Bookbox

Еден затвореник, кој не бил „цвеќе за мирисање“, но сепак бил осуден за убиство кое не го сторил, покажал неверојатна креативност и трпение во планирање на своите бегства. На пример со секојдневно плукање во синџирите од супата, за солта да го разјаде железото.

Можеби некој ден ќе се сними филм за Омар Јаги, кој денес, 08.10., се закити со високото признание - Нобеловата награда - за пронајдоци кои се користат во технологиите за чиста енергија и собирање вода од пустински воздух. Дете на бегалци од Палестина, тој растел во големо семејство кое живеело во иста соба со домашните животни. Татко му имал завршено шесто одделение, а мајка му била неписмена. 

Дајте му уште еден Нобел на царот!

Истражувачот Фред Рамсдел уште не знае дека е добитник на Нобелова награда за медицина, која беше соопштена вчера, 6.10., бидејќи човекот си заминал на планина без интернет и телефон. Си го чува здравјето, aj ти.

Да живее пембе овцата: „Диџеј Ахмед“ низ призмата на еден етнолог

Во источна Македонија живее група турско, муслиманско население, со карактеристична женска носија во „пембе“ бои. Се викаат Јуруци, но во македонската етнологија нивното име и обичаи не би биле толку познати да не е етнологот Елизабета Конеска. Таа од 2002 до денес, значи повеќе од дваесет години, ги следи промените во оваа заедница и е првиот човек на кого помислив кога слушнав дека се снима игран филм, во кои ликовите се токму од јуручките села. На првиот ден од неговото кино-прикажување во Синеплекс, таа беше и првата на којашто и пишав дали сака да го гледаме филмот.

Кога знам дека знаеш дека јас знам

Во својата нова книга, познатиот психолог од Харвард, Стивен Пинкер, се обидува да ја разложи секојдневната комуникација на нејзините најситни честички – на неизговорените претпоставки, заедничките знаења и логиката што ни овозможува воопшто да се разбереме. 

Ренесансни ножеви со вгравирани ноти за молитва пред и по вечера

Низ музејските колекции повремено се појавуваат ножеви чија намена не е сосема јасна. Изгледаат како со нив да не може баш нешто асално да се исече, а од двете страни имаат реална музичка нотација за религиски песни кои траат по 30 секунди. Во светот во моментов се познати само дваесетина парчиња кои изгледаат навистина убаво. 

Гонкур 2023: редок случај престижната награда да се додели на бестселер

Најпрестижната книжевна награда во Франција, која во пари „тежи“ само 10 евра, но повлекува слава и продажба, се доделува од 1903-та. Оваа година неа не ја доби некое елитистичко дело, туку автор кој со само четири објавени книги доживува метеорски подем и статус на автор на бестселери.

Древната грчка сандала за сексуални работнички која оставала „кодирана“ трага 

Најстариот занает на светот, како што понекогаш се нарекува, отсекогаш бил на тенката меѓа помеѓу дозволеното и забранетото, јавното и тајното. Оттаму, оние кои се занимавале со него морале да бидат и малку креативни во своето рекламирање. 

Музејот на стотици природни мириси во Калифорнија

Специјалистот за парфеми Менди Афтел поседува голема колекција на ретки есенции и артефакти кои се изложени во нејзината Архива на необични мириси во Беркли. Помеѓу нив има познати, како лаванди и цимети, но и ретки, како посебен вид тасмански цветови (14.000 долари кило) или исцедок од мачкини жлезди.

Последната официјална чуварка на светилник

Сели Сноумен последниве 17 години е чувар на Бостон Лајт, светилник кој датира од 18 век, на мало парче копно во Бостонското пристаниште во Масачусетс. Таа во декември ќе се пензионира и со тоа ќе биде означено згаснувањето на оваа професија во САД, а веројатно и пошироко. 

„Одзади“: изложба посветена исклучиво на опачините на славните слики

Нова поставка во музејот Прадо во Мадрид ги истражува задните страни и рамките на уметничките дела за да ги долови нивните приказни, тајни и патувања. Некои од откритијата, до сега достапни само на очите на конзерваторите и авторизираните истражувачи, се навистина интересни. 

Запознајте го Кирил и Методиј на Чероките

Се викал Џорџ Џист и бил домороден сверноамерикански полимат и просветител на народот Чероки. Неговата иновативна азбука, која содржела дури и кирилица (?!), направила неговите сонародници не само да ја памтат, туку да можат и да ја запишат својата традиција. Најпрвин од нив бил обвинет за „вештерство“, но кога Чероките сфатиле дека на овој начин ќе имаат адут плус пред агресијата на белците му рекле - „А да нè научиш?“.

Пример за „сечена-лепена-монтирана“ фотографија од 1902

Лажните вести и монтираните фотографии ги поврзуваме со современите технологии, кои им нудат можност дури и на понеписмените во оваа област да експериментираат или намерно да манипулираат. Ама човечката природата одамна била лажовна, па дури и кога било покомплицирано, фотографиите се „фотошопирале“ рачно.

Букбокс гледаше: „Грабнувањето“ (серија, 2020)

Британска серија за мрачната страна на набљудувањето со безбедносни камери на секојдневните движења на градските улици, кое се оправдува со повисоки интереси на информираноста и следењето сомнителни активности. Но што се случува кога границата помеѓу снименото и реалноста ќе се замагли?

Човекот кој собира знаци „Не вознемирувај“ од цел свет

Некој Едвардо од Турин, Италија, пензиониран државен службеник кој на времето многу патувал, не само што собира хотелски знаци од оние што се ставаат на квака кога не сакаш да те вознемируваат, туку истите и ги архивира онлајн.

Шефот на ХБО ангажирал „армија“ вработени да напаѓаат ТВ критичари онлајн

Кејси Блојс, извршен директор на ХБО, се извини за тоа што ангажирал вработени да креираат лажни Твитер профили и преку нив да постираат про-ХБО коментари и да ги напаѓаат ТВ критичарите кои немале добри зборови за она што се прикажувало на овој стриминг сервис.

Текст што оди со џин и тоник: приказната за кининот и дрвото што ја сменило светската историја

Со векови, маларијата, болест која ја предизвикува паразит пренесуван од комарец, ги измачувала луѓето низ светот. Сеела смрт низ Римската империја; убила помеѓу 150-300 милиони луѓе во 20-тиот век и, според Светската здравствена организација, речиси половина од светското население и денес живее во области каде болеста се уште постои.

„Срце од црн гулаб“ - нова книга за магиските обреди во Србија

На корицата на новата книга на новинарот Момчило Петровиќ покрај насловот стои и следново предупредување: „Ова не е книга за паранормални појави, туку документарно четиво“ и извичник. И ова не е случајно, бидејќи укажува на можноста/ризикот бројните луѓе кои се уште веруваат во магии, и не само во Србија туку и на целиот Балкан, да посегнат по неа како по прирачник.

Психологија на лажењето: полесно е во мејл, поретко e в лице

Политичари, инфлуенсери, „обични луѓе“, што би рекол доктор Хаус, сите лажат. Но сепак постојат бројни варијабили кои ги одделуваат овие случаи, од тоа која целна група е мета на лагите, до тоа кој е медиумот кој се користи за нивно пренесување. Од што зависи колку и кого лажеме?

„Вештачка интелигенција“ (AI) е збор на 2023-та според речникот Колинс

Крајот на тековната година го одбележуваат разни избори на најдобро или најпопуларно ова или она. Различни лексикографски издавачи имаат свои избори на „нај“ збор, но Колинс оваа година ги претрка останатите со тоа што го прогласи акронимот AI (ВИ) за збор на 2023.

Зошто филмовите стануваат толку непотребно долги?

Парадоксално е - додека генералната моќ на концентрација и внимание опаѓа, па оттаму е логично публиката да сака да гледа нешта кои се кратки и незаморни, должината на играните филмови се зголемува. Статистиката покажува дека денес популарните филмови се 50% подолги од оние во 1930-тите.

Времето на духовите не е поминато туку допрва доаѓа

Една теорија за тоа зошто 19-тиот век е толку богат со приказни за духови и разни ужаси е труењето со јаглерод моноксид од уличните плински лампи. Дали денес има замена за оваа состојба која би овозможила духовите да продолжат да постојат и - каде?

Суетни генерали, Елвис и конфети од сечење мапи: косовска претстава за фарсата на мировните преговори

„Преговарајќи го мирот“ на косовскиот драматург Јетон Незирај покажува дека дипломатијата на мирот е фарса, иако често неопходна. Станува збор за драматизирани преговори за мир помеѓу фиктивните завојувани земји Бановија и Унмикистан, претставени како комедија, иако со горчливи тонови.

Правда за обичните табли со креда!

Пред некое време бевме присутни на тажна сцена - убава стара зелена табла беше заменета со „смарт“ од новите, која бара посебен и скап проектор, и која никој од прва не знае да ја користи без посебна обука. Не ги гибајте старите школски табли и кредата на нив!

Кога правеле аутопсии на светици за да видат што има во нивното срце

Во доцниот 13 век, следбениците на италијанската oпатица Клара од Монтефалко го дисецирале нејзиното срце во потрага по распетие. Таму наводно нашле и повеќе отколку што очекувале. Но за црковните власти линијата помеѓу опседнатоста со божественото и со демонското била тенка. 

Во Барселона се отвора Музеј на забранета уметност

Отворен од Татчо Бенет, каталонски колекционер и бизнисмен, Museu De l'Art Prohibit e замислен како споменик на слободата на изразување. Тоа се дела кои биле цензурирани, забранувани или критикувани поради политички, општествени или верски причини.

Уметникот што претвори 6000 примероци од „Кодот на Да Винчи“ во Орвеловата „1984“

Шест години откако хуманитарна продавница во Велс замолила веќе луѓето да не им носат копии од популарното дело на Ден Браун, уметникот Дејвид Шригли одлучил да ги „рециклира“ во друго дело, со попоучна порака.

Британска подкастерка која си купи вевчански пасош (и направи епизода за тоа)

Во нашата љубопитност да пребаруваме интересни и нови подкасти на различни теми наидовме на еден кој нè заинтригира со самиот наслов. Се вика „Не го пиј млекото!“ и е посветен на историјата на секојдневните нешта. Првата, значи најпрвата епизода, е за Вевчани и неговиот пасош, како и на историјата на пасошите воопшто.

Даниел Редклиф продуцира документарец за неговиот парализиран дублер-каскадер од „Хари Потер“

Во текот на снимањето на „Хари Потер и реликвиите на смртта 1“, Дејвид Холмс, кој бил дублер на Хари Потер, доживеал тешка повреда по што останал парализиран. Сега Редклиф учествува во снимањето на документарец за него.