на нејзино чело доаѓа вистинска жена, по образование - антрополог.

Kинески филозоф објавува книга за моќта на манипулацијата - излегува дека тој не постои

Кога италијанскиот филозоф и есеист Андреа Коламедичи под псевдоним ја објавува „Хипнократија: Трамп, Маск и новата архитектура на реалноста“, неговата намера не е само да додаде уште едно дело на полицата со современа критичка литература, туку да отвори провокација за самото постоење на вистината во ерата на дигиталниот хаос. И ова му успева, на малку необичен начин.

Лувр остана затворен поради преморен персонал

Најпосетуваниот музеј во светот и симбол на уметноста, денес, 16.6., остана затворен. Не поради војна или терористичка закана, туку поради персоналот кој започна спонтан штрајк, предупредувајќи дека институцијата се распаѓа одвнатре.

На Блумсдеј: „Старата слатка љубовна песна“ од „Улис“ и нејзината симболика

Денес е Блумсдеј – денот кога светот му оддава почит на Џејмс Џојс и неговото ремек-дело „Улис“, роман што важи за еден од најголемите уметнички достигнувања на 20 век. Настаните во него се одвиваат во текот на еден единствен ден - 16 јуни 1904 година, во Даблин, а главниот лик е Леополд Блум, за кого една посебна, стара песна има големо значење.