Bookbox

Фестивалот на креативен документарен филм Македокс оваа година ќе се одржи од 21-28 август на неколку локации. Меѓу 75-те филмови има еден кој навидум многу пати сте го гледале. Но и покрај препознатливиот формат, тој сепак успева да трогне и да допре, низ приказните на децата од едно училиште во Виена. 

Нова книга под наслов „Книжевниот клуб на ЦИА“ од долгогодишниот новинар на Гардијан, Чарли Инглиш, е возбудлива историја на тоа како агенцијата пренесувала забранети книги преку Железната завеса.

Кратка историја на маиците со слогани

Имаме фиоки полни маици – удобни, евтини и лесни за комбинирање. Но маицата одамна не е само „основно“ парче облека. Последните 70 години таа е средство за самоизразување, а денес, во 2025, маицата со натпис е како подвижен билборд за протестни и ангажирани пораки, макар биле напишани и со коректорски грешки.

Џабе совети, пак носиме одлуки сами

Меѓународно истражување спроведено во дванаесет земји покажало дека, при донесување сложени одлуки, луѓето насекаде во светот најчесто се потпираат на сопственото размислување, наместо да бараат совет од други. Ова важи и за поиндивидуалистичките, и за поколективистичките општества. 

Апокалипса: нова книга за прастара тема

Колку повеќе учиме за апокалипсите од минатото, толку повеќе надеж имаме дека ќе ја надминеме и нашата, онаа реалната или замислената. Тоа нема да биде пријатно, ниту праведно, но светот и нашите култури, заедници – па дури и нашиот вид – од неа ќе излезат променети. Ова го тврди авторка на нова книга на тема апокалипса.

Смрт, не дуј се!

Песна на Џон Дан (1609) во препев на Драги Михајловски.

Статуите во древна Грција и Рим не само што биле во боја, туку биле и - парфимирани

Митот дека овие статуи биле бели бил создаден и одржуван меѓу другото за да им служи на расистичките идеологии. Оригинално, древните уметнички дела биле во боја и, дополнително, убаво мирисале. Со тоа целата древна уметност добива нова, олфакторна димензија. 

Единственото што е реално

Aко деновиве плачете, сте гневни или сте активни во пружањето помош, тогаш сте во многу подобра позиција од оние кои се чувствуваат како да ја гледаат стварноста низ синтентичка завеса - како фатаморгана која бега кога ѝ се доближуваш. Koи не чувствуваат дури ни болка.

Нова ДНК анализа открива кога луѓето почнале да зборуваат (и од тогаш не заќутеле)

Истражувачите претпоставуваат кога единствената, регионална група Хомо сапиенс почнала да се разгранува. Тоа е истовремено и момент кој е одреден како најверојатниот кога луѓето веќе го користеле говорот за комуникација. 

За кого гласа Итар Пејо? - луѓето ги проектираат своите политички ставови врз фиктивни ликови

Од мали нозе се социјализираме така за да го гледаме светот како составен од „добри“ и „лоши“. Овој поедноставен начин на гледање на светот не исчезнува како што старееме. Ова е проблем кога само ние и „нашите“ се во првиот табор.

Филозофија на лутината

Аристотел во „Никомахова етика“ вели дека дури и најблагиот карактер некогаш знае да се налути. Но не е добро тоа да биде ни пребргу, ни недоволно. Доколку лутината се сведе само на импулс и на очекување на задоволство од oдмазда, тогаш таа не им служи на виталните функции и на поединецот и на заедницата. Доколку е артикулирана на вистинскиот начин, може да инспирира почит и авторитет, како и да воспостави контрола врз исходот на некоја ситуација. 

100 години квантна механика: како алергија на еден физичар довела до научна револуција?

Хелголанд е мал германски остров во Северното море, опкружен со карпи и познат по неговиот „сладок“ воздух. На него има град и пристаниште, а околу 1000-те жители зборуваат необичен дијалект. Местото е влезено во историјата по тоа што летото 1925-та, тогаш 23-годишниот физичар Вернер Хајзенберг заминал таму на терапија, да се извлече од тешката алергија на полен и трева којашто го мачела. А и за да реши уште еден „мал“ проблем - оној на реалноста.

Букбокс читанка: „Фабриката“ од Хироко Ојамада

Опишана како „еден од најмоќните необични млади гласови во Јапонија“, Ојамада игра на тенката линија помеѓу реалноста на животот и работата во корпоративниот капитализам и искривоколчениот и апсурден опис на модерниот живот. Резултатот е малку морничав, малку трагичен, а и малку смешен.

Во Токио може да платите за да крадете

Настанот се вика „Тивка кражба“ и неговата цел е навидум од забавна природа. Сепак, има тука и нешто тераписко во тоа да правиш забранети работи, без опасноста да одговараш за тоа. Минатата година се пријавиле 1000 луѓе. 

Неколку нешта во врска со Пи ден 2025 кои нема да се повторат во следните сто години

3/14 е американската транскрипција на денешниот ден, 14 март, кој со години се одбележува како ден на бројот пи. Сепак, оваа година има неколку интересни совпаѓања. 

Семето на Илон Кан

Историскиот поттик одредени мажи да расфрлаат семе низ светот и на тој начин да го шират својот генетски материјал не е сопрен, но нему сега му се пристапува малку поинаку. Денес не мора да парадирате со главите на вашите непријатели низ град или да пиете од нивните черепи. Можете просто да сте богати. 

Кога Салвадор Дали создал морничави постери за сексуално преносливи болести

Денешните постери кои шират свесност за опасностите од користење дроги, алкохол или небезбеден секс вообичаено прикажуваат тинејџер со израз на лицето кој укажува на жалење и „никогаш повеќе“. Тие можеби имаат добра намера, но се досадни. Дали знаел како да направи ваков постер без да биде досаден.

Ново истражување укажува на тоа дека фудбалските тимови се движат како еден човек

Што имаат заедничко албатросите во потрага по храна, флуктуациите на берзата и шемите на расфрлање на семиња кога има ветар? Тоа нешто што ги поврзува овие елементи, според ново истражување, важи и за фудбалските тимови.

Рој Кон: мистериозниот адвокат кој му помогнал на младиот Трамп

Филмот чиј наслов може да се преведе со „Чиракот“ или „Ученикот“ (The Apprentice) изминатава сезона стана популарен поради неколку причини - затоа што неговиот поднаслов е „Приказната за Доналд Трамп“ и содржи делови од неговата биографија, но и затоа што во него учествуваат навистина одлични актери кои беа номинирани за Оскари за своите улоги. Но она што е веројатно најважно во него не е самиот Трамп, туку еден мистериозен лик кој го направил она што денес е.

Јапонскиот „фантомски“ писател кој доминира со топ листите

Јапонските бестселери често се поврзани со практични животни совети, приказни за книжарници и мачки. Но сега во оваа земја почнува нова манија - жанр помеѓу мистерија и хорор, чиј автор е познат под името „Укецу“. И тоа е отприлика сè што се знае за него.

Баталете бегање пред бикови - ова е трчање со ирваси

Фестивалот се одржува секој март, се вика Фур Рандеву, а локацијата е Аљаска. Целта: тркање на луѓе со ирваси, за туристички и хуманитарни цели. 

Писателот кој (наводно) го измислил необичниот спорт - борење со палци

Го викаат „мини-голф на боречките спортови“. Станува збор повеќе за игра за двајца, во која палците се користат за да симулираат борба. Целта е да се спушти палецот на спротивникот и да се изброи до четири. 

Што е тоа „Ердошов број“? - oбновено

Кога во одредена област некој е толку влијателен што има статус на „гуру“, постојат цели генеолошки стебла на луѓе кои се поврзани со него, по тоа и тоа „колено“. Во случајов човекот е Пол Ердош, а областа е математика.

Жабите-женки лажираат смрт за да одбегнат парење со непожелен партнер

Тоа што денес е 8 март можете да го поврзете или не со насловот. Но очигледно природата смислила начин како живите суштества од женски род да се одбранат од поагресивните, а несакани машки партнери - ако не поинаку, а тогаш со лукавство.

„Ќориот Хитлер“ - зошто именувањето инсекти по луѓе не е добра идеја

Ја има во пештери во Словенија и генерално не е нешто „посебно“ - бубачка ко бубачка. Но нејзиното име отвора голема дискусија помеѓу зоолозите дали научните називи на животните, птиците и инсектите треба да содржат човечки имиња.

Како Ејси-диси и Моторхед станаа звуци на Втората светска војна

„Пики Блајндерс“ ги има Ник Кејв и Пи-џи Харви. „Мечката“ има рок за постари. „Сјутс“ има блуз. Но филмовите и сериите за Втората светска војна имаат - метал.

Неколку  најскапи коректорски грешки во историјата

Грешките во пишувањето може да се банални, може да се засрамувачки, но исто така можат да бидат и - скапи.

Како двајца уметници ја развиле истата естетика иако биле разделени со океан и војна

Американецот Александар Калдер и шпанскиот уметник Жоан Миро, на две различни страни на светот и среде Втората светска војна, успеале да создадат неверојано слични дела во својот медиум. Кога и лично се запознале, станале најдобри другари.

Архитектура и балет: брилијантниот кореограф кој внесе танц во Баухаус

Индустриски дизајн или архитектура - движењето Баухаус ретко е поврзувано со танц. Но еден човек ги „превел“ принципите на овој стил во изведба која е исто толку привлечна колку и добро направена столица или зграда.